De baas mag na de overname blijven – maar niet meer als baas

De zaak

Een man werkt al langere tijd voor Philips-dochter Maverix, die chips produceert voor micro-elektromechanische systemen (MEMS). Sinds juli 2023 is hij Head of MEMS, sinds 2 februari 2024 ook statutair bestuurder van Maverix. In september 2024 verkoopt Philips de dochteronderneming, die zelfstandig verdergaat onder de naam Xiver. Voor de verkoop van de aandelen wordt een Share Purchase Agreement (SPA) gesloten. Daarin is opgenomen dat medewerkers binnen 24 maanden na de overgang van de onderneming niet ontslagen mogen worden.

De nieuwe eigenaren gaan intussen voortvarend aan de slag en brengen een eigen topman mee voor Xiver. Die moet gaat doen wat de Head of MEMS gewend was te doen. Reden voor de ‘oude’ baas om een gesprek aan te vragen met de nieuwe eigenaren. Die laten hem weten in hem niet de leider te zien voor de nieuwe organisatie. Hij laat op zijn beurt weten toch echt de kar te willen blijven trekken en ook voorzitter te willen blijven van het managementteam. Ze spreken af na te denken over een passende functie, maar algemeen directeur zal hij niet worden. Daar hebben ze immers al iemand voor in wie ze meer vertrouwen hebben.

De zittende manager staat echter niet open voor iets anders, en dat laat zijn advocaat nog een keer weten. De raadsman van de eigenaren neemt contact op met de advocaat van de man, maar voorstellen over en weer stranden.

Daarop schrijven de eigenaren in een nieuwsbrief aan alle collega’s dat de man is teruggetreden als managing director. En ze bedanken hem voor zijn leiderschap. In dezelfde nieuwsbrief wordt het nieuwe negenkoppige managementteam voorgesteld, met de nieuwe topman. Intussen heeft de oude voorman een concept-vaststellingsovereenkomst ontvangen. Zijn advocaat beklaagt zich bij Philips dat Xiver zich niet aan de afspraak houdt om niemand binnen 24 maanden te ontslaan. Als Philips hierover navraag doet, laat Xiver weten nog in gesprek te zijn over een passende functie en de overnameafspraken te respecteren.

De man stapt naar de rechtbank Oost-Brabant en eist in een kort geding dat hij niet wordt ontslagen, zijn functie als Head of MEMS en het voorzitterschap kan voortzetten, en dat de nieuwsbrief wordt gerectificeerd.

De uitspraak: ontslag mag niet

De kantonrechter oordeelt dat de afspraak in de SPA een ‘derdenbeding’ is waarop de man zich kan beroepen. Dat betekent dat hij niet mag worden ontslagen: de afspraak gaat ook over hem. Doorgaan in dezelfde functie kan hij echter niet afdwingen, onder andere omdat de functie Head of MEMS niet meer bestaat in de nieuwe organisatie.

Wel is er nog een bepaling die zegt dat een nieuwe functie „no less favourable” mag zijn. Tijdens de zitting geeft de man aan de nieuwe voorzitter als baas van de club te accepteren. Voor zichzelf ziet hij dan de rol van general manager die het bedrijf operationeel leidt.

Xiver zegt hem graag een verantwoordelijke baan te bieden, waarbij hij op gelijk niveau met de nieuwe topman werkt. Alleen zal hij geen lid zijn van het managementteam. Wat zijn functie precies wordt, moeten ze samen uitzoeken.

De rechter geeft aan hierin geen partij te zijn, daar leent een kort geding zich niet voor. Het verzoek om rectificatie van de nieuwsbrief wordt afgewezen.

Het commentaar

Een interessante zaak, vindt Katja van Kranenburg. Bij advocatenkantoor CMS is ze partner arbeidsrecht, onder andere voor ondernemingsraden. „Deze uitspraak laat het effect zien van het opnemen van een concreet ontslagverbod in de koopovereenkomst, dat veel verder gaat dan de wettelijke ontslagbescherming bij een overgang van onderneming. Een ondernemingsraad kan zo’n afspraak als voorwaarde stellen voor een positief advies over een overname.”

Ze ziet dat hier vaker afspraken over worden gemaakt, maar meestal voor twaalf maanden. „Twee jaar is wel erg lang, en het komt niet vaak voor dat een werknemer via de rechter de afspraak uit een koopovereenkomst afdwingt.”

„Bij een overgang van onderneming gaat iedereen automatisch over, ook een bestuurder”, aldus Van Kranenburg. „De statutaire positie gaat niet mee, maar de bestuurder blijft werknemer.”

Daarom verbaast het haar dat vooraf niets over en met de betrokken bestuurder is afgesproken. „99 van de 100 keer bespreek je van tevoren wat je doet met de zittende bestuurder. Je hebt daar al gedachten over, misschien heb je al een nieuw bestuur.”

Nu blijft dat in deze zaak open. Nee, hij mag niet worden ontslagen. Maar nee, zijn functie bestaat ook niet meer.

Lastig, vindt Van Kranenburg. „Onder de afspraak valt dat hij niet mag worden ontslagen en hij moet een gelijkwaardige functie krijgen. Wat dat is, daar moeten partijen uit zien te komen. De kortgedingrechter gaat daar niet over.”

En al levert het in deze zaak geen concrete vervolgfunctie op, zo’n bepaling dat je een gelijkwaardige functie moet krijgen – no less favourable – is zeker iets waarbij een ondernemingsraad erop kan toezien dat die bij een overname wordt opgenomen. „Anders kan een nieuwe eigenaar heel makkelijk zeggen: de functie bestaat niet meer, en iemand ‘parkeren’.”

Uitspraak: ECLI:NL:RBOBR:2025:1220, rechtbank Oost-Brabant, 26-02-2025