Inlichtingendiensten: ‘Impact oorlog in Oekraïne op Nederland is groot en kan lang duren’

AIVD en MIVD Volgens de inlichtingendiensten is het conflict „een voedingsbodem voor anti-institutioneel extremisme”. Ook heeft de oorlog invloed op de Nederlandse energievoorziening, met hoge gasprijzen tot gevolg.

Oekraïense militairen wandelen door Siversk. Volgens de Nederlandse inlichtingendiensten heeft de oorlog in Oekraïne ook grote invloed op Nederland.
Oekraïense militairen wandelen door Siversk. Volgens de Nederlandse inlichtingendiensten heeft de oorlog in Oekraïne ook grote invloed op Nederland.

Foto Yasuyoshi Chiba/AFP

De oorlog in Oekraïne wakkert anti-overheidsbewegingen in Nederland aan en is bepalend voor de toekomstige veiligheid en welvaart in het land. Dat stellen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) maandag in een gezamenlijke publicatie. De inlichtingendiensten zien de oorlog als een „keerpunt in de geschiedenis”.

Volgens de inlichtingendiensten is het conflict „een voedingsbodem voor anti-institutioneel extremisme”. Deze extremisten menen dat de overheid haar macht gebruikt om het volk te onderdrukken en crises verzint om deze acties te legitimeren. Ook de oorlog in Oekraïne wordt in dit licht bekeken. Daarbij valt het de inlichtingendiensten op dat de extremistische beweging overwegend pro-Russisch is en dat president Vladimir Poetin wordt gezien als „verlosser” in de strijd tegen het Westen. Deze houding maakt de beweging vatbaarder voor beïnvloeding vanuit Rusland. Aanwijzingen dat groepen Nederlanders met extremistische opvattingen naar Oekraïne zijn gereisd om deel te nemen aan de oorlog, heeft de AIVD niet.

Een andere manier waarop de oorlog in Oekraïne direct invloed heeft op Nederland, is via de energievoorziening. Omdat Rusland de gastoevoer naar Europa beperkt, is krapte op de markt ontstaan, met hoge gasprijzen tot gevolg. Deze prijzen kunnen tot onvrede leiden. Daarnaast stellen de diensten ook dat Nederlandse infrastructuur in de Noordzee, zoals internetkabels, gasleidingen en windmolenparken, kwetsbaar kunnen zijn voor sabotage. „Rusland brengt deze infrastructuur heimelijk in kaart en onderneemt activiteiten die duiden op spionage en voorbereidingshandelingen voor verstoring en sabotage”, schrijven zij in het rapport. Deze gevolgen zullen nog lang duren, omdat de inlichtingendiensten niet verwachten dat de oorlog binnenkort voorbij is.