N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Columnist Adriaan Hiele (1941-2022) was de eerste die in NRC schreef over wat je met je geld kon doen. Zijn adviezen ademden nuchterheid.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96557536-febaa7.jpg)
Foto familie Hiele
De tent was bomvol. Zo’n 300 stoelen. Allemaal bezet. Het zal het jaar 2000 zijn geweest. Beurskoersen gingen door het dak. Beleggen was een volkssport geworden. Op een beurs- en beleggingsfestival in de Utrechtse Jaarbeurs had ook NRC Handelsblad een kraam én een tent waar redacteuren en medewerkers lezingen gaven. In het geroezemoes liep een man naar de microfoon en zei: „Het spijt me, maar in uw programma staat een drukfout. Adriaan Hiele staat voor twaalf uur aangekondigd, maar dat moet zijn twee uur.” Terwijl de man vertelde wie er dan wél zou spreken, liep de zaal leeg. Slechts zeven stoelen bleven bezet.
Adriaan Hiele – daar kwamen de mensen voor.
Daags voor Kerstmis 2022 is Hiele overleden. „Hij was op”, vertelt zijn zoon Sidney. Hiele laat zijn echtgenote Marianne achter met wie hij 58 jaar was getrouwd, zoon Sidney, dochter Wendy, hun partners en zes kleinkinderen.
Adriaan Leonardus Hiele was een geboren en getogen Utrechter. Zijn vader was bakker, zijn moeder huisvrouw. Ze overleed op jonge leeftijd.
Zijn eerste geld verdiende hij als beheerder op zondag van de motorenstalling van de populaire voetbalclub DOS. De mannen kwamen tien minuten voor het begin van de wedstrijd aanscheuren, schreef hij later. „Je moest ze snel vastpakken anders renden ze weg zonder te betalen. Daarom was er geen tijd om vijf cent wisselgeld terug te geven. En evenmin tijd om in te gaan op de vele protesten. De zaken gaan voor.”
DOS, Elinkwijk, later FC Utrecht. Hiele had zijn hele leven een seizoenskaart. Hij nam vaak zoon Sidney mee. Later soms ook kleinkinderen. Hij deed aan honkbal. Basketbal.
Hij werd begin jaren zestig met nog 30.000 andere soldaten naar Nieuw-Guinea uitgezonden. Een vergeefse missie. Nederland moest toch afstand doen van de kolonie. Was het vechten? Sidney: „Hij maakte er vooral prachtige foto’s.”
Optiebeurs
Columns en boeken (achttien stuks) schrijven over sparen, beleggen en andere geldzaken was een late roeping. Hiele had geen academische opleiding, maar financiële rekenkunde kon hij tot achter de komma. Hij begon als organisatieadviseur, maar de ‘klassieke’ adviseurs verdienden meer dan hij, die in de nieuwe computers was geïnteresseerd. Dat stak hem, vertelt Sidney, en hij startte zijn eigen bureau: Hiele Automatisering BV. Een van zijn klanten: de Optiebeurs, eerst gevestigd in de Beurs van Berlage, later aan het Rokin. Hiele werkte aan een project voor 24-uurshandel in opties. Met zijn opgedane kennis schreef hij zijn eerste boek: Beleggen in opties.
In die tijd is hij ook naar NRC Handelsblad gestapt met het aanbod een vaste rubriek te schrijven over opties. ‘De Optiebeurs’ heette de column die in 1985 voor het eerst verscheen. Later werd dat: ‘Gezin in zaken’. Plus een rubriek waarin hij lezersvragen beantwoordde.
Hiele had de tijd mee. Beurskoersen en huizenprijzen namen een hoge vlucht. Steeds meer mensen kregen vermogen en zaten met vragen. „Adriaan was de eerste die voor een breed publiek ging schrijven over wat je met je geld moest doen”, zegt Erica Verdegaal, een vakgenoot die hem in 2007 bij NRC opvolgde als columnist personal finance. Ze was hem een keer tegengekomen op een borrel van een gezamenlijke opdrachtgever. „Leuke man, we werden meteen vrienden. Hij zette mij op het spoor van verhalen schrijven over persoonlijke financiën.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96557501-369c4d.jpg|https://images.nrc.nl/R7DwVSS9ZSKJxk-PgBis_yWmMhQ=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96557501-369c4d.jpg|https://images.nrc.nl/Ec9kXFzzfHHmWbEEC0iMptbvX-Q=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96557501-369c4d.jpg)
Foto familie Hiele
Vakanties overgeslagen
Hiele ontwikkelde zich na 1985 tot een vraagbaak voor een breed scala financiële vragen. Hij leerde voortdurend bij. Dat kostte tijd, dus in het begin was het financieel lastig voor het gezin. „We hebben wel eens vakanties overgeslagen”, vertelt Sidney. Hieles adviezen ademden nuchterheid en logica. Geld lenen kost altijd meer dan je eigen spaargeld oplevert. Dus is een lening aflossen profijtelijk. Zorg altijd voor een financiële buffer. Als je gaat beleggen, weet dan wat je doel is. Steek elke maand een vast bedrag in een wereldwijd beleggingsfonds. Want: ja, je krijgt minder aandelen als de koersen stijgen, maar als de beurs daalt krijg je juist méér aandelen, die ooit wel weer gaan stijgen.
Hiele was een zelfstandige ondernemer die altijd kansen zag. In 1990 startte hij, analoog aan de toen populaire sekslijnen, samen met Willemijn Hiemstra De Optielijn. Zij kwam uit de wereld van de beleggingsstudieclubs. Samen waren zij in zaken gegaan als financiële planners. Ze spraken op een door Jan des Bouvrie hagelwit ingericht kantoor van de Optiebeurs, dat Hiele had geregeld via Optiebeurs-directeur Tjerk Westerterp, de hele dag nieuwe teksten in voor hun bellijn, inclusief adviezen.
Echt succesvol werd het niet. Hiemstra herinnert zich Hiele als een sterke analyticus en volstrekt integer. „Laat je nooit kopen”, zei hij als er weer een lucratief snoepreisje van een financiële firma werd aangeboden. Ze zag ook: hij is ongeschikt om onder een baas te werken.
Hand in hand met beurskoorts en huizenhosanna kwamen de snelle verkopers van financiële producten. Hiele had er zijn handen vol aan. Aandelenlease. Beleggingsfondsen in teakplantages. Later woekerpolissen. „Adriaan wist wat ze eraan verdienden”, blikt Erica Verdegaal terug. „Je kon ze niet vertrouwen.” Van tijd tot tijd kwam er een boze brief van een verzekeraar, vertelt Sidney. „Dat mijn vader hun product wel heel zwart had gemaakt. Of hij dat recht wilde zetten. Dat deed hij dan niet. Daar waren wij best trots op.”
Zijn kennis en nuchtere standvastigheid die overging in eigenwijsheid maakten hem de held van ‘kleine’ spaarders en beleggers. Hij hield lezingen, schreef columns en artikelen en trad later ook als expert op bij tv-programma’s als Nova en Nieuwsuur. Zoon Sidney: „Dat zag hij als erkenning.” Voor NRC was hij een publiekstrekker. „Na Youp ben ik de best gelezen columnist, zei hij tegen mij”, herinnert Sidney zich. „Voor iemand die wekelijks in de krant stond, had Adriaan opmerkelijk weinig kapsones”, zegt Joost van der Vaart, destijds chef van de redactie Mens en Bedrijf en later plaatsvervangend hoofdredacteur. Hij looft het gemak waarmee Hiele financiële complexiteit opschreef in voor iedereen begrijpelijke taal.
Belegde Hiele zelf? Zeker, zegt Verdegaal. Hij zocht altijd naar bedrijven die winnaars op de beurs zouden worden. Zelf vond ze dat verloren tijd. „Dat was het enige waarover we van mening verschilden.”
Had hij daar succes mee? Sidney: „Niet bovenmatig.”
