Er zit beweging in de internationale trein. Afgelopen maand werd een nieuwe terminal in gebruik genomen met een snelle treinverbinding tussen Amsterdam en Londen met Rotterdam als tussenstop. De reis duurt nu vier uur en zeventien minuten. En dit najaar komt er een nieuwe hogesnelheidstrein van Amsterdam naar Berlijn met Apeldoorn en Deventer als tussenstops. Londen of Berlijn doe je bijna in een dagdeel.
Maar als je wilt reizen naar Kopenhagen, Milaan of Wenen, dan sta je voor een keuze: neem ik een dagtrein of een nachttrein? In mei vorig jaar deed ik in NRC verslag van een nachtelijke treinreis naar Wenen. Je kunt wat meemaken in een slaapcoupé in de Nightjet met vier mensen die elkaar niet kennen. Dat je het heel gezellig kunt hebben met onbekenden was zeker één van de meest opzienbarende ervaringen. Ik sliep beter dan verwacht. Maar ja, ook al krijg je redelijk wat slaap, je weet óók weer dat je heupen hebt. De bedden zijn wat hard en dat maakt ook het draaien in bed lastig.
Hoe anders kan een reis verlopen in minder dan een jaar later? Ik reisde nu vanuit Münster naar Wenen. De vorige keer stapte ik in op Amsterdam Centraal en kon ik voor het slapen gaan al wat kennismaken. Maar nu was dat helemaal niet het geval. Ik trof even na tienen een hele rustige slaapplaats aan. In het schemer leek het alsof mijn medepassagiers al sliepen. Mijn uitnodigende „Hello everyone” werd beantwoord door een vaag geluid onder de deken. Het klonk als ‘hum’, maar het zou een ‘Hello’ of ‘hallo’ kunnen zijn geweest.
Oogcontact
Hoeveel medereizigers waren er eigenlijk? In elk geval twee en zij waren verknocht aan hun telefoon, al dan niet half onder de dekens. Ik kreeg geen hoogte van hen, ook niet toen ik vanuit mijn bed wat meer overzicht leek te hebben. Toen zag ik dat er op het bovenste bed aan de andere kant nóg een persoon lag. Die maakte wél oogcontact, voor zover dat mogelijk was in het duister.
De volgende ochtend bleek zij een vrouw uit Nijmegen te zijn. Hoe was de treinreis bevallen? Zo begon ik bij het ochtendgloren het gesprek met de vriendelijke vrouw. Zij herkende het ongemak aan de heupen en voegde daar de schouders aan toe. Ook bespraken we lichte snurkgeluiden maar niet die van ons, ook al hadden die er goed kunnen zijn geweest. Ze was over het geheel genomen positief over de Nightjet. Net als ik had ze beter geslapen dan verwacht. En met deze reis had ze geen last van vliegschaamte die ze als dé belangrijkste reden noemde om met de trein naar Wenen te gaan.
Dat komt overeen met inzichten uit de gedragswetenschappen. Anticiperen op eigen emoties, zoals in dit geval vliegschaamte, kan ons gedrag in belangrijke mate sturen, ook al zijn we ons daar vaak niet helemaal van bewust. Ik heb het haar niet gevraagd, maar ik denk dat ze een volgende keer weer voor de trein zou kiezen.
Op de terugtocht koos ik voor overdag reizen. In Oostenrijk reisde ik van Wenen, via het beeldschone Salzburg, naar Innsbruck. Ik merkte dat de prijs van Innsbruck naar Almelo niet eens zo prijzig was: 124 euro afgerond. En dat terwijl ik slechts één dag van tevoren boekte en ook nog koos voor de eerste klas. Ter vergelijking: een enkele reis eerste klas Amsterdam – Almelo kost 47 euro afgerond. Ik wilde graag rustig kunnen werken en die verwachting kwam uit. Er was perfecte wifi, een goede elektriciteitsaansluiting en er waren prachtige vergezichten op de Alpen en Beieren. Het enige wat ontbrak was veel sneeuw op de bergen. Mijn collega in Innsbruck vertelde al dat de sneeuwgrens steeds hoger ligt.
Cappuccino
Wat verder opviel waren de schone en ruime toiletten. Ik kwam tot de conclusie dat de dagtrein ideaal is voor iemand die wil lezen, schrijven, nadenken, dagdromen terwijl je natuurlijk ook je e-mails kunt bijwerken of struinen op het internet. Zelfs cappuccino wordt gebracht. Er is wel een klein nadeel dat kleeft aan deze reis. De treinen in Duitsland hebben vaak vertraging en dat was ook nu het geval.
Voor mij was de eyeopener dat een dagreis ook een goed alternatief kan bieden voor een vliegreis. Ongestoord werken staat hoog op het verlanglijstje van vele mensen. Je moet wat vaker overstappen dan bij een nachttrein, maar een beetje bewegen tijdens zo’n reis is prima. En de prijs van zo’n treinreis, vooral als je deze vroegtijdig boekt, zou weleens erg kunnen meevallen. Misschien een tip voor werkgevers om hun klimaatvriendelijk beleid vorm te geven door in te zetten op de trein. Wie niet van kamperen houdt, kan kiezen voor de dagtrein, die het gevoel van thuiswerken kan geven. En juist dat gevoel hebben velen omarmd de laatste jaren.
Lees ook
Een Europese treinreis boeken doe je zó
