Wie Caroline van der Plas recent hoorde pleiten voor een verplichte registratie van redenen voor abortus, vraagt zich wellicht af waarom de BBB zich hier ineens druk over maakt. Zijn er niet dringender zaken te agenderen voor een boerenpartij? En à propos, heeft ze vorig jaar niet tegengestemd toen de ChristenUnie en SGP een motie indienden voor een dergelijke registratieplicht? Ja, dat heeft ze. En ja, deze koerswijziging en plotse aandacht voor bescherming van „het ongeboren leven”, zoals Van der Plas een foetus prefereert te noemen, volgt naadloos de agenda van een politieke partij met populistische trekjes.
Het lijkt in eerste instantie een op zichzelf staande discussie, de vraag of de overheid wel of niet mag bijhouden waarom vrouwen ervoor kiezen hun zwangerschap af te breken. Een relevante discussie bovendien, gezien de stijging van het aantal abortussen en de wetswijziging die het per 1 januari mogelijk maakt voor huisartsen om de abortuspil voor te schrijven. Het lijkt misschien ook of het Van der Plas daadwerkelijk om een beter debat over abortus te doen is, zo vurig is haar pleidooi om het in plaats daarvan te hebben over „beëindiging van ongeboren leven”. Aannemelijker is echter dat de BBB goed om zich heen heeft gekeken en heeft gezien wat tegenwoordig de beste strategie is voor partijen om voet aan de grond te krijgen. Net als in Amerika en in de rest van Europa is dat door in te zetten op herstel van een patriarchale orde, te beginnen met het terugdraaien van hard bevochten vrouwenrechten.
De SGP en ChristenUnie, BBB’s bondgenoten in de aanval op abortus, weten het allang: wie terug wil naar de jaren vijftig, die goede oude tijd waarin het vrouwenrecht zich beperkte tot het aanrecht, benoemt dat liever niet expliciet. Liever opereer je vanuit de coulissen, waar je broedt op wetsvoorstellen die krabben aan de rechten van vrouwen. Om geen slapende honden wakker te maken, beroep je je hierbij niet op christelijke of anderszins conservatieve waarden. Je gebruikt dezelfde taal als de progressieven door te spreken over vrijheid, bescherming en mensenrechten, waarbij je nalaat te vermelden dat je een foetus ook beschouwt als een mens met rechten. En je gaat niet recht op je doel af, maar je gebruikt slinkse omwegen. Je pleit voor een registratieplicht van redenen voor abortus die in eerste instantie geen directe consequentie voor vrouwen heeft. Je weet donders goed dat die registratie indirect de suggestie wekt dat er goede en slechte redenen zijn om een abortus te overwegen, en een debat aanjaagt over de beslissingsbekwaamheid van vrouwen. Maar je wast je handen in onschuld, wijst naar vrouwen die spijt zouden hebben van hun abortus en beweert dat toch niemand schade kan ondervinden van een anonieme registratieplicht?
Zorgvuldig georkestreerd
Dat de strategie effectief is, zien we in Amerika. Daar rolt inmiddels elke dag wel een nieuwsbericht van de persen aangaande abortuswetgeving – over dat Montana nu ook vrouwen wil verbieden om buiten de staat een abortus te ondergaan, dat Kentucky en Texas overwegen om vrouwen die een abortus hebben ondergaan aan te klagen voor moord – waar in deze staten de doodstraf op staat – en dat Missouri een wetsvoorstel heeft ingediend om vrouwen die „risico lopen op een abortus” te registreren.
De wetsvoorstellen komen niet uit de lucht vallen – ze zijn al in de maak sinds het Amerikaanse Hooggerechtshof in juni 2022 een streep zette door het landelijke abortusrecht, door verwerping van het beroemde Roe v. Wade-vonnis uit 1973. Die verwerping is op haar beurt zorgvuldig georkestreerd door Donald Trump, die er tijdens zijn eerste presidentschap voor zorgde dat het Hooggerechtshof een conservatieve meerderheid kreeg die precies dit zou doen. Een machtige christelijke lobby deed achter de schermen de rest, onder andere door het bespelen van de publieke opinie en het opleiden van juristen en advocaten om zaken tegen sexual and reproductive rights te voeren – en te winnen.
Het is dat ‘misschien’ dat mij ’s nachts wakker houdt
Diezelfde lobby hielp niet alleen Trump aan een tweede termijn, maar is achter de schermen ook actief in Europa. Europese waakhonden spreken van miljoenen dollars die door Amerikaanse christelijke organisaties worden gestoken in het mobiliseren van radicaal-rechtse Europese partijen. Hun agenda leest als een slechte versie van The Handmaid’s Tale, de roman van Margaret Atwood waarin autoritaire mannen de macht grijpen om een extreme versie van het patriarchaat te herstellen – een roman die steeds vaker wordt aangehaald als een dystopie die werkelijkheid wordt.
‘Perverse’ gendergelijkheid
Samengevat komt het masterplan van de lobbyisten neer op een herstel van wat ze ‘de natuurlijke orde’ noemen, wat betekent dat seks in hun ogen is bedoeld als voortplanting, het gezin de hoeksteen van de samenleving is en het heterohuwelijk de enige juiste manier om samen te leven. Het grootste obstakel van deze natuurwet is de ‘culturele revolutie’: de ‘perverse ideologie’ van gendergelijkheid die de Westerse beschaving heeft omarmd en die voor haar ondergang zal zorgen als er niet radicaal wordt ingegrepen.
In dat licht moet de verscherpte wetgeving rondom abortus in Polen worden gezien, in Italië, in Hongarije. Maar ook de BBB en SGP die in ons land de aanval op abortus hebben geopend, de geldkraan die wordt dichtgedraaid voor internationale ontwikkelingshulp aan vrouwen, de rem die het kabinet wil zetten op medische behandelingen voor transgenderjongeren, Geert Wilders die spreekt over ‘genderwaanzin’ en aankondigt dat hij ‘woke’ de wacht wil aanzeggen. Het begint met discussies over taal en moreel verval, en het eindigt met de doodstraf voor vrouwen die baas in eigen buik willen zijn.
Een samenzweringstheorie, zegt u? Ik zou willen dat we de luxe hadden dat te denken. In antwoord op de vraag of The Handmaid’s Tale een voorspelling van onze toekomst was, antwoordde Atwood in The New York Times: „Laten we zeggen dat het een antipredictie is. Als deze toekomst tot in detail kan worden beschreven, gebeurt hij misschien niet.” Het is dat ‘misschien’ dat mij ’s nachts wakker houdt.
Lees ook
Abortusarts Gomperts: ‘Als we niks doen, zullen in de VS vele moeders sterven’
