Mijn vader belde uit Uruguay. Na wat openingsgemopper over de NAVO en Oekraïne, bleek hij opgewekt over de verdubbeling van Die Linke bij de Duitse verkiezingen. Die was te danken aan geïnformeerde jonge kiezers.
Misschien was die jeugd het hoopgevende dat ik zocht. Voor een opdrachtgever moet ik iets schrijven over dingen die hoopvol stemmen. Hoe ze daarvoor bij mij uitkwamen is mij ook een raadsel. Ik put hoop uit dingen als het vogelgriepvirus dat in de Verenigde Staten stilletjes naar koeien muteert. Elk ander virus dat de mensheid decimeert vind ik ook prima, maar dat is vast niet het verhaaltje waarop die opdrachtgever zit te wachten.
Dat juist jongeren op Die Linke stemden, is begrijpelijk. Jongeren moeten het nog jaren met deze samenleving doen. Die hebben politici nodig die zorgen dat miljardairs de basisvoorzieningen van volkeren niet opkopen. Politici die op zijn minst klimaatverandering serieus nemen. Jongeren kunnen zich geen stilstand permitteren met een onderbuikstem op populisten die niet kunnen regeren.
De Duitsers hoeven maar naar de buren te kijken om te zien waar dat toe leidt. Als in een disfunctioneel gezin zijn PVV’ers Wilders en Faber de boze ouders die de hele tijd foeteren op buitenlanders en dreigen met maatregelen die ze helemaal niet kunnen waarmaken. Andere politici hangen als puberkinderen achterover, zo van: doe maar. Ondertussen smeren de BBBaby’s het hele huis onder met hun eigen poep. Binnenkort worden de pubers volwassen en verlaten ze het huis. Dan blijven Marjolein en Geert alleen achter met de baby’s. Waarschijnlijk verklaren ze zichzelf soeverein.
De meest linkse president waaronder ik staatsburger was, was de Uruguayaan Pepe Mujica. In het laatste interview dat hij de BBC gaf, zei hij dat mensen een doel in het leven nodig hebben. Voor mensen met een doel – zij het de wereld een betere plek maken of een molecuul isoleren – wordt spullen kopen secundair. Zonder doel, loert het gevaar dat de markt je inkapselt. Dan werk je alleen om spullen te kopen en aflossingen te betalen. „Dan ben je functioneel voor de mechanismen van de markt en uiteindelijk verwar je hebben met zijn.”
Links of niet, op zulke preken ga ik als wind op de woestijn. Mujica pleit voor soberheid. Hij was de president die in een Volkswagen Kever reed. Die tijdens zijn ambtstermijn bedankte voor de presidentiële residentie en met zijn vrouw in hun driekamerwoning bleef. Met meer leiders zoals hij was de mensheid misschien niet dit overconsumerende gedrocht geworden: leiders die miljardairs tot miljonairs zouden belasten, die luxeconsumptie aan banden zouden leggen. Die niet leiden conform de markt, maar die burgers beschermen tegen marktwerking.
Nu is de markt onze leider en is Mujica, negenentachtig jaar oud, gestopt met zijn behandelingen tegen kanker. Het voelt een beetje of links doodgaat. Niet dat rechts dan zal overleven. Nu er nog minder wordt gedaan tegen menselijke uitstoot, luxeconsumptie en vervuiling, zal klimaatverandering ons allemaal komen halen. Als dat virus haar tenminste niet voor is. De capriolen van de huidige pseudoleiders zijn als het mythische orkestje op de Titanic: een act ter verstrooiing terwijl we ten onder gaan.
‘Nee joh”, zei mijn vader. „Zaterdag is Mujica er gewoon bij.” Zaterdag is de inauguratie van de nieuwe Uruguayaanse president, dat wordt Mujica’s opvolger op links, na vijf jaar een conservatief. Mijn vader: „Dan praat die ouwe langer dan twee presidenten die na hem kwamen samen.”
Nu kijk ik uit naar zaterdag, maar hoopvol ben ik niet. Voor hoop heb ik mijn vader.
Carolina Trujillo is schrijfster.
