Nu zelfs de met pek en veren verjaagde ex-gouverneur van New York overweegt het tegen hem op te nemen, weet burgemeester Eric Adams van New York dat zijn troon wankelt. Aan het begin van het verkiezingsjaar 2025 heeft hij flinke dreunen opgelopen. Maar Adams beschikt over een krachtige beschermer: president Trump. Of heeft die hem juist in de tang?
Adams (64) werd vorige maand bevrijd van strafvervolging wegens veronderstelde corruptie. De nieuwe minister van Justitie in Trump II, Emil Bove, schortte de vervolging van Adams op. Toen een rechter de minister vorige week vroeg waarom, antwoordde Bove dat de burgemeester niet mocht worden gehinderd in diens bijdrage aan het strenge migratiebeleid van de nieuwe president. Dat was precies waarom de hoofdaanklager van Manhattan ontslag nam: omdat de president en de burgemeester deze quid pro quo hadden afgesproken, voor wat hoort wat.
Eerder die week was al duidelijk geworden dat Adams zijn volle inzet had beloofd bij dit uitzetbeleid. Hij zat schaapachtig lachend op de bank bij tv-programma Fox and Friends. Naast hem zat de pasbenoemde ‘grens-tsaar’ Tom Homan, die op Adams wees en zei: „Als hij zijn afspraak niet nakomt, krijgt-ie op z’n kont.”
Wat bracht de burgemeester ertoe het beleid van zijn stad in te ruilen voor dat van Donald Trump?
Mickey de rat
Eric Adams werd in 1960 geboren in een middenstandsgezin in Brooklyn, New York. Vader was slager, moeder verdiende geld met schoonmaken en strijken. De armoede in het huishouden was zo groot, vertelde Adams zelf in een interview, dat de vijf kinderen een van de ratten die door het huis liepen als huisdier opnamen en hem Mickey noemden. Hij vertelde ook hoe onvoorstelbaar het was toen zijn moeder vertelde dat ze naar de middenklassenwijk Queens zouden verhuizen. „Alsof we naar Mars gingen.”
Kort daarop scheidden zijn ouders en raakte puber Eric met zijn broer verzeild in schimmige zaakjes. Een prostituee voor wie ze soms klusjes opknapten, gaf hen aan en de politie kwam hen met veel geweld arresteren. „Ze trapten ons in het kruis”, zei Adams. „Zo lieten ze geen sporen van mishandeling achter.”
Voor Adams een diepe vernedering en een schaduw over de rest van zijn jeugd. Zijn keuze voor een carrière bij de politie, desondanks, heeft hij altijd uitgelegd als een poging de organisatie van binnenuit te veranderen. Hij richtte daar de 100 Blacks in Law Enforcement Who Care op, een lobby voor de positie van zwarte agenten. Motto: ‘Never stop until the victory is won’.
Toen hij in de jaren 90 een overstap van politie naar de politiek overwoog, stond Adams nog geregistreerd als Republikein. Uit onvrede over de slappe houding van de Democraten ten aanzien van misdaad in arme, zwarte wijken, zei hijzelf. Toch was het als Democraat dat hij in 2006 state senator werd in New York – voor een district waar Republikeinen doorgaans weinig kans maken.
Zijn lenigheid in partijkeuze is Adams vaker voor de voeten geworpen. Toen hij de loftrompet stak over Republikeinse burgemeester Rudy Giuliani (1994-2002), later vooral bekend als Trumps advocaat. Adams prees Giuliani’s harde aanpak van misdaad. Het leverde hem kritiek op van progressieve Democraten, die wezen op de discriminatoire kanten van dat beleid. Overigens was ook Adams daar kritisch over. Als deelstaatsenator getuigde hij in 2013 tegen het routinematig fouilleren van ‘willekeurige’ mensen.
Turkse fondsen
Als burgemeesterskandidaat presenteerde hij zichzelf in 2021 als de kandidaat van law and order. Het was midden in een landelijke misdaadpiek in en na de coronapandemie. Het aantal moorden in New York was omhoog gesprongen van 319 in 2019, naar 468 (2020) en 488 (2021). Bewoners wezen veiligheid aan als hét thema. Adams is er daadwerkelijk in geslaagd het moordcijfer omlaag te brengen, maar andere geweldsdelicten, zoals verkrachting en gewapende overvallen, namen gedurende zijn termijn toe.
Daar kwam een heel ander misdrijf bij. In september werd Adams zélf aangeklaagd, op verdenking van corruptie. In de aanklacht staat dat hij heeft gefraudeerd met campagnedonaties. De stad New York heeft wetgeving om de stem van bewoners meer gewicht te geven in de campagne. Voor elke donatie van een stedeling legt het stadsbestuur publiek geld bij, tot wel acht keer het bedrag. Adams, zo luidt de aanklacht, nam geld aan van met name Turkse fondsen, presenteerde die onder een valse titel als donaties van New Yorkers, en zou zo ongeveer 10 miljoen dollar ten onrechte aan publiek geld hebben verkregen.
Dit is de aanklacht waarvan Trump Adams heeft verlost, in ruil voor steun aan zijn ‘massale uitzettingen’. Adams ontkent de beschuldiging van fraude, en hij ontkent dat hij Trump in ruil voor het sepot hand- en spandiensten heeft beloofd. Maar feit is dat Adams onlangs de federale vreemdelingenpolitie ICE toegang heeft verleend tot de bekendste gevangenis van de stad. Daarmee doorbrak hij het ‘asielbeleid’ van New York, dat ongedocumenteerde migranten sanctuary garandeert.
Voor vier van New Yorks locoburgemeesters was het tien dagen geleden reden om hun ontslag in te dienen. Sindsdien kijkt de gouverneur van de staat over de schouders van Adams mee. Ze heeft een inspecteur-generaal aangesteld die bijvoorbeeld een eigen locoburgemeester kan benoemen. Amerikaanse media speculeren hardop over de vraag of de gouverneur haar bevoegdheid zal inzetten om Adams af te zetten.
En daarom ziet zelfs Andrew Cuomo zijn kans schoon voor een politieke terugkeer. De voormalig gouverneur, die in 2021 aftrad na een reeks schandalen rond seksueel wangedrag en het opgeven van een lager aantal coronadoden in verzorgingshuizen om zijn beleid op te poetsen, zou volgens een peiling van de lokale Fox-zender veruit de populairste opvolger zijn. Van de ondervraagden zei 38 procent Cuomo als burgemeester te willen. Adams kreeg de steun van 10 procent.
