Wanneer je in Colombia aan het graf staat van je moeder en je moet aan Derk Bolt denken, dan is er toch iets grondig misgegaan. Marthainès de Vries, een van de geadopteerde mensen die door Spoorloos aan de verkeerde familie werd gekoppeld, was de afgelopen dagen in Colombia om voor het eerst haar echte biologische familie te ontmoeten. Door de mismatch van Spoorloos kwam ze te laat: haar ouders waren overleden.
En op het kerkhof dacht ze dus aan presentator Derk Bolt en diens beruchte uitspraak uit 2022. Hij zei toen dat Spoorloos geen blaam trof bij de mismatches omdat „foutmarges” er nu eenmaal bij horen. Shit happens. De Vries: „Toen ik bij het graf stond dacht ik: „Dit is dus het gevolg van een foutmarge.” Ze zakte in elkaar: „Je wordt boos, je bent verdrietig en het doet zoveel pijn.”
Ze keerde maandag terug in talkshow Eva (NPO 1) om over de hereniging te vertellen en over het einde van Spoorloos. KRO-NCRV beloofde vrijdag dat het omstreden programma niet meer terugkeert op tv. De Vries zei dat het nooit haar intentie was om het programma te laten ophouden maar dat dit wel onvermijdelijk was. Verder wees ze erop dat het einde van Spoorloos niet veel oplost voor de slachtoffers. Haar herenigingswerker Fiona Teggatz vreest zelfs dat het verdwijnen van Spoorloos nader onderzoek in de weg gaat zitten. Zij wil dat alle 841 matches uit Spoorloos opnieuw tegen het licht worden gehouden.
Derk Bolt heeft zich volledig gedistantieerd van de mismatches. De foutmarge in zijn uitspraken is nog steeds groot. Ik vermoed dat KRO-NCRV daar flink voor zal moeten betalen.
Maandag was ook de derde verjaardag van de oorlog in Oekraïne. Het Achtuurjournaal (NPO 1) had een strijdbare reportage over een groep vrouwen in de stad Boetsja die met oude wapens uit de Tweede Wereldoorlog ’s nachts Russische drones uit de lucht schieten. Ze noemen zich de Heksen van Boetsja.
Jelle Brandt Corstius trekt in zijn nieuwe VPRO-reisserie Van Moskou tot Maidan (zondag, NPO 2) door het land in oorlog. In de eerste aflevering buigt hij zich over het dilemma van alle Oekraïense weerbare mannen: vechten of vluchten. Ze moeten verplicht in militaire dienst, maar sommigen willen liever niet sneuvelen en proberen het land uit te komen of onder te duiken. Een vrouwelijke grenswachter bij de grens met Roemenië probeert ze tegen te houden. Ze vindt vluchten laf: „Als een dolle buurman inbreekt en de vader vlucht door het raam, dan klopt dat niet.” Na drie jaar oorlog heeft het leger iedere man hard nodig dus worden onderduikers actief opgespoord. Ook de Oekraïense collega met wie Brandt Corstius de serie maakt, wordt bij een controle uit zijn auto gehaald en naar het front gestuurd.
Brandt Corstius wil meer over de achtergrond van Oekraïne vertellen, de geschiedenis en de cultuur, maar in de eerste aflevering komt hij daar nog niet aan toe: het gaat alleen maar over de oorlog. Onontkoombaar waarschijnlijk, maar daardoor onderscheidt zijn programma zich te weinig van de vele andere reportages over Oekraïne.
De wakkere Bram Vermeulen is met Frontlinie (zondag, NPO 2) al bezig met de volgende Europese oorlog. Volgens hem staat Kosovo op springen. De piepkleine republiek ontstond uit de Joegoslavische Burgeroorlog (1991-1999), maar buurland Servië, vriend van Rusland, wil het graag terug hebben. Servische terroristen plegen alvast aanslagen. Wat gebeurt er als president Trump de Amerikaanse troepen terugtrekt uit Kosovo? Vermeulen maakt er een voorbeeldige reportage over, die tegelijk nogal verontrustend is – er zijn wel meer regio’s buiten Oekraïne te bedenken waar de draai in de Amerikaanse buitenlandse politiek voor onrust zorgt. Trump bezorgt Bram Vermeulen nog voor jaren werk.
