In Trumps wereld domineren de grootmachten; soft power lijkt passé

Bij een Russische raketaanval op een militair oefenterrein in de Oekraïense regio Dnjepropetrovsk zijn zaterdag vermoedelijk tientallen militairen gedood en gewond geraakt.

Het nieuws over de aanval op het oefenterrein van de landmacht in Novomoskovsk kwam in de loop van maandag naar buiten via een verklaring van de Oekraïense strijdkrachten. Russische berichten waaruit werd geciteerd in de Kyiv Post spraken maandag over honderdvijftig gedode Oekraïense militairen en dertig buitenlandse instructeurs, maar die claims werden niet bevestigd in Oekraïne zelf. De Oekraïense Pravda sprak van „tientallen doden” en „mogelijk honderd gewonden”. Waarom het nieuws pas maandag naar buiten kwam is niet bekend.

Volgens Moskou werd het militaire oefenterrein aangevallen met een Iskander M-raket, een ballistische raket voor de korte afstand. De commandant van de Oekraïense strijdkrachten, Oleksandr Syrsky, zei maandag dat Rusland het terrein had bestookt met een ballistische raket die was „uitgerust met clustermunitie”, maar hij gaf geen details over aantallen slachtoffers. Wel erkende hij dat er doden zijn gevallen. Volgens Syrsky zijn het hoofd van het militaire trainingscentrum en de commandant van de eenheid geschorst.

De Kyiv Independent schreef maandagmiddag dat de aanval werd uitgevoerd nadat de soldaten waren ontdekt vanuit een observatiedrone, op zo’n honderd kilometer van de frontlijn. Het oefenterrein bij het dorp Tsjerkaske is een accommodatie van de 157ste Gemechaniseerde Brigade van de Oekraïense landmacht.

De Oekraïense dronespecialist Serhi Beskrestnov schreef maandag op Telegram na het bestuderen van beelden dat de ontdekking van de Russische Orlon-observatiedrone boven het oefenterrein „bij de verantwoordelijken niet heeft geleid tot de benodigde veiligheidsmaatregelen”. Daarmee leek hij te suggereren dat er geen alarm is geslagen om de groep militairen op het terrein te verspreiden voordat de raket insloeg.

‘Zwaarste straf’

De commandant van de Oekraïense landmacht, Michajlo Drapaty, sprak maandag van „een tragedie” op het oefenterrein „als gevolg van een vijandelijke aanval”. Drapaty zei niet hoeveel slachtoffers de raketaanval heeft geëist. „Iedereen die die dag beslissingen heeft genomen en iedereen die ze niet op tijd heeft genomen, zal ter verantwoording worden geroepen”, zei Drapaty, die eraan toevoegde dat hij „de zwaarste straf” zal eisen. „De oorlog vereist snelle beslissingen, verantwoordelijkheid, nieuwe veiligheidsstandaarden; anders zullen we meer verliezen dan we [tot nu toe] hebben gedaan”.

Het Oekraïense staatsonderzoeksbureau DBR heeft een diepgaand onderzoek geopend om de achtergronden van de aanval te achterhalen, en om vast te stellen of de verantwoordelijken nalatigheid kan worden verweten.

Door de oorlog met Rusland gelden in Oekraïne strenge regels voor de strijdkrachten die de kans op dergelijke aanvallen moeten minimaliseren. Ook gelden er strenge beperkingen voor vergaderingen en andere bijeenkomsten met grote groepen soldaten in open ruimtes.

Het is niet voor het eerst in de oorlog dat een Russische aanval op een een groep militaire tot veel slachtoffers leidt. In november 2023 vielen negentien doden bij een Russische aanval op de 128ste Brigade in de regio Zaporizja, eveneens met een Iskander M-raket. Toen waren veel Oekraïense soldaten bij elkaar voor een militaire ceremonie waarbij onderscheidingen werden uitgereikt.

Delen

Mail de redactie

Terwijl zaterdag de eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas eindigde, liet Israël weten voor het vervolg een Amerikaans plan te steunen voor verlenging van die eerste fase gedurende de ramadan en het joodse pesach, in plaats van over te gaan naar de afgesproken tweede fase. Zolang Hamas hier niet mee instemt, wordt alle humanitaire hulp naar Gaza tegengehouden. Vrachtwagens met voedsel, tenten en brandstof kunnen daardoor sinds zondag niet meer de grenzen over.

De hulpgoederen in die vrachtwagens komen onder andere van Oxfam. Directeur Michiel Servaes van Oxfam Novib, de Nederlandse tak, is bezorgd over de nieuwe ontwikkelingen. Hij was tot vorige week zelf in Gaza om met eigen ogen te zien welke humanitaire hulp Gazanen het hardst nodig hebben. Wat afgelopen weekend is gebeurd is „een absoluut drama”, zegt hij. „Dit is eigenlijk per direct een nieuwe oorlogsmisdaad. Je misbruikt iets wat een recht is van mensen om onderhandelingen een bepaalde kant op te brengen.”

Wat betekent dit concreet voor de mensen in Gaza?

„Er zal geen directe impact zijn op het gebied van voedsel en brandstof. De afgelopen zes weken is de nodige hoeveelheid binnengebracht. Die is in Gaza ook deels opgeslagen in pakhuizen. Sowieso is onze indruk dat veel Gazanen de afgelopen periode ook zelf voorraadjes hebben aangelegd. Het is dus niet zo dat als de ene dag een nieuwe totale blokkade wordt aangekondigd, er de volgende dag meteen weer honger is.

„De vraag is: hoe lang houden ze het vol met de voorraden die er de afgelopen zes weken zijn opgebouwd? Waarschijnlijk niet zo heel lang. En aan andere goederen was er al een enorm tekort. Het ging te langzaam, nu houdt het helemaal op. Dat heeft wél directe impact: dat mensen geen tent krijgen, dat mensen nog steeds geen medicijnen krijgen, dat er geen bouwmaterialen komen om puin af te voeren en dingen weer een beetje op te bouwen, etcetera, etcetera.”

Is de humanitaire hulp dan nu volledig gestopt of mogen hulpverleners zelf nog wel naar binnen?

„Dat zijn twee aparte systemen, maar het gaat grotendeels wel via dezelfde grensovergang. De meeste mensen die daar naar binnen gaan zijn technische experts, dus medici of logistieke experts. Die gaan op rotatiebasis. Zij gaan zes weken erin en dan twee weken eruit om een beetje bij te komen. Al het andere is per direct stopgezet.”

Kunnen die hulpverleners dan geen goederen meenemen?

„Op dit moment komt er helemaal niets meer binnen. De hulpverleners kunnen sowieso niets meenemen, anders dan een eigen koffer.”

Hoe was de situatie in Gaza voordat Israël van het oorspronkelijke plan afweek?

„Wat je hoort is dat het staakt-het-vuren een groot verschil heeft gemaakt. Met name voedsel en brandstof kwamen in veel grotere mate het gebied binnen, wat voor de mensen natuurlijk ontzettend fijn en belangrijk was. Maar het is niet zo dat er volledige toegang van humanitaire goederen was, wat volgens internationaal recht gewoon moet.

„Je zag bij allerlei goederen dat er nog steeds een groot tekort was. Meest prangend is het gebrek aan tenten, zodat mensen in ieder geval tijdelijk onderdak hebben. Daarnaast is een groot tekort aan medicijnen, waardoor mensen allerlei essentiële behandelingen niet kunnen krijgen. Ik heb verhalen gehoord van artsen die zagen dat iemand kanker had, maar ervoor kozen om dat niet te vertellen omdat ze wisten dat een behandeling toch niet mogelijk was.”

En nu?

„Persoonlijk vind ik het zeer teleurstellend om het gebrek aan reactie met name vanuit Europa of het Westen te zien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken noemde het ‘zorgelijk’ in een bericht op X. Dit heeft niets met zorgelijk te maken, dit is een grove schending van afspraken en uitspraken, met potentieel veel slachtoffers tot gevolg.”

„Vrachtwagens staan nog steeds met duizenden te wachten. De opening van de afgelopen zes weken is niet genoeg geweest om al die vrachtwagens die het afgelopen jaar klaar stonden, naar binnen te brengen. Dat moet weer doorgaan. Wat we de afgelopen zes weken hebben gehad was een positieve ontwikkeling ten opzichte van de tijd ervoor. Maar het was ook het absolute minimum om het leven weer een beetje terug te brengen in Gaza.”

Delen

Mail de redactie