De zaak
De drie slachtoffers dachten dat ze aan het chatten waren met een jonge vrouw via Facebook Messenger. Nadat ze hadden afgesproken, werden ze echter geconfronteerd door een man die hen, terwijl hij filmde, vroeg hoe ze het durfden om af te spreken met een minderjarig meisje. Ze moesten betalen; anders zou de man het filmpje online zetten. Toch verschenen de beelden op de socialemediakanalen van ‘Klaas op jacht’, op de platforms Instagram, Facebook, TikTok en YouTube.
De 32-jarige verdachte, Remy D. uit Den Haag, die achter het account zit, zou hebben gehandeld met „goede bedoelingen”. Hij wilde naar eigen zeggen de buitenwereld waarschuwen voor mensen die met kinderen willen afspreken en volgens hem seksuele bedoelingen met hen zouden hebben. Volgens zijn advocaat wordt Remy door sommigen in de samenleving zelfs als held gezien.
„Maar waarom ging u niet naar de politie?”, wil de rechter in Den Haag weten. Remy zegt dat hij vindt dat er te weinig wordt gedaan aan „dit soort viezeriken door de politie en de media”. Toen hij ooit een melding bij de politie deed, zou diegene binnen twee uurtjes weer buiten hebben gestaan.
Remy D. wordt beschuldigd van twee gevallen van bedreiging om geld te krijgen, een poging daartoe, en drie keer smaad, ofwel het beschadigen van iemands goede naam. Hij geeft toe dit soort praktijken twee à drie jaar te hebben gedaan, maar ontkent geld te hebben gevraagd, ondanks dat slachtoffers verklaarden dat ze 30 à 40 euro moesten betalen. Volgens Remy hebben ze dat verzonnen, „omdat ze er niet tegen kunnen dat ze gepakt zijn en met hun hoofden op internet staan”.
De mannelijke slachtoffers zeggen in hun verklaring niet te hebben geweten dat ze met een minderjarig meisje spraken, maar de verdachte stelt dat de chats duidelijk maakten dat het meisje minderjarig was. Een bewijs ontbreekt: de slachtoffers moesten de gesprekken verwijderen op aandringen van de verdachte, terwijl de politie de verdachte opdroeg zijn accounts te verwijderen.
Ik ben onterecht neergezet als pedofiel, door knip-en-plakwerk waar ik geen verstand van heb
De rechter vindt het opmerkelijk dat de verdachte – zelf met een lichte verstandelijke beperking – uitsluitend personen met een (lichte) verstandelijke beperking heeft benaderd. Volgens de politie variëren deze beperkingen van PDD-NOS (een vorm van autisme) tot een sociaal-emotioneel functioneren vergelijkbaar met dat van een achtjarige.
„Het is nu anderhalf jaar geleden dat ik met deze ‘moraalridder’ in aanraking kwam”, zegt het slachtoffer dat aanwezig is tegen de rechtbank. „Ik ben onterecht neergezet als pedofiel, door knip-en-plakwerk waar ik geen verstand van heb”, zegt de man terwijl hij zucht. Zijn zoon kwam het filmpje waarin zijn vader wordt ‘ontmaskerd’ tegen op Facebook en verbrak het contact met hem. Sindsdien is hij mentaal gebroken en volgde een reeks aan ellende. Hij zou meer drugs zijn gaan gebruiken, een angststoornis hebben ontwikkeld, te maken hebben gehad met vechtpartijen en doodsbedreigingen. Hij moest uiteindelijk verhuizen om veiligheidsredenen.
„Hoe zou het voor uzelf zijn als zoiets zou gebeuren?”, vraagt de rechter aan de verdachte. „Ik spreek niet met minderjarigen af”, reageert Remy.
„Zogenaamd pedojagen werkt eigenrichting in de hand”, volgens de officier van justitie. Oftewel het spelen voor eigen rechter. „De verdachte krijgt een eerlijk proces, dat hebben deze slachtoffers die al wel zijn veroordeeld, niet gekregen”, zegt de officier. Het is evident volgens haar: de verdachte ging berekenend te werk, koos kwetsbare personen uit en wilde hiermee geld verdienen. In zijn dertien pagina’s tellend strafblad staan feiten zoals afpersing en beroving; in 2013 werd hem drie jaar gevangenisstraf opgelegd. Dat is niet strafverzwarend, omdat het langer dan vijf jaar geleden was, maar ze noemt het wel zorgelijk.
De officier eist een gevangenisstraf van drie maanden, maar die hoeft hij niet uit te zitten, tenzij hij binnen twee jaar opnieuw de fout ingaat. Daarnaast moet hij 240 uur taakstraf uitvoeren. Als hij dat niet doet, moet hij in plaats daarvan 120 dagen vastzitten.
Het oordeel
De rechtbank concludeert dat de verdachte schuldig is aan twee gevallen van ‘afdreiging’ (bedreiging om geld te krijgen), en drie keer smaad. Hij wordt vrijgesproken van één poging tot afdreiging, omdat de uiting „we kunnen het goedschiks oplossen of kwaadschiks”, die hij tegen het slachtoffer deed, volgens de rechtbank niet als een duidelijke vraag om geld kan worden beschouwd. Bij de overige gevallen van afdreiging was hij duidelijk door te zeggen: „Je moet betalen” en „Ik wil dertig euro.”
De rechtbank heeft de verdachte een gevangenisstraf van drie maanden opgelegd, die alleen wordt uitgevoerd als hij zich de komende twee jaar opnieuw misdraagt. Daarnaast moet hij 100 uur werkstraf doen. Als hij dat niet doet, moet hij 50 dagen de gevangenis in. Ook moet hij schadevergoeding betalen aan twee slachtoffers van in totaal 290 euro.
De rechtbank begrijpt dat de verdachte handelde met het doel om ouders en kinderen te waarschuwen voor mogelijke pedofielen, die hij als „viezeriken” ziet. Hoewel de ernst van kindermisbruik buiten kijf staat, benadrukt de rechtbank dat het niet aan de verdachte is om dit probleem zelf aan te pakken. „Het opsporen en vervolgen van (mogelijke) plegers van strafbare feiten is een overheidstaak.” Hoewel sommige mensen misschien vinden dat de verdachte juist heeft gehandeld, verandert dat niets aan de strafbaarheid van zijn daden. De rechtbank benadrukte dat dit juist extra reden geeft om met een straf duidelijk te maken dat dergelijk handelen verboden is.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127401491-266334.jpg|https://images.nrc.nl/hgmYDzAmi-c33U2ug1dwuI6Wdnc=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127401491-266334.jpg|https://images.nrc.nl/kaEKg5E0g3ONdQwPL97upI1DZxU=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127401491-266334.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127401249-ed2c3c.jpg|https://images.nrc.nl/3qDN04BESBkvI8ePczVvRc0_6UI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127401249-ed2c3c.jpg|https://images.nrc.nl/TRrcAr3FBiDsjU6zkMYyMz939GM=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127401249-ed2c3c.jpg)
