Aluminium kapsalonbakjes, snoepkartonnetjes, binnenstebuiten geklapte pannekoekenmixdozen: je kunt het zo gek niet bedenken of mensen sturen er hun online gekochte spullen retour in. Fotograaf Rosalie van der Does had een bijbaantje bij een webwinkel voor zonnebrillen, en toen zij en haar collega’s de ene na de andere merkwaardige geïmproviseerde verzenddoos aantroffen, bedacht ze: dáár ga ik een verzameling van maken. Een ‘retourenmuseum’. En dat moest op de foto.
„Die kapsalonverpakking vond ik wel heel fantastisch”, zegt ze aan de telefoon. „Zo’n ingedeukt ding, schoongespoeld en wel. De bril die daarin zat is gewoon onbeschadigd binnengekomen.”
Voor haar bieden ze een heerlijk inkijkje in hoe het brein werkt, hoe mensen improviseren, en wat ze zoal in hun keukenkastjes hebben staan. „Die omgeklapte pannenkoekenmix van Koopmans, die vind ik geniaal. Want iemand heeft dan toch bedacht: nou, laat ik het doosje dan openmaken en dan omkeren zodat er geen meel op de bril komt.”
Foto’s: Rosalie van der Does
Van der Does maakt vaker fotoseries waarin het alledaagse komisch aandoet, zoals een serie van de inhoud van Nederlandse garageboxen, of een serie van mensen die hun achterbak proberen vol te proppen na het shoppen bij de IKEA. „Ik zie mezelf als een soort antropoloog. Ik leg graag patronen in menselijk gedrag vast. Als je dat in een serie doet wordt het bijna automatisch grappig.”
De serie is niet per se bedoeld als kritiek op al die retourzendingen aan webwinkels, inmiddels volgens de Autoriteit Consument & Markt tientallen miljoenen per jaar, zegt ze: „Het is echt bedoeld als inkijkje in het leven van nu, ik wil vooral menselijk gedrag vastleggen, zonder er meteen een oordeel over te hebben.” Ze zag in haar retourenmuseum ook maatschappelijke ontwikkelingen voorbijkomen. „Rond 2020 kwamen er ineens allerlei mondmaskerdoosjes, van die slappe. En met Kerst kregen we verpakkingen van kerstlichtjes. Met nieuwjaar de doosjes van champagneglazen. Ik vind dat dus hilarisch.”
Foto’s: Rosalie van der Does