Vorige week donderdag maakte de genderpoli van het Amsterdam UMC bekend geen volwassen aanmeldingen meer aan te kunnen nemen. Blijkbaar is zelfs de zorg voor minder dan 1 procent van de samenleving al te veel gevraagd voor onze welvaartsstaat. De oplossing voor dit specifieke probleem? Stap over op het informed-consent-model, of maak het mogelijk hormoontherapie via de huisarts te verkrijgen.
Amsterdam UMC hanteert inzake de patiënten van de genderpoli nu het shared-consent-model, waarmee wordt bedoeld dat vóór een behandeling in welke vorm dan ook van start kan gaan (hormoontherapie, psychologische ondersteuning, genderbevestigende operaties, enz.), er instemming gegeven moet worden door én de patiënt én het volledige team van de genderpoli. Daar gaan een jaar lang maandelijkse gesprekken en talloze psychologische evaluaties aan vooraf. Alle regels, richtlijnen en methodes zijn in deze periode gericht op demotivering (‘weet u wel zeker dat u deze zorg nodig hebt en het niet gewoon een fase is?’), en ingevoerd om de christenbroeders en transhatende journalisten, politici en influencers tegemoet te komen. Dat was misschien ooit handig – twijfelachtig – maar het is allang niet meer vooruitstrevend. Zeker in de huidige context, waarin elk trans persoon tenminste een paar jaar op een wachtlijst heeft doorgebracht, voelt zo een uitgebreide screening meer als een trap in de maag dan een duwtje in de rug.
Aan het begin van die zelfde week had ik m’n laatste gesprek met m’n psycholoog van de genderpoli, het zogeheten één-jaar-consult, waarbij wordt teruggekeken op het proces in z’n geheel. We stonden stil bij de woede en frustratie die ik voelde en nauwelijks beheerste tijdens de gesprekken, hoe voorkomend en welwillend de psycholoog zich ook tegenover mij opstelde. Daarna vroeg zij of ik verbeterpunten voor het proces wilde suggereren. We hadden het over het verschil tussen het shared-consent-model en het eerlijker, humaner informed-consent-model. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe diabolisch het shared-consent-model is, waarin u, de patiënt, de zorgverlener moet overtuigen zorg te geven, zonder té gek te zijn voor genoemde zorg. Een balanceer-act waar geen normaal mens compos mentis uit kan komen.
Catch-22
Autonomie, zelfbeschikkingsrecht, geloofwaardigheid, het gaat allemaal de deur uit als u als trans persoon medische zorg wil, zoals hormonen. En het zijn specifiek trans personen waar deze regelgeving om draait. Cis vrouwen krijgen anticonceptie en menopauze-medicatie voorgeschreven zonder maandenlang of jarenlang erop te hoeven wachten. Nog wel althans: gezien het landelijke en mondiale politieke klimaat belooft de annulering van die rechten niet lang op zich te laten wachten. De eerste abortusverboden zijn inmiddels terug in the greatest country on earth. Over de staat van transzorg in de Verenigde Staten hoef ik niet eens na te denken: die is abominabel.
De uitzichtloosheid, frustratie, woede, verdriet en vernedering die u door moet maken om iets heel simpels zoals bijvoorbeeld hormonen te krijgen, is simpelweg overweldigend. En het leidt als een ware catch-22 tot ernstige problemen, die het verhinderen dat u de gewenste zorg alsnog verkrijgt. U bent immers in een te ongezonde toestand om zulke enorme veranderingen te doorstaan. Ga dus maar terug de loopgraven in, soldaat.
Gaat ú maar eens een vol jaar rustig uitleggen waarom u zorg verdient
Inmiddels heb ik (eindelijk) gekregen waar ik recht op heb. Maar tot op het laatst hing een weigering van de zorg als een zwaard van Damocles boven de gesprekken. Dat is krankzinnig. In elk ander scenario van de zorg zou dit waanzinnig zijn en als een misdaad tegen de menselijkheid worden beschouwd. Weet u wel zeker dat u in de juiste head space bent om een chemokuur aan te gaan? Misschien moeten we het er eerst nog eens iets langer over hebben in een maandelijks gesprek.
Gaat ú maar eens een vol jaar, na drie jaar wachten, rustig uitleggen waarom u zorg verdient. En, o, leg ook meteen even uit wie u bent, hoe u uw leven leidt en wil leiden, en wat het überhaupt betekent een gender te hebben. U bent toch wel op z’n minst bekend met een breed palet aan medisch, psychologisch, filosofisch en seksuologisch jargon?
Heeft u daarnaast toevallig vreemde masturbatiegewoonten? Misschien een verstoorde band met uw familie? Of onderliggende aandoeningen? Een persoonlijkheidsstoornis wellicht? Geen zorgen, we gaan u uitgebreid testen op al die dingen, en meestal meer dan één keer ook.
Hel
Is een transitie een grote, ingrijpende levenskeuze? Ja. Natuurlijk. Maar voor ze de keuze maken een transitie te ondergaan, zijn trans mensen al jaren door een hel van (geïnternaliseerde) vooroordelen gegaan, vaak gepaard met sociale uitsluiting, waaraan de media – alle media, ook de progressieve media – bijdragen.
Zijn er checks and balances nodig in het verstrekken van genderbevestigende medische hulp? Niet meer dan er nodig zijn bij welke andere medische behandeling dan ook.
En wat dan nog, als u eens wil proberen als een ander gender te leven? Ga ervoor! Neem een paar maanden hormonen, een andere garderobe, een andere persoonlijkheid, zie hoe het bevalt. Niets voor u? Dan laat u het voortaan liggen. Uw lichaam herstelt zich wel – cis vrouwen gebruiken ook zonder al te veel problemen voor een periode de pil, of rond de menopauze een hormoontherapie. Maar voor de mensen, óók de handvol trans tieners, die oprecht door willen gaan met een transitie, in welke vorm dan ook, zou de zorg vrijelijk en gratis toegankelijk moeten zijn. Geen gatekeeping. Geen demotivering. Geen infantilisering. Behandel trans mensen als wat ze zijn: mensen.
Lees ook
‘De genderpoli is beslist geen overbodige luxe’
