Libië stuurt ruim 600 migranten terug naar Niger

„Wonen we hier nog wel veilig?” Dat is dezer dagen de hoofdvraag die veel inwoners van Den Dolder bezighoudt. De vraag klinkt op bewonersbijeenkomsten, in telefoontjes naar de gemeente en naar de bewonersvereniging. Hoe waakzaam moeten ze zijn? Kunnen ze nog wel zonder risico winkelen? ‘s Avonds alleen naar het station?

De vraag speelt sinds afgelopen donderdag. Toen werd overdag een 76-jarige bewoonster op weg van het dorpscentrum naar huis met een mes aangevallen door een 27-jarige man en overleed. De verdachte werd diezelfde avond aangehouden op steenworp afstand in de kliniek waar hij verbleef: Wier+, een kliniek voor mensen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische stoornissen.

En het voelt voor inwoners alsof de geschiedenis zich herhaalt want Wier+ is onderdeel van zorginstelling Fivoor, die ook Michael P. behandelde. Die doodde in 2017 de 25-jarige Anne Faber, in de buurt van hetzelfde instellingsterrein. Gegrift in het geheugen van elke Doldenaar.

Fivoor heeft laten weten de nieuwe zaak te onderzoeken. En ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zegt een onafhankelijk onderzoek in te stellen, vanwege de „grote maatschappelijke commotie”. Intussen is al wel duidelijk dat de patiënt op het moment van behandeling niet onder justitie viel en dus niet – zoals Michael P. destijds – was opgenomen vanwege van een strafrechtelijke maatregel. Ook was hij volgens Fivoor op dat moment met toestemming buiten de kliniek. Zo’n verlof beoordeelt de instelling altijd „zorgvuldig”, aldus Fivoor. „Op basis van richtlijnen en professionele inschattingen.” Meer wil de instelling vanwege privacy over de verdachte niet kwijt.

Bloemen langs de Duivendorst in Den Dolder, op de plek waar een 76-jarige vrouw is doodgestoken. Een 27-jarige patient van psychiatrische kliniek Fivoor is aangehouden als verdachte.

Gerechtelijke zorgmachtiging

Volgens media zat de patiënt in Dolder vanwege een door de rechter afgegeven zorgmachtiging. Hij zou, schrijft het AD, in 2022 en 2023 in zijn woonplaats Heerhugowaard meermaals willekeurige voorbijgangers hebben gestompt in het gezicht. Volgens het betreffende rechtbankverslag zou hij lijden aan „sociale angst en psychose, een autismestoornis en een verstandelijke beperking” en met „wraakfantasieën” kampen en met „de ernstige overtuiging dat geweld in sommige situaties goed is”. Het Openbaar Ministerie zou zijn zaak volgens de krant hebben geseponeerd vanwege zijn complexe psychiatrische stoornis, waarna hij met een zorgmachtiging gedwongen bij Fivoor in Den Dolder werd geplaatst.

Een „enorme schok” noemen alle betrokkenen, van kliniek tot burgemeester en omwonenden, het nieuwe incident. „Tragisch” ook, omdat het slachtoffer woonde pal naast de kliniek en een bekende was in de gemeenschap. Ze was actief als vrijwilliger en heeft ook in de klankbordgroep gezeten die was opgericht om de relatie tussen bewoners, gemeente en kliniek te verbeteren. Na het trauma van 2017 wilde een deel van het dorp patiënten uit Den Dolder zo snel mogelijk zien verdwijnen. Anderen – onder wie zij – wilde daarnaast ook investeren in wederzijds begrip.

Dat begrip staan nu verder onder druk, want met dit nieuwe incident is het antwoord op de vraag ‘wonen we hier nog wel veilig’ nu wel gegeven, meent Belangenvereniging Den Dolder (BDD), een bewonersvereniging met ruim tweehonderd leden. „Kennelijk niet”, schreef inwoner en voorzitter Hetty Beekman namens de vereniging deze week aan het gemeentebestuur van Zeist. „We zijn ervan overtuigd dat Fivoor na de moord op Anne Faber hard heeft gewerkt om de veiligheid in Den Dolder te verbeteren, maar het is kennelijk niet genoeg geweest.”

Buurtcoaches

De laatste jaren ging het met de relatie tussen de kliniek en omwonenden best goed. Winkeliers in het dorp betrapten nog wel eens een patiënt op diefstal, maar grote incidenten bleven uit. Het aantal overlastmeldingen daalde, mede door het verscherpte toezicht, de aanstelling van buurtcoaches, en ook de klankbordgroep speelde daarbij een rol.

Maar tegelijkertijd is een deel van de omwonenden altijd angstig gebleven, zegt Beekman van BDD. „Die liepen niet graag meer alleen in het bos bij het instellingsterrein. Die zaten niet graag ’s avonds op het station.”

Deze bewoners accepteerden het omdat met Fivoor harde afspraken waren gemaakt over vertrek van de instelling, zegt Beekman. Bedoeling is dat alle drie de klinieken op het terrein per 1 januari 2027 zijn verdwenen om plaats te maken voor zo’n vierhonderd woningen – de grond is al verkocht. „Dus wij hebben altijd gedacht: oké, met een einddatum in zicht, kunnen we het nog even volhouden.”

Potentiele locaties

Maar eerder dit jaar bleek al dat Fivoor zo’n vertrek in 2027 niet gaat halen, omdat gemeenten de klinieken liever niet in hun omgeving verwelkomen. Al twintig potentiële locaties in de regio vielen af, waaronder eentje in Zeist, de eigen gemeente, waar de gemeenteraad onlangs in een voorbereidingsbesluit vaststelde de regie te willen houden op de vestiging van forensische zorg.

Om Fivoor te helpen wegkomen voerde de gemeente Zeist daarna wel een onderzoek uit naar potentiële locaties in zowat heel Midden-Nederland. De publicatie daarvan stond deze maand gepland, maar die zal – vanwege dit nieuwe incident – vermoedelijk later worden, aldus een gemeentewoordvoerder.

Maar omwonenden willen niet langer wachten, zegt Beekman. De bewonersvereniging pleit voor een strenger verlofbeleid en een directe opnamestop, zodat de kliniek over anderhalf jaar nagenoeg leeg staat – de gemiddelde patiënt in Den Dolder verblijft er achttien maanden. Desnoods de kliniek in kleinere delen verhuizen over meerdere locaties, zegt Beekman, om de ‘pijn’ te verdelen. „Het is nu echt genoeg geweest. Wij willen niet continu in angst en onzekerheid leven.”

Delen

Mail de redactie