De 24-jarige verdachte die donderdagavond werd aangehouden op verdenking van de moord op drie mannen in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde, is eerder door de politie gecontroleerd naar aanleiding van een tip. Hij werd toen nog niet opgepakt. Dat heeft de Rotterdamse veiligheidsdriehoek van vrijdag bekendgemaakt in een persconferentie over de gebeurtenissen van de afgelopen twee weken. Maandag wordt de verdachte voorgeleid bij de rechter.
Bij de staandehouding controleerde de politie zijn identiteitsgegevens en maakte een foto. De Rotterdamse hoofdcommissaris van de politie Fred Westerbeke zei in de persconferentie dat er, gebaseerd op de foto’s die de politie op het moment van controle van de verdachte had, te weinig gelijkenis was om tot een aanhouding over te gaan. In die fase van het onderzoek werden „heel veel mensen” op straat staande gehouden, zegt Westerbeke.
Tweede verdachte ‘betrokken’
De 24-jarige verdachte werd donderdagavond aangehouden in een woning aan de Emelissedijk, een straat in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde. Hij komt uit Curaçao en groeide op in Nederland. Eerder kwam hij in aanraking met justitie voor kleine vergrijpen, zoals een aantal winkeldiefstallen en de heling van een scooter.
De aanhouding vond plaats in het huis van een bekende van de verdachte. Tijdens de aanhouding werd een tas met het vuurwapen, dat mogelijk bij de drie schietpartijen werd gebruikt, naar beneden gegooid. Onbekend is wie de tas gooide.
Afgelopen maandag werd een andere man opgepakt, een 20-jarige, op verdenking van betrokkenheid bij de schietpartijen. Zijn voorarrest werd donderdag met veertien dagen verlengd. Hij zou „betrokken” zijn geweest, maar hoe groot zijn rol was moet nog blijken. Verder is de politie naar niemand meer op zoek.
‘Ga niet alleen naar buiten’
In twee weken zou de verdachte drie slachtoffers hebben gemaakt: een 63-jarige man, een 58-jarige man en een 81-jarige man. De schietpartijen vonden plaats op 21 en 28 december, en op 2 januari. Het laatste schietincident was op klaarlichte dag, om 10 uur ’s ochtends. Alle drie de mannen overleden later aan hun verwondingen.
De politie had voorafgaand aan de arrestatie van donderdagavond gewaarschuwd om in de omgeving van IJsselmonde „extra voorzichtig te zijn” – „ga niet alleen naar buiten”, schreef een woordvoerder op X. Met de arrestatie verviel dat advies.
Op een stepje zoeft een vrouw door de vrijwel verlaten straten in het centrum van Tel Aviv. Auto’s staan geparkeerd langs de huizen. In het schaduwrijke Dubnov-parkje, te midden van een woonwijk, is het relatief druk: er slingeren kinderen op een schommel terwijl ouders toekijken. Een kiosk verkoopt koffie, broodjes en zoetigheden.
Een groepje bevriende buurtbewoners staat met elkaar te praten rond een stenen bank langs het park. Ze komen elkaar wel vaker tegen hier, maar zijn nu blijven hangen om de gebeurtenissen van de afgelopen nacht met elkaar door te nemen. En er is verder toch niet veel te doen in de stad, waar vrijwel alles dicht is.
In de nacht van vrijdag op zaterdag zette Iran een tegenaanval in op Israël, volgend op Israëls aanvallen op Iran sinds donderdagnacht, die nog steeds voortduren. In Israël werden de meeste raketten onderschept door de luchtafweer, en beschikken veel gebouwen over schuilkelders, maar kwamen er drie mensen om en raakten er tientallen gewond door inslagen. „Het was heel beangstigend. We hebben geen veilige kamer in ons huis en moesten met onze kinderen twee minuten lopen naar een publieke schuilkelder”, zegt de 53-jarige Ori, die met vrouw Michal (54), zoon Amitai (18) en hondje op de bank zit.
„De knallen waren heel hard en we voelden de muren trillen”, zegt een andere vrouw met lang zwart haar, volledig in het zwart gekleed. Michal vertelt dat er al sinds vrijdagochtend wordt gehamsterd in supermarkten.
Een man wordt behandeld aan een tijdens de aanval opgelopen wond.
Foto JOHN WESSELS
Voor de aanvallen die Israël donderdagnacht begon op Iran, waarbij militaire leiders en burgers, onder wie wetenschappers, werden gedood, is onder de buurtbewoners veel steun. „Israël is verdeeld, maar er is consensus over de noodzaak van een aanval op Iran”, zegt een 55-jarige man met kort bruingrijs haar, in korte broek en sportschoenen, die net als veel andere buurtbewoners niet met zijn naam in de krant wil.
Lees ook
Nu de ‘As van Verzet’ in duigen ligt, is Iran terug bij af
„Iraanse leiders willen ons van de kaart vegen”, zegt hij. En, stellig: „Ze hebben nucleaire wapens.” Ook meent hij dat Israël het vuile werk opknapt van Europa. „Waarom moeten wij dit doen, en niet het VK, Frankrijk of Duitsland? Dit gaat ook om jullie veiligheid.”
Gekke dictatuur
Dat Israël reeds over kernwapens beschikt, zoals algemeen wordt aangenomen, is volgens hem niet relevant. „Wij zijn veel rationeler. Iran is een gekke dictatuur bestuurd door religieuze leiders.” En de extreemrechtse religieuze ministers in Israël, Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir? „Wij beschikken over checks and balances, met het hoofd van het leger en de geheime diensten.”
Ook volgens Michal is er in Israël consensus over de aanval op Iran. „Ik twijfel alleen of de timing goed was. Als de geheime diensten de juiste informatie hadden, dan wel, maar ik vraag me bij [premier] Netanyahu af of hij op basis daarvan een besluit heeft genomen. En ik maak me er zorgen over dat er geen strategie is voor hoe dit ook weer kan eindigen.”
Dat Israël zijn aanvallen op Iran moet voortzetten, is volgens de buren evident. „Als er een duidelijk plan is voor de verwoesting van het nucleaire programma in Iran, dan kan de bevolking hier daarmee leven,” zegt Michals man Ori. „We hebben geen probleem met de bevolking in Iran”, vult Michal aan.
Een familie neemt teneergeslagen de schade op.
Foto John Wessels
De knallen waren in deze buurt de afgelopen nacht extra hard, vertelt het groepje. Op enkele honderden meters van het parkje ligt, in het hart van Tel Aviv en tussen woonwijken, de ‘Kirya’, een grote en zwaarbeveiligde stedelijke militaire basis. Het is een voor de hand liggend militair doelwit tijdens de Iraanse tegenaanval van die nacht ervoor.
Michal toont op haar telefoon een filmpje van de vorige nacht, waarop volgens haar te zien is hoe het luchtafweersysteem op de Kirya-basis in werking is, maar er even later alsnog een raket inslaat. In Israelische media valt er niets over dergelijke inslagen lezen, vanwege de militaire censuur.
Naast de Kirya, op de Begin-weg, zijn normaliter op zaterdagvond demonstraties, voor de gijzelaars in Gaza en tegen de regering. Nu is er daar een raketinslag geweest, vertellen de buurtbewoners, die zelf ook iedere zaterdag de straat op gaan. Door familieleden van gijzelaars is aangekondigd dat er niet gedemonstreerd zal worden.
Airbnb huren
Vanwege de nabijheid van de Kirya in hun wijk, overweegt Michal een Airbnb te huren voor de komende dagen elders in Israël. Ze is vooral bezorgd om haar achttienjarige zoon Amitai, een lange jongen met bruin haar die naast haar op de bank ligt. „Een vriend van mijn zoon verbleef vannacht op een plek waar een raket is ingeslagen.”
Verderop in het park blijkt de overeenstemming in Israël over de noodzaak van de aanval op Iran minder absoluut. Studenten Daniel (23) en Maya (23), een koppel dat een wandelingetje maakt, kijken elkaar twijfelend aan. Daniel, die computerwetenschappen studeert, maakt zich weliswaar ook zorgen over het Iraanse nucleaire programma, maar zegt te twijfelen over de aanval die is gedaan. „Het openen van nog een front in de oorlog is niet de juiste benadering”, zegt zijn vriendin Maya – korte broek met sandalen, tatoeage op haar been – die een studie film afrondt. „Ik vertrouw ook de motieven van onze politici niet. Het is meer een politieke stap, dan een verdediging van het Israëlische volk. Netanyahu wil op zijn zetel blijven zitten.”
Lees ook
Netanyahu’s lang gekoesterde aanval op Iran is ook een welkome bliksemafleider
Volgens Maya is de aanval op Iran bovendien een afleiding van de gijzelaars die nog in Gaza zijn en de woede daarover, die nu niet geuit kan worden middels demonstraties vanwege de opdracht om binnen te blijven. „Wat er nu verder in Gaza gebeurt, daar laten onze media trouwens niets over zien. Het hoort niet bij een democratie dat politici bepalen waar wel en niet over wordt bericht.”
Bewoners van Tel Aviv laten hun hond uit tussen de puinhopen.
Foto JOHN WESSELS
Volgens Maya is de gedachte om uit Israël te vertrekken, en zeker nu, „altijd aanwezig”, maar zijn er ook juist Israëliërs die op deze momenten vanuit het buitenland uit solidariteit terugkeren. Daniel, knikkend: „We leven al ons hele leven af en aan met dit soort onzekere situaties.”
In de Amerikaanse staat Minnesota heeft een man twee Democratische politici en hun partners in hun woningen beschoten. Dat laat de lokale gouverneur Tim Walz tijdens een persconferentie op zaterdag weten. De politie spreekt van een aanval met een politiek motief.
De Amerikaanse politicus Melissa Hortman en haar partner zijn om het leven gekomen bij de aanval. De Democratische senator van Minnesota John Hoffman en zijn vrouw, die ook in hun woning werden aangevallen, hebben de schoten overleefd. Beiden liggen na operaties in het ziekenhuis te herstellen. Volgens Walz gaat het om dezelfde schutter.
Het lokale politiekorps is in samenwerking met de FBI een zoektocht begonnen naar de dader. De bewoners van de staat Minnesota worden gewaarschuwd dat de man zich mogelijk voordoet als een agent.
„Als er iemand aanbelt en zich voordoet als een politieagent, doe dan een paar dingen: Ten eerste, bel het noodnummer en bevestig dat de agent daar hoort te zijn. Als het daadwerkelijk een politieagent is, kan de meldkamer dat bevestigen”, aldus Mark Bruley, politiechef van Brooklyn Park, in een toespraak tot de gemeenschap.
Manifest
Om twee uur in de nacht werd de politie van Minnesota opgeroepen naar het huis van senator Hoffman, wegens meldingen van schoten in de woning. Daar werd het echtpaar aangetroffen en direct naar het ziekenhuis gebracht, vertelde Drew Evans, hoofd van het Bureau of Criminal Apprehension van Minnesota, aan CNN.
Rond half vier ‘s nachts reed er een team van agenten naar het huis van afgevaardigde Melissa Hortman om te controleren of zij veilig was. Bij aankomst stond daar een politieauto op de oprit met zwaailichten aan en wat leek op een politieagent voor de deur. Die persoon opende onmiddellijk het vuur, aldus Evans, waarna er een vuurgevecht plaatsvond, waarbij de verdachte wist te ontsnappen.
In een aangetroffen voertuig buiten de woning van Hortman is een manifest aangetroffen dat „veel wetgevers en andere ambtenaren” identificeert als doelwit, aldus Bruley. „We hebben onmiddellijk waarschuwingen naar de staat gestuurd, die daarop actie heeft ondernomen om hen te waarschuwen en waar nodig beveiliging te bieden,” zei de chef.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft inmiddels op de aanval gereageerd: „Dergelijk vreselijk geweld zal niet worden getolereerd in de Verenigde Staten. God zegene de geweldige mensen van Minnesota, een werkelijk geweldige plek!”
Stoffige bende. Het lijkt op het eerste gezicht heel even een veehal, zanderige vloer, fel licht, het vee misschien net weg. Of een concerthal voor aanvang: linten klaar, dranghekken in positie. De plenaire zaal van de Tweede Kamer in het parlementsgebouw op het Binnenhof is gestript. Het vale, mintgroenige tapijt is weg. De blauwe zetels overgebracht naar de Bezuidenhoutseweg even verderop in Den Haag, waar het parlement huist tot de renovatie van het Binnenhof voorbij is.
De zaal is leeg, al sinds 2021. Er zijn wel mensen die de zaal in de tussentijd hebben gezien: de bouwlieden, projectleiders, Splinter Chabot (voor de NPO-serie Ondertussen aan de Hofvijver). Maar voor de meeste mensen is de zaal tot nader orde verdwenen.
Zaterdag ging de Binnenhofbouwplaats even open. Het was de Dag van de Bouw. Die is voor de rest van bouwend Nederland op 21 juni, maar Den Haag loopt voor vanwege de aankomende NAVO-top. Bezoekers liepen onder begeleiding door gebouwen van de Eerste Kamer, de Tweede Kamer en het ministerie van Algemene Zaken.
Bezoekers in zomerse kleding tijdens openstelling van het Binnenhof. Foto Bart Maat
Als je in de Trêveszaal naar boven kijkt, zie je de plafondschildering uit 1698 van Theodoor van der Schuer, een Haagse schilder die vooral werkte met plafonds en schoorstenen.
Foto Bart Maat
Bezoekers in de Trêveszaal tijdens openstelling van het Binnenhof voor de Dag van de Bouw. Foto Bart Maat
De Trêveszaal uit 1697 was de vaste vergaderruimte van de ministerraad. Het is, in tegenstelling tot de vergaderzaal van de Tweede Kamer, een ruimte waar bezoek zeldzaam is. Zo ongeveer waar de mensen zaterdag stonden, stond een lange tafel. Als de tafel er nu nog zou staan, zou ‘ie tot buiten het frame van de foto reiken. Aan het midden van de lange zijde van de tafel zat de premier, met zijn gezicht naar de ramen. Om hem heen: de ministers. En daar weer omheen: geschilderde portretten van stadhouders.
Die portretten zijn de zaal uit. Dat is eerder gebeurd, rond 1880, toen het Binnenhof ook een grote renovatie onderging, zo ontdekte het Rijksvastgoedbedrijf. Nu staan de schilderijen in depots, tot ze terug kunnen
Bezoekers in de oude zaal van de Tweede Kamer, de parlementszaal werd tot 1992 gebruikt. Foto Bart Maat
Op de pilasters in de oude zaal van de Tweede Kamer (of spreken we inmiddels van ‘vorige oude zaal’?) is wat informatie geplakt. De zaal was in gebruik tot 1992, er hadden groene bankjes gestaan die nog tegenover elkaar waren opgesteld, als in het Britse Lagerhuis, in plaats van in een halve cirkel.
De bezoekers zien een foto van hoe het was kort voor de huidige verbouwing. Groot tapijt, met dertig gekleurde blokken. Grote lichtarmaturen die de ruimte de Moderne Tijd in hielpen.
Bezoekers in de wandelgangen rondom de plenaire zaal, in de nieuwbouw aan het Binnenhof uit 1992.
Foto’s Bart Maat
De bedoeling van architect Pi de Bruijn, de man die het parlementsgebouw ontwierp dat in 1992 in gebruik werd genomen aan het Binnenhof, was dat het een beetje transparant moest zijn. Vanaf buiten, had hij bedacht, moesten mensen naar binnen kunnen kijken, zo de wandelgangen in turen, zien wie wat besprak, met wie.
De komende jaren zullen de gesprekken in de wandelgangen nog gaan over bedrading, isolatie, installeringen, ventilatie. Maar ook deze verbouwing zal eindig zijn.
Zo’n gordijn hoeft een ruimte niet aan het zicht te onttrekken.Foto Bart MaatDe Hofvijver is onderdeel van de grote verbouwing.Foto Bart Maat