De Miss Nederland-verkiezing houdt op te bestaan. ‘De focus op uiterlijk is niet meer van deze tijd’

De Miss Nederland-verkiezing, die sinds 1989 wordt gehouden, houdt op te bestaan. Dat maakte de organisatie donderdag bekend. Onder leiding van Monica van Ee, die de laatste jaren aan het roer stond van de verkiezing, wordt deze vervangen door een platform, getiteld Niet meer van deze tijd. Dat platform draait om „mentale gezondheid, social media, diversiteit, zelfexpressie en nog veel meer”.

Het betekent dat de 27-jarige Amber Rustenberg uit Amsterdam de laatste is die zich Miss Nederland mag noemen. Zij kreeg afgelopen zomer de kroon op en sjerp om. Ook Rustenberg is betrokken bij het nieuwe platform. De Miss-verkiezing ging volgens haar over het „volledig in de kracht zetten” van de Miss. Dat wordt nu uitgebreid: het draait niet meer om één vrouw, maar om meerdere.

De Miss Nederland-verkiezing ontstond 35 jaar geleden, nadat werd gebroken met de naam ‘Miss Holland’, de voorloper die sinds de jaren dertig werd georganiseerd. Met de naamswijziging moest ook meer nadruk komen te liggen op maatschappelijke betrokkenheid, in plaats van op uiterlijk.


Lees ook

Alleen de jaren 70 waren níet preuts

Foto uit de serie Girls in Amsterdam uit 2015 van fotograaf Ramona Deckers.

Knipoog

Rustenberg merkt dat nog steeds veel mensen desondanks denken dat de Miss-verkiezing om uiterlijk draait. De naam van het platform is dan ook een knipoog naar wat Miss-verkiezing-deelnemers vaak te horen krijgen: is dat nog wel van deze tijd? „En misschien is het inderdaad niet meer van deze tijd, maar mensen doelen dan voornamelijk op de focus op uiterlijk”, zegt Rustenberg.

Heel vreemd is dat niet: ook tijdens de finale van 2024 werd een bikinironde gehouden, waarbij alle deelneemsters in een metallic-rood badpak – begeleid door opzwepende muziek – het podium opkwamen. Rustenberg: „Voor mij heeft het altijd al gedraaid om: laten zien dat je goed bent zoals je bent. En dat je nog meer in je kracht staat als je jezelf accepteert.” Maar de deelnemers kregen ook de ruimte om te praten over wat ze belangrijk vonden, van mentale gezondheid tot diversiteit.

Ook in 2024 werd een bikinironde gehouden, waarbij de deelneemsters in een metallic-rood badpak het podium opkwamen

Dat Miss Nederland nu stopt, komt volgens Rustenberg niet omdat de verkiezing minder populair is geworden. Er blijven genoeg andere Miss-verkiezingen over, zoals Miss World Nederland (aangesloten bij de internationale Miss World-verkiezing), Miss Universe Nederland (aangesloten bij de internationale Miss Universe-verkiezing) en Miss Eco International Netherlands (de grootste verkiezing in het Midden-Oosten en gevestigd in Egypte, waarbij de focus ligt op het promoten van ecotoerisme en duurzaamheid). De laatste heeft al een winnares voor 2025 uitgeroepen: Sanne Schulz.

Kim Kötter, die in 2002 werd uitgeroepen tot Miss Universe en vervolgens jarenlang Miss Nederland organiseerde, laat aan het AD weten wel te snappen dat de verkiezing stopt. Volgens haar dekt de naam missverkiezing „de lading” niet. Kötter verliet de organisatie in 2020.

In 1993 werd Hilda van der Meulen tot Miss Nederlan gekroond door haar voorganger Gaby van Nimwegen.
Foto Kippa / ANP

Doodsbedreigingen

De heftige reacties die Rikkie Kollé kreeg worden ook genoemd als een katalysator voor de nieuwe vorm. Kollé was in 2023 de eerste trans vrouw die Miss Nederland werd. Daarna werd ze overspoeld door haatberichten en ontving ze zelfs doodsbedreigingen, omdat de afzenders vonden dat ze geen echte vrouw is.

Ook Rustenberg heeft de nodige reacties gekregen, hoewel lang niet zo heftig als Kollé. „Voornamelijk over mijn afkomst”, zegt ze. Ze heeft een Nederlandse moeder en Surinaamse vader. „Je kunt het eigenlijk nooit goed doen, ook een blonde vrouw zou kritiek krijgen.”

Dat Miss-verkiezingen heftige reacties oproepen, lijkt iets van alle tijden. Journalist en schrijver Mark Traa schreef in 2015 een boek over de eerste jaren van Miss Holland. De verkiezing sloeg niet aan in het calvinistische Nederland van voor de Tweede Wereldoorlog. De meisjes werden bespot door de politiek en media.

Niet meer van deze tijd is nu nog een online platform waar een podcast bij komt. In het team van experts, dat de inhoud van het platform gaat verzorgen, zitten oud-winnaressen en -deelnemers van de verkiezing. De financiering zal op dezelfde manier gebeuren als de Miss-verkiezing, zegt Rustenberg. „We hebben altijd sponsoren gehad. Die blijven verbonden aan het nieuwe platform. Maar het is ook iets dat met liefde en vrijwilligerswerk zal worden gedaan.”


Lees ook

Rikkie Kollé, de eerste trans vrouw die Miss Nederland werd: ‘Ik weet nu dat mensen hun eigen tekortkomingen afreageren op mij’