Zeventig jaar na hun ontvoering naar België krijgen vijf vrouwen eindelijk erkenning voor het onrecht dat hen werd aangedaan. Maandag is de Belgische staat in hoger beroep veroordeeld voor het ontvoeren van kinderen tijdens het Belgische koloniale bewind in Congo. Vijf vrouwelijke slachtoffers die destijds bij hun moeders werden weggehaald en naar België werden ontvoerd, moeten een schadevergoeding krijgen, zo oordeelt het hof van beroep in Brussel.
De uitspraak markeert voor België een belangrijk moment in de confrontatie met het koloniale verleden. De vrouwen werden tussen 1946 en 1950 geboren als kinderen van Belgische vaders en Congolese moeders — aangeduid als ‚metissenkinderen’, van het Latijnse woord mixtus, wat ‚gemengd’ betekent. Koloniaal België zag kinderen uit een gemengde relatie als bedreiging voor de rassenscheiding. De staat haalde veel kinderen in de jaren voor de Congolese onafhankelijkheid in 1960 massaal weg bij hun moeders en plaatste ze in weeshuizen of adoptiegezinnen in België. Pas in 2019 bood de toenmalig Belgische premier Charles Michel zijn excuses aan voor die praktijk, die het hof in Brussel als misdaad tegen de menselijkheid heeft beoordeeld.
België paste de methode van systematische uithuisplaatsing eveneens toe in de toenmalige kolonie Ruanda-Urundi, die bestond uit wat tegenwoordig de landen Rwanda en Burundi zijn. Biraciale kinderen werden in die tijd vaak niet erkend, mede door de sociale en raciale stigma’s die de koloniale samenleving domineerden. De kinderen werden vervolgens onder gezag van de staat geplaatst.
Niet erkend
Vaak belandden ze in weeshuizen van de katholieke kerk en kregen ze niet de Belgische nationaliteit, waardoor ze stateloos werden. Nog steeds worden ze niet allemaal door de Belgische staat erkend. Jacqui Goegebeur, belangenbehartiger van de groep, hoopt dat daar nu verandering in komt, zegt ze tegen de publieke omroep VRT. „Met deze uitspraak moeten metissenkinderen recht krijgen op de Belgische nationaliteit.”
Een rechter zei in 2021 nog dat de klacht van de vijf vrouwen, de eerste in zijn soort in Europa, was verjaard. Het hof van beroep oordeelt nu dat de Belgische staat de vrouwen toch moet compenseren voor „de morele schade die voortvloeit uit het verlies van hun band met hun moeder, de schade aan hun identiteit en hun verbinding met hun oorspronkelijke omgeving”.
Lees ook
Kinderen van de kolonie eindelijk erkend
