Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) wil drie jaar uitstel voor het legaliseren van PAS-melders, de groep boeren die door toedoen van de overheid al jaren zonder natuurvergunning zit. Uitstel tot 2028 moet voorkomen dat provincies vanaf medio 2025 verplicht moeten optreden tegen stikstofuitstoot door deze groep, maar het betekent ook langer onzekerheid voor de gedoogde ondernemers.
Dit plan, en het stikstofbeleid, worden vrijdag in de ministerraad besproken, melden Haagse bronnen.
De PAS-melders zijn ondernemers die tussen 2015 en 2019 melding deden van stikstofuitstoot en een vrijstelling kregen. Later bleek die vrijstelling ongeldig, toen de Raad van State in mei 2019 bepaalde dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) van de overheid niet deugdelijk was.
In totaal hebben ruim 3.600 ondernemers een PAS-melding gedaan, van wie zo’n 2.550 een verzoek deden om hun bedrijfsactiviteiten te legaliseren. Zeker enkele honderden voldoen aan criteria voor een vergunning, maar wachten hier nog op of een andere oplossing.
Concreet hadden eind september zeven melders een onherroepelijke vergunning gekregen. Het legaliseren is lastig, omdat de stikstof eerst moet dalen en er stikstofruimte voor vergunningen moet zijn. De overheid moet aantonen dat kwetsbare Natura 2000-gebieden herstellen.
‘Onbestaanbaar’
Het kabinet Schoof heeft het eerder „onbestaanbaar” genoemd dat de PAS-melders te goeder trouw handelden en toch gedupeerd zijn. In het regeerakkoord spraken coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB de ambitie uit dit gevoelige probleem „zo snel mogelijk” op te lossen, onder meer door „onverkort” door te gaan met legaliseren. Dit legaliseringsprogramma is sinds 2022 van kracht, en omvat bijvoorbeeld subsidie voor het saneren van varkenshouderijen. Ook uitkoop van grote uitstoters, de ‘piekbelasters’, moet stikstofruimte scheppen, met voorrang voor PAS-melders.
De deadline voor legalisatie is eind februari, en provincies moeten vanaf medio 2025 handhaven tegen PAS-melders. Om dit te voorkomen, stemde een Kamermeerderheid in oktober voor een motie van ChristenUnie en SGP om het legaliseren van „PAS-knelgevallen” op te schuiven. Met drie jaar uitstel komt landbouwminister Wiersma de Kamer tegemoet. Begin december is er een landbouwdebat over de stikstofaanpak.
NPLG geschrapt
Hoe Wiersma het stikstofprobleem wil aanpakken, is vooralsnog onduidelijk. Het kabinet heeft het Landelijk Programma Landelijk Gebied (NPLG) geschrapt, de coalitie heeft de circa 20 miljard euro voor deze aanpak teruggebracht naar 5 miljard euro. Wiersma wilde eerder bijna de helft van dit bedrag, 2,25 miljard euro, steken in technische innovatie en een nieuw uitstootbeleid, maar hierover is nog geen overeenstemming binnen het kabinet.
Zelf noemt Wiersma het in een korte reactie „zeer kwalijk” dat nu informatie naar buiten komt uit stukken die nog niet zijn vastgesteld. „Dit is des te ernstiger omdat het gaat om PAS-melders die zich al in een onzekere situatie bevinden.” Wiersma zegt nog niet vooruit te kunnen lopen, maar dat zij zich „tot het uiterste” inzet om PAS-melders te helpen. Op korte termijn komt meer duidelijkheid over „het vervolg van het legalisatieprogramma”, zegt zij.
Alien van Zijtveld, voorzitter van actiegroep Agractie, uit deze week in een brief aan Wiersma „grote zorgen”. „Wij constateren dat het gemor in onze achterban toeneemt en dat het vertrouwen in u afneemt. Doe iets! Anders zijn wij genoodzaakt dit via juridische procedures te moeten afdwingen.”
Lees ook
Stikstofberekening voorlopig niet soepeler: onderzoek dwarsboomt wensen van het kabinet
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124944124-3e40d4.jpg|https://images.nrc.nl/isQcHvr21iYtReyB5swrMKr2UYU=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124944124-3e40d4.jpg|https://images.nrc.nl/P0hG7GishWvoMYMOXaSZlMIbYIk=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124944124-3e40d4.jpg)
