De notitieboekjes van Le Monde-journalisten Pascale Robert-Diard en Henri Seckel staan vol citaten die snijden door de ziel. „Ze neemt een zwarte [penis] in haar reet, bourgoise trut.” „Wat gestoord dat ze niet wakker wordt.” „Toe maar, toe maar, ze vindt het prima.” „Het lijkt wel alsof je vrouw dood is.” „Niet met je nagels, dan wordt ze wakker.” „Ik heb me niks afgevraagd.” „Het is zijn huis, zijn bed, zijn vrouw.” „Ik kon niet naar de politie gaan.” „Ik kan mijn moeder niet meer in haar ogen kijken.”
Het zijn uitspraken die Robert-Diard en Seckel de afgelopen weken optekenden bij de rechtszaak over wat in Frankrijk ‘de verkrachtingen van Mazan’ is gaan heten. Het land verkeerde afgelopen weken in de ban van deze zaak, die draait om Gisèle Pelicot (72) uit het zuid-Franse Mazan, die bijna tien jaar lang door haar toenmalige man Dominique Pelicot (71) is gedrogeerd en, terwijl ze buiten bewustzijn was, verkracht door hem en tientallen andere, door Dominique Pelicot online gerekruteerde mannen.
In de zaak staan Pelicot en vijftig andere mannen terecht (van wie één voortvluchtig is). Zij konden worden opgespoord omdat Pelicot de verkrachtingen filmde en de video’s bewaarde – de zeer expliciete beelden zijn met instemming van Gisèle Pelicot in de rechtszaal vertoond. Deze week kwam met haar slotverklaring een einde aan het eerste deel van de rechtszaak, waarvoor ruim drie maanden is uitgetrokken vanwege het enorme aantal verdachten en de grote hoeveelheid bewijsmateriaal.
Perverseling
De afgelopen acht weken volgden rechtbankverslaggevers, feministische organisaties en via hen de rest van Frankrijk met verbijstering wat Gisèle Pelicot is aangedaan. Hoe haar geliefde echtgenoot bijna tien jaar lang tientallen mannen uitnodigde die in hun slaapkamer seks met haar hadden terwijl ze bewusteloos was. Hij stond ernaast, filmde, moedigde hen aan, reikte tissues aan. Hij stopte pas toen hij werd opgepakt – de politie vond de filmpjes nadat zij Dominique Pelicot arresteerde voor het onder de rok filmen van vrouwen in een supermarkt.
Zijn jongste zoon noemde Dominique Pelicot in de rechtszaal „de duivel zelf”
Frankrijk zag hoe de zelfbenoemde perverseling zijn gedrag verklaarde door misbruik uit zijn jeugd. En hoe hij alles opbiechtte – hij kon ook niet anders. „Hij nam de prachtige rol op zich van degene die bekende”, tekenden Seckel en Robert-Diard op.
Dit is anders voor de online gerekruteerde mannen. Veruit de meesten ontkennen schuld. Het zou niet hun ‘intentie’ zijn geweest Pelicot te verkrachten. Ze zouden onder druk zijn gezet door haar man. Eén zei dat hij „het contact met zijn brein” was verloren. Velen verklaarden „niet daarvoor [naar de Pelicots] te zijn gekomen”. Dat ze zich ter plekke afvroegen wat ze daar deden. „Zodra ik mijn voeten neerzette, wilde ik weggaan.”
Maar dat deden ze niet. Sommigen kwamen terug voor een tweede keer. Een derde, een vierde, een vijfde. Geen van de mannen stapte naar de politie. Omdat ze niet aan hun partner wilden opbiechten wat ze hadden gedaan. Omdat ze vervolging vreesden. Omdat ze „geen tijd hadden”.
Vaderschapstest
De laatste week was bijzonder emotioneel. De twee zoons van de Pelicots kwamen voor het eerst aan het woord. De jongste van de drie kinderen, Florian Pelicot (38), noemde zijn vader „de duivel zelf” en hoopt dat een vaderschapstest zal uitwijzen dat hij niet de biologische zoon is van Dominique Pelicot („dat zou een opluchting zijn”). „Ik heb het gevoel dat mijn hele jeugd is weggevaagd”, zei oudste zoon David Pelicot (50).
Ook vroeg hij zijn vader op te biechten wat hij zus Caroline Darian (45) heeft aangedaan. Er zijn foto’s opgedoken van haar en haar kinderen waarin zij buiten bewustzijn lijken en alleen ondergoed dragen, dus verdenkt zij haar vader ervan ook hen te hebben misbruikt – wat hij ontkent. „Als je nog een beetje menselijkheid over hebt, vertel dan de waarheid over wat je mijn zus heb aangedaan, die elke dag lijdt en die haar hele leven zal lijden.”
Caroline Darian deed eerder dezelfde oproep. Ze is gebroken door wat haar en haar familie overkomen is, zo beschreef ze ook in het in 2022 uitgebrachte boek Et j’ai cessé de t’appeler papa (ik ben gestopt je papa te noemen). „Hoe kan ik weer hopen een normaal vrouwenleven te leiden, een normaal seksleven te hebben? Hoe bouw je jezelf weer op als je weet dat je vader het grootste seksuele roofdier van de afgelopen twintig jaar is?”
En dan Gisèle Pelicot. Zij koos ervoor de rechtszaak en haar meest intieme ervaringen met Frankrijk te delen – ze had er ook voor kunnen kiezen de rechtszaak achter gesloten deuren te laten plaatsvinden. Ze heeft hiervan geen spijt, vertelde ze in de rechtszaal, want „de schaamte moet van kant wisselen”. Niet slachtoffers, maar daders moeten zich schamen.
Dagelijks applaus
In acht weken tijd groeide Pelicot uit tot een feministisch icoon. Elke dag klonk applaus als ze de rechtszaal binnenkwam. Haar beeltenis – zachte, bruine ogen onder een bruinrode bob – is nu standaard te zien bij demonstraties voor vrouwenrechten, zoals die deze zaterdag weer plaatsvinden in verschillende Franse steden. Feministische organisaties hopen dat de zaak leidt tot een betere aanpak van geweld tegen vrouwen.
Dinsdag sprak Gisèle Pelicot zich voor het laatst uit in de rechtszaal. „Sinds het begin van dit proces heb ik zoveel dingen gehoord die niet aan te horen zijn. Voor mij is dit de rechtszaak van lafheid.”
Het proces laat ook buiten de familie sporen na. De advocaten van Gisèle Pelicot noemden het „ons Vietnam”, verwijzend naar het Amerikaanse trauma van de Vietnamoorlog. Rechtbankverslaggevers Robert-Diard en Seckel tekenden op dat ze „elke dag dachten dat we het ergste hadden gehoord. Maar het ergste was de volgende dag erger”. „Na acht weken door het moeras te hebben gewaad, zitten onze notitieboekjes vol modder.”
Lees ook
Gedrogeerd en verkracht: hoe verbijsterend deze zaak ook is, Gisèle Pelicot is zeker niet het enige slachtoffer
