Importverbod voor Rushdies Duivelsverzen blijkt in de Indiase rechtbank onvindbaar

In India is het mogelijk geworden Salman Rushdies boek De duivelsverzen te importeren. Het hooggerechtshof in New Delhi heeft dat besloten omdat een verbod daarop onvindbaar is gebleken.

De import van het boek van Rushdie zou, negen dagen na verschijning in het Verenigd Koninkrijk in 1988 in India zijn verboden omdat het door een deel van de moslimgemeenschap werd gezien als blasfemisch. In India zelf werd het boek nooit uitgegeven. De meeste Indiërs zijn hindoe. Schattingen over het aantal moslims in India gaan meestal uit van 15 procent van de bevolking.

Het hof deed deze week uitspraak in een zaak die in 2019 was aangespannen door een man die het boek wilde lezen en ondanks naspeuringen het importverbod op geen officiële overheisdwebsite kon vinden. De Indiase regering liet volgens het hooggerechtshof in deze zaak weten dat het verbod, met nummer 405/12/88-CUSIII, inderdaad onvindbaar was en daarom niet overlegd kon worden. Ook de beambte die het verbod destijds zou hebben geformuleerd, kon het voor deze zaak niet reproduceren. Het hooggerechtshof zag hierdoor geen andere mogelijkheid dan „aan te nemen” dat het importverbod niet bestaat, staat in het vrijdag gepubliceerde vonnis.

Ondergedoken

De Indiase regering heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van het hooggerechtshof. Daarom is onduidelijk of alsnog een verbod zal worden ingesteld. Over de vraag of zo’n verbod een gerechtvaardigde inperking van de vrijheid van meningsuiting is, heeft het hof zich in deze procedure niet kunnen uitspreken. Het hooggerechtshof gaf aan dat de man het recht heeft om „alle wettelijk toegestane acties te ondernemen met betrekking tot dit boek”.

De advocaat van de man liet aan The New York Times weten dat die nog niet heeft geprobeerd het boek te bestellen. Het was overigens al mogelijk het te downloaden, maar de man wilde de wet niet overtreden.

De publicatie van De duivelsverzen leidde in 1988 tot woede en boekverbrandingen door moslims in verschillende landen. In Nederland werd een pop van Rushdie verbrand. Een jaar na publicatie riep de toenmalige Iraanse leider, ayatollah Ruhollah Khomeini, moslims wereldwijd op om Rushdie te doden. Rushdie leefde daarna jaren ondergedoken.

In augustus 2022, meer dan dertig jaar later, werd de schrijver tijdens een lezing die hij gaf in New York, vijftien keer gestoken door een jonge geradicaliseerde moslim, die het boek overigens niet gelezen had. Rushdie is sindsdien blind aan één oog en kan één van zijn handen niet goed meer gebruiken. Ook vertalers en uitgevers van zijn boek kregen met bedreigingen te maken. In 1991 werd de vertaler van de Japanse versie vermoord. Dit jaar publiceerde Rushdie het boek Mes over de aanval. Daarin beschrijft hij onder meer een fictief gesprek met de dader.


Lees ook

Salman Rushdie: ‘We weten allemaal dat we doodgaan, maar ik had echt een enorm onprettige preview in close-up’

Salman Rushdie



Delen