Saoirse Ronan over ‘The Outrun’ en alcoholisme: ‘Het leven is voor iedereen een strijd’

Je gelooft nauwelijks dat de Ierse actrice Saoirse – uitspraak: Sursja – Ronan nog máár dertig jaar oud is. En eigenlijk ook niet dat ze ál dertig jaar oud is. Ze is bekend van jonge rollen: prepuber, tiener, jongedame. Dit jaar timmert ze aan de weg met twee opvallende vertolkingen als late twintiger, jonge dertiger: moeder in Steve McQueens oorlogsdrama Blitz, afkickend alcoholist in The Outrun.

Ronan is ontspannen, alert en zelfbewust in de Berlijnse hotelkamer waar we haar in februari over The Outrun spreken. Wat zijn de do’s and don’ts van dronkenschap acteren, vraag ik. Ronan: „Je moet heel bewust nadenken over hoe je dronken praat en beweegt, ik werkte met een choreograaf. Dronkenschap is niet zozeer lallen en met dubbele tong praten. [Regisseur en actrice] Greta Gerwig vertelde me toen ik een dronken scène in Lady Bird speelde: ‘Vergeet nooit dat dronken mensen juist een nuchtere indruk willen maken.’ De truc is een iets te trage en nadrukkelijke dictie en overbewust bewegen.”

Haar grootste inspiratie was acteur Stephen Graham in BBC-serie The Virtues, zegt ze. „Dat is de beste dronkenlap die ik ooit zag. Hij herinnerde me eraan dat ik in The Outrun niet gezellig dronken ben op een avondje uit, ik drink uit medische noodzaak. Mijn systeem is zo gewend aan ethanol dat ik door moet drinken. Zonder drank word ik ziek en raak ik uit evenwicht.”

Vier Oscarnominaties

Saoirse Ronan werd in 1994 geboren in de Bronx als enig kind van Monica en Paul Ronan, een Ierse acteur die zijn geluk tevergeefs beproefde in New York. Ze groeide op in Ierland, waar haar vaders acteerloopbaan wel van de grond kwam. Zelf was ze op haar negende al op televisie. Op haar dertiende volgde de eerste Oscar-nominatie als de kordate, artistieke Briony in Atonement, levenslang getraumatiseerd door haar eigen kinderlijke jaloezie. Een jaar later droeg ze Peter Jacksons spookfilm The Lovely Bones als vermoorde tiener, twee jaar later deed ze hetzelfde als tienermoordenaar in Joe Wrights Hanna.

Er volgden zeventig filmprijzen en drie Oscar-nominaties voor fiere jonge vrouwen in Brooklyn (2015), Lady Bird (2017) en Little Women (2019). Met haar knalblauwe ogen en scherp getekende gezicht is Ronan te alert en energiek voor languissante rollen. Lady Macbeth, koningin, een vampier: dat is haar bereik. Zelf pitchte Ronan zichzelf deze week gekscherend als schurk in de volgende James Bond-film wanneer haar echtgenoot, de Schotse acteur Jack Lowden, de nieuwe 007 wordt – hij geldt als een topkandidaat sinds zijn optreden als Sauron in de fantasy-serie The Rings of Power. Ronan leerde Lowden in 2017 kennen op de set van Mary, Queen of Scots, ze trouwden deze zomer in Edinburgh zonder poespas.


Lees ook

De superheld worstelt, 007 wacht zijn tijd af

De superheld worstelt, 007 wacht zijn tijd af

Als alcoholist Rona in The Outrun heeft Saoirse Ronan sterke papieren voor een vijfde Oscar-nominatie, al is de concurrentie dit jaar moordend. The Outrun is gebaseerd op de autobiografie van schrijver Amy Liptrot over haar herstel van tien jaar excessief drank- en drugsmisbruik in Londen. Puur uit lijfsbehoud keert Rona terug naar de gure, rotsige Orkney-eilanden waar ze vandaan komt, kickt daar af en verzoent zich met haar verleden. Met haar vader, een bipolaire schapenboer die dronk als zelfmedicatie. En haar moeder, die troost zoekt in religie. Rona vindt werk bij de vogelbescherming en trekt zich na een terugval nog verder terug uit de bewoonde wereld, op het verre eiland Papa Westray.

Pitch-sessies

Als producer was Saoirse Ronan betrokken bij het hele filmproces, zegt ze. „Ook bij de gestresste telefoontjes als de financiering niet rond kwam, de pitch-sessies, de tientallen nee’s die je krijgt voordat iemand ja zegt. Heel uitputtend, maar daardoor ben je des te dankbaarder dat het lukt en je de film met de wereld mag delen.”

Begin 2020 las zij het boek The Outrun samen met haar man Jack Lowden. Lowden, die een tijd op de Orkneys leefde, sloeg aan op de natuurweetjes en lokale folklore van heksen en selkies waarmee Amy Liptrot haar relaas doorweeft. Ronan: „Jack kent het isolement dat de identiteit van eilandbewoners definieert. Iedereen kent iedereen en het is flink aanpoten, ze hebben drie baantjes om de zaken draaiend te houden. Maar het viel me op hoe snel je went aan zo’n supertrage omgeving met vier auto’s en één winkel die een paar uur per dag open is.”

Saoirse Ronan werd op een nog persoonlijker niveau geraakt door The Outrun: ze heeft pijnlijke herinneringen aan de drankverslaving van een naaste, ze wil niet zeggen wie. „Dat is absoluut de reden dat ik deze rol beslist wilde. Ik had alleen negatieve gevoelens over alcoholisme: depressie, agressie, afkeuring, verwarring. Waarom stoppen ze niet gewoon, waarom is die substantie belangrijker dan wij? Maar als je intiem met alcoholisten praat en leert over wat alcohol met het brein doet, verandert je attitude. Dat wil niet zeggen dat ik geen rancune meer voel, maar ik simplificeer alcoholisme nu minder.”

De lockdown maakte The Outrun extra actueel, vervolgt Ronan. „Thema’s als isolatie, samenzijn, de natuur en geestelijke gezondheid voelden extra relevant. Alles werd anders, en vreemd helder.” Ze haalde er een bevriende producer bij, een jaar later kwam de Duitse regisseur Nora Fingscheidt aan boord, bekend van de speelfilm System Crasher. Ronan: „Het duurde voor mijn gevoel eeuwen om uit te puzzelen hoe je The Outrun in een film kon vertalen. Dat was best lastig.”

Fingscheidt zwoer bij improvisatie, niet bepaald de favoriete aanpak van Ronan. „Ik kom uit de Britse school van accuratesse en helderheid. Ik hou van dialogen en ben gewend teksten uit mijn hoofd te leren. Improvisatie eiste veel overleg vooraf over de focus en emotie van scènes. Het gevaar is dat acteurs het doel uit het oog verliezen en dialogen rommelig worden. Maar nu ik het resultaat zie, moet ik toegeven dat mijn spel een vrije, ongefilterde kwaliteit heeft die ik nog niet eerder zag.”

The Outrun flashbackt frequent terug naar de Londense jaren, waar vrolijk hedonisme omslaat in gênant en agressief gelal. De drankscènes werden achter elkaar opgenomen. „Alle chaotische en hectische scènes waren in het begin. We putten onszelf daar enorm uit, ook emotioneel. De rust en vrede op de Orkneys waren een opluchting, ook voor de crew.”

Zelf trekt Ronan zich na drukke weken soms ook een tijdje terug met haar hond, ze kocht onlangs een huis bij het Zuid-Ierse Cork. Ze zwemt er graag in zee. „In de film huiver ik van de kou als ik de branding inloop. In het echt ben ik een fanatiek wildzwemmer, het zeewater kan mij niet koud genoeg zijn.”

Contact met zeehondjes

Maar de nerdy aspecten van haar rol vond ze het lastigst, zegt ze. Haar stugge, introverte leven weggedoken in haar koptelefoon op Papa Westray, waar ze mensen afhoudt en alleen contact zoekt met zeehondjes. „Dat vereiste sociaal ongemak en zo ben niet. Ik verkeer graag onder de mensen en ben een heel zelfverzekerd persoon. Anders dan Rona dus, die ook drinkt om haar stugheid te overwinnen.”

Schrijver Amy Liptrot heeft een cameo in The Outrun: ze waadt met haar moeder de zee in. Familieleden duiken als figuranten op. Amy’s naam werd veranderd in Rona om meer dramatische vrijheid te scheppen. „Het is een hele verantwoordelijkheid om een bestaand persoon te spelen, maar je moet nog meer rekening houden met de familie. Die koos er niet voor om in een boek voor te komen, laat staan een film. We moesten hun grenzen respecteren en toch zo authentiek mogelijk blijven. Dat was balanceren.”

In de film twijfelt Rona lang of ze nuchter wel gelukkig kan zijn. Saoirse Ronan: „En dat is meteen punt van The Outrun. Het leven is voor iedereen een strijd, geluk zit in korte momenten van overgave. Zulke geluksmomenten kan je met en zonder drank beleven.”