‘Je kunt net zo goed je eigen doodskist meenemen.’ De levensgevaarlijke vlucht uit Noord-Gaza

Posted on October 31, 2024 by admin

Ze kon haar huis niet verlaten. Uit het raam kijken was te gevaarlijk. Tijdens de eerste twee weken van de huidige Israëlische belegering van Jabalia, in Noord-Gaza, zat Noor Attalah (24), die voor de oorlog rechten en Frans studeerde, vast met haar familie. Rondom het huis waren luchtaanvallen en beschietingen.

„Drones hielden het huis in de gaten, verlichtten het van binnen en vervulden ons met doodsangst”, vertelt Attalah via audioberichten vanuit het al-Shati-vluchtelingenkamp, ten westen van Jabalia.

Door de volledige blokkade van het noorden raakte het drinkwater op, waardoor de familie zout water moest drinken. Op de derde dag werd het internet afgesloten. Na een week ging een buurman met zijn zoon naar buiten. Attalah zegt dat ze werden gedood door een raket, afgeschoten door een drone.

Ze was opgelucht toen na twee weken belegering het Israëlische leger arriveerde. Samen met ontheemden in een nabijgelegen school kregen ze het bevel om te vertrekken. „Wie zonder bevel vertrekt riskeert de dood”, zegt Attalah.

Sinds het begin van de hernieuwde Israëlische belegering van Noord-Gaza op 5 oktober zitten tienduizenden mensen vast in het omsingelde Jabalia. Ze kunnen nergens heen. Het Israëlische leger zegt dat Hamas zich in het noorden aan het hergroeperen is. Het droeg de circa vierhonderdduizend overgebleven inwoners van het noorden, inclusief Gaza-Stad, begin oktober op te vertrekken naar het zuiden, via op flyers aangegeven routes over centrale wegen.

Palestijnen vervoeren lijken naar begraafplaats in Beit Lahia, 29 oktober.

Geïnstrueerd door drone

Maar wie daaraan gehoor gaf, liep onderweg een groot risico. De meesten konden niet weg, door de belegering en aanhoudende beschietingen en luchtaanvallen. De groep mensen met wie Attalah uiteindelijk vertrok, werd door een drone geïnstrueerd naar de Al-Awda-straat te gaan die deels was geblokkeerd door een bulldozer.

De vrouwen werden gescheiden van mannen en jongens van boven de zestien, zegt Attalah. „Een soldaat beschimpte ons en riep sarcastische opmerkingen als ‘laat Hamas je komen redden, waar is Sinwar? Waar zijn de miljoenen Arabieren’?”

„We zaten in de zon met ouderen, zieken en kinderen. Iedereen had zware tassen bij zich. Kinderen huilden, er was geen water”, zegt Attalah. „Links en rechts stonden tanks opgesteld. Overal waren soldaten. Een sluipschutter keek op ons neer, terwijl drones laag boven ons hoofd vlogen.” Na lang wachten mochten alleen de vrouwen door, zegt Attalah. De mannen werden tot middernacht vastgehouden. „Veel van hen werden opgepakt voor ondervraging, anderen werden gedwongen zich uit te kleden.”

Bovenstaande scène komt overeen met beelden uit Noord-Gaza die op sociale media worden verspreid, ook door het Israëlische leger. Informatie over wat er zich precies in het noorden afspeelt is schaars: er zijn nog maar enkele Palestijnse journalisten actief. Duidelijk is echter dat de vrijwel volledige blokkade van het noorden doorgaat en er naar verwachting dagelijks mensen door honger sterven. De bevolking wordt onder zeer gevaarlijke omstandigheden gedwongen naar het zuiden te vertrekken, waar het evenmin veilig is.

Drie ziekenhuizen

Volgens het Palestijnse ministerie van Gezondheid heeft Israël sinds begin oktober meer dan duizend Palestijnen gedood in Noord-Gaza. Human Rights Watch analyseerde op basis van onder meer satellietbeelden en droneopnames, gedeeld door het Israëlische leger, dat scholen die als schuilplaatsen dienden herhaaldelijk zijn aangevallen.

De drie nog functionerende ziekenhuizen in het noorden zijn gebombardeerd, meldt de VN. Eerder kondigden reddingswerkers van de Palestijnse burgerbescherming aan dat zij niet langer hun werk konden doen door constante luchtaanvallen en beschietingen.

Ook Mundhur al-Dahshan (25) uit Gaza-Stad, die voor de Palestijnse burgerbescherming en als ambulancemedewerker in het noorden werkte, heeft zijn werk neergelegd. Na het begin van de belegering kregen al-Dahshan en zijn collega’s, toen ze in de stad aan het werk waren, via aan drones bevestigde luidsprekers te horen dat ze via een checkpoint naar het Indonesische ziekenhuis in Beit Lahia moesten gaan, zegt hij. „Mijn collega’s en ik verlieten het gebied, maar andere collega’s zijn opgepakt”, vertelt hij via Whatsapp.

Volgens het mensenrechtenkantoor van de VN kan het optreden van het Israëlische leger in het uiterste noorden van Gaza leiden tot de „vernietiging van de Palestijnse bevolking” aldaar. De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem spreekt over etnische zuivering in Noord-Gaza.

De Israëlische krant Haaretz gebruikt deze week vergelijkbare bewoordingen: „Als het eruit ziet als etnische zuivering, dan is het dat waarschijnlijk ook”, schrijft de krant in haar commentaar. Terwijl diverse politieke leiders in Israël openlijk zeggen nieuwe nederzettingen te willen in Gaza, is in het noorden volgens Haaretz sprake van „de facto verdrijving”.

Palestijns meisje zoekt tussen het puin naar bruikbare spullen, na de Israëlische aanval op Beit Lahia, 29 oktober.

Hernieuwde belegering

Vorige week publiceerde het onderzoeksinstituut Forensic Architecture van Goldsmiths, University of London bovendien een ruim achthonderd pagina’s tellend rapport over het optreden van het Israëlische leger in Gaza sinds oktober 2023, waarin het concludeert dat er sprake is van genocide. Het leger voert in Gaza „een systematische en georganiseerde campagne om leven, levensvoorwaarden en levens ondersteunende infrastructuur te vernietigen”, aldus het rapport.

Door de hernieuwde Israëlische belegering van Noord-Gaza zijn naar schatting van de VN sinds begin oktober zestigduizend mensen uit het noorden richting het zuiden gevlucht, met name uit Jabalia, Beit Lahia en Beit Hanoun. Maar veel inwoners willen of durven niet weg.

„Iedereen die van het noorden naar het zuiden gaat kan net zo goed zijn eigen doodskist meenemen”, zegt Ismail Mahmoud Khaled Qasim (45), eigenaar van restaurant Abu Zuhair in Gaza-Stad. Hij vertelt telefonisch vanuit de zuidelijke kuststrook al-Mawasi dat hij, nadat hij zijn zoon verloor, niet meer de kracht had om in het noorden te blijven. Met anderen trok hij over een centrale weg richting al-Mawasi, ondanks waarschuwingen van anderen dat tanks en soldaten mensen beschoten.

„We liepen over de al-Rashid weg, waar langs de kant lichamen en skeletten lagen en straathonden lagen te wachten. Ik huilde om de verschrikkelijke aanblik, terwijl er vanuit tanks en via luidsprekers naar ons geschreeuwd werd.” Ze moesten twee uur in de zon wachten, zegt Qasim. Daarna werden ze meegenomen naar een kamer, waar hun namen en identiteitskaarten één voor één werden genoteerd. In rijen werden ze vervolgens naar een ander checkpoint geleid, waar zich hetzelfde proces voltrok, voor ze Wadi Gaza bereikten, ten zuiden van Gaza-Stad.

Nakba

Anderen hebben geen gehoor gegeven aan de ‘evacuatiebevelen’ van het Israëlische leger. Velen vrezen net als hun voorouders te eindigen, die tijdens de Nakba in 1948 naar Gaza werden verdreven uit hun woonplaatsen in het huidige Israël, en nooit meer terug konden keren. „We zijn niet naar het zuiden gegaan, ondanks de verklaring van de bezetting [Israël] dat het daar veilig zou zijn. Ze liegen en bombarderen dan het zuiden”, zegt Fatina Abdel Karim Mahna (24) die in het noorden aan de kust woont. „We willen in ons huis blijven. En hier kennen we in ieder geval mensen die ons kunnen begraven als we sterven.”

Ook Basil Mustafa Khalid (45), die oorspronkelijk uit Beit Lahia komt, maar eerder naar Jabalia vluchtte, blijft in het noorden. „We zijn volledig afgesloten van andere gebieden in het noorden, waardoor het extreem moeilijk is om water en eten te krijgen”, zegt hij. „We kunnen ons huis niet uit vanwege dronebeschietingen, en we hebben geen toegang tot humanitaire hulp.”

Net als veel anderen durft hij niet naar het zuiden te gaan, hoewel al zijn familieleden daar zijn. „Er is geen veilige doorgang, en vertrekken is een groot risico. De situatie in het zuiden is ook rampzalig, bijna nog erger dan in het noorden, dus dan sterf ik liever in mijn huis in het noorden dan te vluchten.”

Herovering van Senaat geeft Republikeinen overmacht die jaren niet meer te zien was

admin
November 6, 2024
0

Met zijn herverkiezing flikt Donald Trump niet alleen wat pas één andere Amerikaanse president voor hem lukte: twee niet-opeenvolgende ambtstermijnen dienen. In zijn nieuwe en laatste termijn kan hij daarbij bogen op een zeer comfortabele meerderheid in de Senaat, waar de Republikeinen vannacht meerdere zetels van de Democraten afsnoepten. En dan moet de zetelverdeling in het Huis van Afgevaardigden nog bekend worden, waar de Republikeinen ook zeker niet kansloos ogen om hun huidige flinterdunne meerderheid te behouden.

Alleen al de herovering van de Senaat (waar de Democraten nu nog 51 van de 100 zetels bekleden) is een enorme opsteker voor Trump en zijn partij. De partij won niet alleen, zoals alom verwacht, een openvallende zetel in de diep-Republikeinse kolenstaat West-Virginia. Ook in Ohio sneuvelde een Democraat. En dan moesten de uitslagen van spannende Senaatsraces in Montana, Wisconsin en Michigan zich nog uitkristalliseren. Het zou de Republikeinen een overmacht opleveren die al jaren niet meer gezien is in de hoogste kamer van het Congres.

De Senaat heeft niet alleen wetgevende macht, maar gaat ook over de benoeming van hoge rechters aan het Hooggerechtshof. In zijn eerste termijn had Trump het geluk dat hij drie van deze rechters mocht voordragen, waardoor het Hof nu een robuuste rechtse 6-3 meerderheid heeft. Mocht daar de komende jaren weer een vacature vrijkomen, dan kan Trump die uitbouwen tot 7-2.

Deze hoge rechters worden benoemd voor het leven. Waarmee Trump het Hof, en daarmee de rest van de VS, nog decennia verder naar rechts kan duwen. Zo maakte het in 2022 al een einde aan het federale recht op abortuszorg. En deed het dit jaar ook een baanbrekende uitspraak die de reguleringsmacht van federale agentschappen sterk inperkte (Chevron-arrest). Ook kan Trump verdergaan met het benoemen van conservatieve federale magistraten en binnen de hoven van beroep, waar hij eerder ook al vol op inzette.

Drievoudige macht

Trump zal met een loyale Senaat ook geen moeite hebben met het samenstellen van een kabinet. Ook mogelijke controversiële kandidaat-bewindslieden, van wie de afgelopen weken al namen rondgingen, zal hij zonder veel problemen tot ministers benoemd krijgen. Hetzelfde geldt voor ambassadeurs.

Tv-recensie | Er valt hoe dan ook een primeur te vieren. Gefeliciteerd, Amerika

admin
November 6, 2024
0

Het zag er reuze feestelijk uit. Het kleine balkje boven in het scherm: links blauw, rechts rood, leuk sterretje in het midden. Het logo dat van tijd tot tijd voorbijvloog: ‘AMERIKA KIEST’, in kapitalen, weer met zo’n blauw-wit-rode ster erbij. Sterren in het decor, sterren op Rob Trips koffiemok. En in het balkje onderin nóg een keer die ster, tussen de laatste updates door. „Stembureaus in alle zeven swing states zijn gesloten.” „Amerikanen stemmen ook voor Senaat en o.a. abortusreferenda.” „Recordbedrag van 16 miljoen dollar uitgegeven tijdens de campagnes.”

Als gidsland Amerika het feest der democratie viert, dan viert het kleine Nederland graag een beetje mee. We sturen alle correspondenten die tot onze beschikking staan en de achterblijvers schuiven aan bij een praatprogramma naar keuze. Die keuze was al weken reuze, maar dinsdag was wel het hoogtepunt. In radioprogramma Spraakmakers (KRONCRV) werd alvast stilgestaan bij de redenen waarom de Democraten zouden verliezen, met ‘de economie’ voorop (Angela de Jong: „Dat is de fragmentatie van de samenleving. Met de één kan het heel goed gaan en met de ander gaat het heel slecht”). In Ongehoord Nieuws (ON) trokken Paul Cliteur en companen bij voorbaat de verkiezingsuitslag in twijfel. Bij Eva (AVROTROS) mocht Jort Kelder wederom de verkiezingen mansplainen aan Laila Frank (de geduldigste Amerika-kenner ter wereld). Bar Laat (BNNVARA) vond de gelegenheid bijzonder genoeg om eenmalig uit te zenden vanuit wereldstad Amsterdam, met presentatie door zowel Sophie Hilbrand als Jeroen Pauw, en elke mogelijke mening vertegenwoordigd. Vanaf een barkruk betuigde Henk Jan van Schothorst (die als conservatieve christen lobbyt voor anti-lhbti-wetgeving in Afrikaanse landen) zijn steun aan Donald Trump. En toen moest de echte election night nog beginnen.

Die was te volgen op NPO 1, waar Rob Trip van kwart over elf in de avond tot zes uur in de ochtend de laatste uitslagen afwisselde met interviews en liveverslagen van correspondenten. Mattijs van de Wiel stond bij een stemlokaal waar Democraten en Republikeinen redelijk beschaafd met elkaar om wisten te gaan. Maar er waren ook plaatsen waar dat anders verliep, vertelde Van de Wiel voor de eerste staten rood begonnen te kleuren. „Daar werden dikke middelvingers naar elkaar opgestoken en allemaal lelijke dingen naar elkaar geroepen.” Ach, kon de kijker hoofdschuddend denken. Rare jongens, die Amerikanen. Die roepen almaar onaardige dingen naar elkaar. De ene partij denkt dat de overwinning van de andere partij het eind van de wereld betekent, en vice versa – die duiding kwam heel wat keren voorbij.

Het jammere, zo leek mij persoonlijk, is dat de leider van één van die partijen een aanrander is die openlijk journalisten minacht, de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 een ‘dag van liefde’ noemt, zegt dat hij iemand neer zou kunnen schieten zonder kiezers te verliezen en, nou ja, nog wel meer zorgelijke dingen heeft gezegd en gedaan die je zijn tegenstander naar mijn weten niet kunt verwijten. Dan ga je toch niet helemaal gelijk op.

Of wel – de NOS had nog een leuke Nederlander in Amerika gevonden, een jongen die er speciaal naar toe was gegaan om campagne te voeren voor Trump. In 2016 had hij campagne gevoerd voor Hillary Clinton. Allebei leuk. Van de agresssievere aanpak van de Republikeinen was hij nu enigszins geschrokken, maar interessant was het in elk geval wel geweest. Wie er ging winnen? Geen idee, zei de campagnefanaat. „Het maakt me ook totaal niet uit.” Het avontuur was al beleefd. En ach, er valt straks hoe dan ook een primeur te vieren. De Verenigde Staten krijgen hun eerste vrouwelijke president, of hun eerste president die strafrechtelijk is veroordeeld. Het lijkt nu, aan het begin van de ochtend, die laatste optie te worden. Gefeliciteerd, Amerika.

Trump heeft een mirakel verricht

admin
November 6, 2024
0

Donald J. Trump, veroordeeld crimineel, aanstichter van de Capitoolbestorming en door vriend en vijand afgeschreven politicus, heeft een mirakel verricht. Met een verkiezingscampagne waarin hij weinig meer deed dan zijn grieven van acht en vier jaar geleden herhalen en uitvergroten, heeft hij de opkomst onder zijn oorspronkelijke achterban opgedreven én zijn kiezersschare verbreed. Latino’s, jonge mannen en inwoners van traditioneel blauwe steden van Detroit tot Atlanta hebben hem dinsdag aan winst op vicepresident Kamala Harris geholpen.

Woensdagochtend was duidelijk dat Trump drie van de zeven swing states heeft gewonnen: Georgia, North Carolina en Pennsylvania. De andere vier, Wisconsin, Michigan, Arizona en Nevada, liggen binnen handbereik. Het presidentschap lijkt hem niet te kunnen ontglippen.

Trump kan ook de eerste Republikein zijn sinds George Bush in 2004 die de popular vote (meeste stemmen) wint. Daarmee zou de ex-president niet alleen veel beter scoren dan vier jaar geleden, maar ook dan acht jaar geleden, toen hij Hillary Clinton overrompelde. In januari wordt Trump, als oudste president ooit, opnieuw geïnaugureerd.

Zijn tweede termijn kan spectaculair effectiever zijn dan zijn regeringsperiode tussen 2016-2020. Hij heeft nauwelijks meer critici binnen de Republikeinse Partij, die in ieder geval de Senaat veroverde en goede kans maakt het Huis van Afgevaardigden te behouden. In combinatie met de verregaande immuniteit die het conservatieve Hooggerechtshof Trump in juli schonk, weerhoudt vrijwel niets hem van het bouwen van een grensmuur, het deporteren van miljoenen illegale immigranten, het optuigen van handelsbarrières en – als hij dat dreigement doorzet – wraak op zijn politieke tegenstanders. Ook zullen hardliners in zijn partij inzetten op nog strengere abortuswetgeving en drastische veranderingen in het onderwijs.

Democratisch falen

Trumps winst toont niet alleen hoe ongenaakbaar populair de zakenman, reality tv-ster en oerpopulist weer is. Die populariteit werd gesterkt door een mislukte aanslag op zijn leven, de steun van mannen als Tesla- en X-baas Elon Musk en antivaxer en ex-Democraat Robert F. Kennedy. En door grote onvrede over de staat van het land en de onrust in de wereld, Oekraïne en het Midden-Oosten.

Het is evenzeer – misschien nog wel meer – een afstraffing van de Democraten. Vicepresident Kamala Harris, die in drie maanden een knappe campagne voerde, kon nooit ontsnappen aan haar eigen politieke verleden, de enorme impopulariteit van president Joe Biden en hoe onder hun bewind de inflatie en immigratie voor veel kiezers onacceptabel zijn toegenomen.

Waar angstbeelden over criminele, huisdierenetende migranten en transgender personen in vrouwensport en wc’s Republikeinse kiezers motiveerden, sloeg Democratische angst voor Trump als potentiële fascist en woede over de inperking van abortusrechten onvoldoende aan. Harris scoorde weliswaar goed onder vrouwen, vooral zwarte vrouwen, maar de arbeidersklasse die ‘union Joe’ Biden nog aan zich wist te binden, lijkt met deze uitslag definitief bij de Democraten weggelopen. Harris scoorde vrijwel overal slechter dan Biden vier jaar geleden, toen het land, midden in de coronapandemie, Trump afschreef.

De uitslag doet denken aan de nederlaag van Hillary Clinton in 2016. Maar zij voerde een lang voorbereide campagne als opvolger van de populaire Barack Obama en was zelf wereldberoemd. Harris sprong krap drie maanden geleden in toen de aftakelende Biden door zijn eigen partij tot terugtreden werd gedwongen. Ze droeg de last van de zittende macht, zonder dat ze de bekendheid genoot van een president of voormalig first lady. Uit piëteit of overtuiging nam ze tijdens de campagne nauwelijks afstand van Bidens fouten.

Ruk naar rechts

Kiezersonderzoek moet uitwijzen of Trump vooral won vanwege de hoge kosten van levensonderhoud, benzine en woonlasten. Of – zoals in 2016 – zijn radicale oplossingen voor ongereguleerde migratie en retoriek over culturele kwesties. Een ruk naar rechts die ook in Europa te zien is.

Zonder gelovig te zijn heeft Trump allerlei religieuze groepen aan zich weten te binden. Onversneden racisme tijdens zijn campagnebijeenkomsten is geen obstakel geweest voor een toenemend aantal kiezers van kleur. En de blik op het verleden en een ouderwets beeld van mannelijkheid trekt juist jonge mannen aan.