Clint Eastwoods laatste (?) film is een heerlijke maar middelmatige rechtbankthriller

Met weinig tot geen publiciteit gaat deze week Clint Eastwoods (vermoedelijk) laatste film uit. In weinig theaters, ook nog, schreven Amerikaanse media vorige week. Warner Bros. zou weinig vertrouwen hebben in goede commerciële resultaten. Dat de film überhaupt in de bioscoop uitkomt is „een gebaar van dankbaarheid”, zeiden medewerkers tegen Variety. Dus, hoewel Eastwood (94) zijn vertrek al zeker sinds 2004 (Million Dollar Baby) aankondigt, lijkt het dit keer definitief.

Rechtbankthriller Juror #2 zou een toepasselijke afscheidsfilm zijn. De afgelopen vijftien jaar was Eastwood verzot op gewone mannen die Het Juiste doen, ongeacht de prijs die ze ervoor moeten betalen. Juror #2 gaat daar ook over, alleen is het nu niet helemaal duidelijk wat het juiste is.

Justin Kemp (Nicholas Hoult) wordt opgeroepen om in de jury van een moordzaak plaats te nemen. Een drugscrimineel met nek-tatoeages wordt beschuldigd van de brute moord op zijn vrouw. Een makkelijke veroordeling, denken de juryleden. Lekker terug naar huis, voor de kinderen zorgen, naar de bloemenzaak en wat gewone Amerikanen nog meer doen. Op één jurylid na: Kemp. Tot zover is het 12 Angry Men. Maar er is een twist: Kemp is overtuigd van zijn zaak, omdat hij het slachtoffer zélf heeft doodgereden. Hoe meer hij zijn medejuryleden overtuigt, hoe meer het bewijs naar hemzelf wijst. Wat is Het Juiste hem waard?

Het is een leuke twist op Eastwoods thematiek, en op de klassieke Amerikaanse rechtbankfilm (waar niet alleen de verdachte, maar ook ‘de waarheid’ terechtstaat). En Eastwood speelt mooi met de clichés. Warm licht valt door luxaflex in de ogen van ruwe, broeiende mannen. Glazen whisky lokken dilettanten in snelwegbarretjes vol countrymuziek. En de gepensioneerde politie-agent tikt zo nostalgisch aan zijn hoed. Soms wordt het bijna ironisch: als Kemp en zijn vrouw verkleed gaan als het echtpaar uit Grant Woods American Gothic. Dit is het Amerika dat Clint Eastwood in zijn carrière van zeventig jaar bij elkaar sprokkelde, en je zou er wel veertig films in willen doorbrengen.

Soms schiet de film door in zijn Norman Rockwell-gehalte. De meeste personages zijn stereotypes. Kemps vrouw (Zoey Deutch) is de perfecte, geduldige, zorgzame vrouw; ze heeft dan wel een „risico-zwangerschap” maar ze doet niet lastig. En de jury zit vol typetjes: een lieve ouwe bes, een stoner die iedereen dude noemt, een boze zwarte man, brutale zwarte vrouw, Aziatische dokter, tuttebel. Het maakt de film soms onbedoeld grappig, wat afbreuk doet aan de spanning en emotionele complexiteit. Zeker tijdens de juryberaden waaruit de film voor een groot deel bestaat.

Onbedoeld grappig is de plot ook. De incompetentie van iedereen – lijkschouwer, rechter, openbaar aanklager, wie dan ook – is soms ridicuul. Eén personage verdwijnt middenin de film zonder goede reden. En soms lijkt het alsof Eastwood plotseling een re-make van 12 Angry Men begint te maken. Het is dat Nicholas Hoult je telkens weer naar binnen trekt met zijn waterige, schuldbewuste ogen.

Juror #2 is geen meesterwerk. Maar het is sfeervol, spannend en behoeft niet te veel aandacht (sterker nog: liever niet). Eastwood vraagt zich nog één keer af: is het nog mogelijk het juiste te doen in deze complexe tijd? Het antwoord zal je niet shockeren, maar prettig is het wel.