‘Moord op Parijse fietser Paul moet leiden tot betere fietsveiligheid in Frankrijk’

Ook katten en honden kunnen lijden onder hun uiterlijk, zo meldde het Achtuurjournaal (NPO 1). Niet dat ze onzeker zijn over hun schoonheid, hoewel daar soms wel aanleiding toe is, maar ze kunnen bijvoorbeeld kortademig zijn door hun stompe snuit. Daarom wil de Tweede Kamer een fokverbod voor bepaalde types, zoals naaktkatten, Perzische katten en katten met gevouwen oortjes.

Nog meer kattenhorror bood Dit is de kwestie (NPO 2). Uit eigen onderzoek bleek dat 45 procent van de Nederlanders last heeft van katten. Die doen hun gevoeg in andermans tuin en ze bijten de vogels dood. Mijn eigen katten doen dat natuurlijk niet. Maar dat is juist het probleem: de baasjes leven in ontkenning en geven hun schijtende kleine monsters de vrije teugel.

Het actualiteitenprogramma volgde twee kattenvangers die verwilderde katten vangen en steriliseren. Wat daarna met ze gebeurt, werd niet duidelijk. Adoptie of terugzetten, denk ik. Een van de kattenvangers vertelde dat haar kat Spike haar door een depressie had gesleept. Een Friese kattenjager schoot katten af om de weidevogels te beschermen. In de intro zag je hem al zijn enorme jachtgeweer afvuren. Hier begon de echte horror. Ging het programma mij nu een aan flarden geschoten kat laten zien? Ik sloot mijn ogen. Nee, het schot had geen gevolgen. Ik denk dat het slechts voor de show werd gelost.

In de documentaire Bruin Jackson Superstar (NPO 2) wil de Amsterdamse outsider-kunstenaar Bruin Parry stoppen met kunst. Er zijn al zoveel kunstenaars met downsyndroom, vindt hij. Hij wil zingen en een ster worden, net als zijn idool Michael Jackson. Zijn vrienden en familie hebben bedenkingen omdat Parry niet kan zingen. Of beter gezegd: hij heeft een volstrekt unieke zangstijl die eerder thuishoort in de avant-gardemuziek dan in de pop.

Madonna en Britney Spears kunnen ook niet zingen en zijn toch sterren geworden, redeneert zijn vriend Jan Hoek, dus met een stevige dosis autotune moet het lukken. Opmerkelijk is hoeveel Bruin Parry voor elkaar krijgt. Hij heeft al snel een heel team om zich heen, hij kan een album en een videoclip opnemen en optreden in de Melkweg. Katja Schuurman wil best meedoen in de clip van ‘Sexy Dames’ (later: ‘Love Dames’) Abel van Hang Youth maakt er een duet van.

Hoe krijgt Parry dat voor elkaar? Los van het feit dat hij opgroeit in Amsterdamse culturele kringen komt de kunstenaar opmerkelijk innemend over. Roze haar, stijlvol gekleed, goeie moves, en een open hart – mensen willen graag bij hem zijn. De hartroerende, vrolijke documentaire, gemaakt door zijn tante Sandra Parry, brengt de grote liefde voor Bruin over op de kijkers.

Kinderwens

Ook Mark Baanders kampt met bedenkingen van zijn omgeving. In de driedelige documentaire Baanders wil een baby (NPO 3) onderzoekt de PowNews-verslaggever zijn kinderwens. Vrienden raden het af. Baanders is zelf nog een kind, zeggen ze, een fuifnummer dat afhankelijk is van zijn ouders. Hijzelf vindt dat onzin – hetero-ouders hoeven toch ook niet eerst door een ballotage? Los hiervan zijn er voor een alleenstaande gay vele praktische hindernissen te overwinnen.

Goed dat Baanders dit aankaart, maar zijn personality driven verhaal ergert me. Hij blijkt opvallend naief en slecht geinformeerd. Dat kan een handig beginpunt zijn voor zo’n zoektocht op tv, maar het informatieniveau is tergend laag. Verder is Baanders niet bepaald innemend. Hij moet steeds hard lachen als er niets te lachen valt, koketteert met zijn kinderlijkheid. Een verwende ballerige man die in de documentaire voornamelijk andere ballerige mannen spreekt. Zelfs de opvoedkundige is een ballerige man, met hetzelfde vette, halflange haar als Baanders. Ik wens hem veel kinderen toe, maar ik hoef het verder niet mee te maken.

Delen

Mail de redactie

Fietsen in Parijs kán, mede dankzij jarenlange investeringen van de groene burgemeester Anne Hidalgo. Maar het is vaak weinig ontspannen: weggebruikers knallen door rode stoplichten heen, voetgangers lopen zomaar de weg op, fietsstroken stoppen soms plotseling of worden gedeeld met bussen en taxi’s. En het is niet ongewoon dat een auto je genadeloos afsnijdt.

Dit laatste overkwam ook de 27-jarige Paul Varry. Vorige week dinsdag werd deze Parijzenaar op een fietsstrook afgesneden door een automobilist, waarna hij geïrriteerd op de motorkap sloeg. Hierop reed de man Varry aan – hij overleed ter plekke. De chauffeur wordt vervolgd voor moord.

Fietsend Frankrijk reageerde geschokt: er werden demonstraties georganiseerd en maandag kondigde de regering een ‘missie’ aan om geweld in het verkeer te doen afnemen. Volgens de Nederlands-Franse fiets-activist Stein van Oosteren (51), die sinds 1996 in de regio-Parijs woont, zijn „alle elementen er die Frankrijk wakker kunnen schudden over het belang van fietsveiligheid”.

Wat bedoelt u?

„Wat er nu gebeurt lijkt op de situatie in Nederland in de jaren zeventig. Toen werd een 6-jarig meisje dat naar school fietste doodgereden, waarna duizenden mensen de straat op gingen om te eisen dat steden kindvriendelijker werden gemaakt. Daar kwam de oliecrisis bij, waardoor veel mensen autorijden niet meer konden betalen en de regering steden ging sponsoren die de fiets wilden ontwikkelen.

„Dit samen heeft ertoe geleid dat Nederland een fietsparadijs is geworden. Ook in Frankrijk is nu een jonge fietser vermoord en ook hier leeft grote woede. En ook is er een economisch aspect, want Frankrijk worstelt met koopkrachtproblemen. Dit alles samen maakt dat we echt in een fietsrevolutie zitten.”

Een revolutie? De protesten zijn minder groot dan destijds in Nederland.

„Er zijn in meer dan driehonderd steden demonstraties georganiseerd. En het proces is al jaren aan de gang: in 2017 heeft de Franse Fietsersbond een zeer effectieve campagne gevoerd. In 2019 kregen we de Gele Hesjes-problematiek, die toonde dat brandstof duur is, maar fietsen niet. Tijdens verschillende stakingen afgelopen jaren konden mensen niet met het ov, dus pakten ze de fiets. In 2020 gingen nog meer mensen fietsen vanwege de coronapandemie – toen zijn meer fietspaden aangelegd dan in de tien jaar daarvoor. Ook heeft de klimaatcrisis het bewustzijn over groene mobiliteit doen groeien.”

Ik ken ook Parijzenaren die het vooral vervelend vinden dat er minder ruimte is gekomen voor auto’s.

„Dat is normaal, dat komt doordat de mens vooral ziet wat hij kwijt is geraakt, in plaats van wat de winst is – daarom is transitie zo moeilijk. We moeten het wat tijd gunnen.”

Wat voor invloed heeft het feit dat de automobilist die Paul Varry doodreed, in een SUV reed – waarover in Parijs vaak wordt gezegd dat ze te groot en vervuilend zijn?

„Het is een optelsom van extremiteiten en ik denk dat het eraan bijdraagt dat zoveel mensen de straat op zijn gegaan. Maar goed, het is uiteindelijk gewoon een auto. Ik probeer zo min mogelijk over de moordenaar te praten want ik wil voorkomen dat mensen zeggen: dit was gewoon een gek. Het was een dader die kon optreden in een omgeving waarin zo’n moord kon plaatsvinden. En die omgeving kunnen we aanpassen.”

Als je fietspaden maakt, gaan mensen fietsen – dat is overal ter wereld gebleken

Fietsen wordt door sommige Parijzenaren gezien als iets voor omhooggevallen, linkse bobo’s. Hoe kan dat beeld veranderd worden?

„We moeten de problematiek objectiveren met cijfers over verkeersonveiligheid waarmee we kunnen aantonen dat kwetsbare weggebruikers als fietsers continu in gevaar zijn. Fransen die zelf niet fietsen, weten dat simpelweg niet. De regering heeft beloofd dit te gaan doen.

„En er moeten gewoon fietspaden worden aangelegd. Geen fietsstroken zoals nu op veel plekken in Parijs, die gedeeld worden met andere voertuigen, maar losse paden. Als je fietspaden maakt, gaan mensen fietsen – dat is overal ter wereld gebleken. En je hebt die kritische massa nodig wil je een verandering teweegbrengen.

„Nederlanders doen vaak alsof wij fietsen omdat dat in onze cultuur zit, maar dat is onzin: we fietsen omdat ons systeem zo is gebouwd dat fietsen de meeste evidente manier is om van A naar B te verplaatsen. En dat systeem kunnen ze hier ook maken.”

Delen

Mail de redactie