Bisschop leidt protest tegen vredesgesprekken met Azerbeidzjan: ‘Armenië zit niet áán tafel, het staat op het menu!’

Posted on October 17, 2024 by admin

Bisschop Bagrat Galstanjan maakt zich zorgen over de grenzen van zijn land. En hij is niet de enige. De leider van de Armeense apostolische kerk in de noordoostelijke provincie Tavoesj, dat grenst aan Azerbeidzjan, kreeg eerder dit jaar enkele duizenden demonstranten op de been voor een protestmars naar de Armeense hoofdstad Jerevan. Daar eisten zij het aftreden van premier Nikol Pasjinian, die in hun ogen te veel concessies doet in vredesgesprekken met Azerbeidzjan.

Slechts enkele maanden na het dramatische einde van de Armeense enclave Nagorno-Karabach, vorig jaar september, maakte Pasjinian bekend vier Armeense grensdorpen in Tavoesj over te dragen aan Azerbeidzjan. De overdracht leidde tot woede en verontwaardiging onder Armeniërs, bij wie het dramatische verlies van de Armeense enclave Nagorno-Karabach aan Azerbeidzjan nog vers in het geheugen staat. Zij sloten zich aan bij Galstanjans politieke beweging, ‘Tavoesj voor het Vaderland’, en trokken naar de hoofdstad.

De 53-jarige bisschop ontvangt in zijn werkkamer in een groot en vrijwel leeg pand in het centrum van Jerevan. Een verdieping lager blaft Goldy. De uit de kluiten gewassen Kaukasische herdershond is een cadeau van een van zijn volgelingen. „Het gaat er niet om hoeveel dorpen er worden weggegeven”, steekt hij van wal. „Dit is niet een of ander kadastraal dispuut. De structuur van ons land en de waardigheid van de Armeense bevolking staan op het spel.”

Galstanjan spreekt Engels met een licht Canadees-Armeens accent. Tussen 2003 en 2013 was hij primaat van de Armeense kerk in Canada. In 2015 werd hij door Karekin II, de hoogste leider van de Armeense kerk, benoemd tot bisschop van Tavoesj, de regio die vanwege zijn ligging aan de Azerbeidzjaanse grens wel de ‘poort van Armenië’ wordt genoemd. Dit jaar manifesteerde Galstanjan zich, met steun van de Armeense oppositie, als uitdager van premier Pasjinian.

Zijn onvrede richt zich op de lopende vredesgesprekken tussen Armenië en Azerbeidzjan, die een einde moeten maken aan ruim dertig jaar van territoriaal en etnisch geweld tussen beide landen. Dat culmineerde vorig jaar in de Azerbeidzjaanse militaire aanval op de Armeense enclave Nagorno-Karabach, waarbij honderdduizend etnische Armeniërs werden verdreven. Als triomfantelijk overwinnaar zet Azerbeidzjan de toon in het vredesproces.

Pragmatische opstelling

Premier Pasjinian, op zijn beurt, ziet zich als verliezende partij gedwongen tot pragmatisme. Tijdens een speech, dit voorjaar in het Armeense parlement, sprak hij over de „psychologische, politieke en praktische transformatie” die hij had doorgemaakt. „De regering en ik zijn tot de overtuiging gekomen dat het Historische Armenië en het Echte Armenië onverenigbaar zijn en zelfs een ernstige bedreiging voor elkaar vormen.” Ook benadrukte hij het belang van „internationaal erkende grenzen” voor een „volwaardig lidmaatschap van de internationale gemeenschap”.

Klimaatconferentie

Dat lijkt geen goed uitgangspunt voor een duurzame vrede. Het is dan ook de vraag wat de Azerbeidzjaanse beloftes waard zijn. Aliyev voelt zich almachtig en weet zich politiek gesteund door zowel Turkije als Rusland, terwijl het doorgaans kritische Europa zich (als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland) afhankelijk heeft gemaakt van Azerbeidzjaans gas. Als kers op de taart is Azerbeidzjan in november gastheer van de VN-Klimaatconferentie.

Daarmee hoopt Aliyev het onderste uit de kan te halen. Het grootste discussiepunt is onenigheid over de zogenoemde Zangezur-corridor, een route dwars door Armenië naar de Azerbeidzjaanse exclave Nachitsjevan. In zowel Armenië als in buurland Iran bestaat grote weerstand tegen dat project. Een voorstel van Armenië om een vredesakkoord te tekenen over de punten waarover al wel overeenstemming is bereikt, en de resterende punten later op te lossen, werd door Azerbeidzjan resoluut verworpen.

Bisschop **Bagrat Galstanyan** uit Toevasj in zijn kantoor in Jerevan.

Pasjinians politieke pragmatisme is tegenstanders als bisschop Galstanjan een doorn in het oog. Zij hebben geen enkel vertrouwen in de Azerbeidzjaanse bedoelingen en vrezen dat de concessies tijdens de vredesbesprekingen Aliyevs landhonger alleen maar aan zullen wakkeren. „Aliyev is sterk omdat niemand tegen hem opstaat. De Armeense regering is verslagen en heeft geen enkele zeggenschap meer. Armenië zit niet áán tafel tijdens de gesprekken, het staat op het menu!”, snuift Galstanjan met ingehouden woede.

Pasjinians bezoek aan Tavoesj vormde de aanleiding voor het oprichten van een protestbeweging, zegt Galstanjan. „Kwade krachten hebben onze waardigheid en zelfstandigheid afgepakt en de oplossing voor dat probleem ligt in Jerevan. Eerst eisten we om de overdracht te stoppen, daarna eisten we het ontslag van de regering. Pasjinian zaait verdeeldheid onder de Armeniërs met zijn zogenaamde vredesproces, hij vormt het grootste obstakel.”

‘Marionet’

Na een schijnbaar vliegende start dit voorjaar, lijkt de bisschop evenwel het momentum te verliezen. Zijn weinig subtiele aanpak en harde uitspraken wekken weerstand onder Armeniërs. Zijn aanhang slinkt en een oproep om deze maand massaal de straat op te gaan, bracht slechts kleine groepjes demonstranten op de been.

Politieke tegenstanders noemen Galstanjan een ‘marionet’ van de zwakke Armeense oppositie rond oud-president Robert Kotsjarian. Anderen beschuldigen hem ervan een Russische spion te zijn, die geld zou ontvangen uit Moskou om de dwarse regering van Pasjinian uit het zadel te wippen. Vorige maand beschuldigde de Armeense regering Rusland ervan een coup te helpen beramen om de regering omver te werpen, maar veel bewijs leverde het niet.

Galstanjan lacht om de beschuldiging een Russische agent te zijn. „Ze noemen me een agent van Rusland, terwijl Pasjinian zelf de hele tijd naar Rusland gaat. Wat een ironie!” Hij verwijst naar Pasjinians deelname aan de BRICS-top, die deze maand in het Russische Kazan wordt gehouden en waar onder andere China, Brazilië, India, Egypte en Saoedi-Arabië samenkomen. Eerder deze maand was de Armeense premier in Moskou voor een ontmoeting met president Poetin.

De bisschop heeft geen goed woord over voor Pasjinians pogingen het gesprek met zowel Rusland als Azerbeidzjan vlot te trekken. Hij is niet de enige die denkt dat beide landen onder één hoedje spelen. „Misschien heeft Aliyev wel bij Poetin bemiddeld en heeft hij over Pasjinian gezegd: ‘Deze man is onze ambassadeur in Armenië. Hij doet wat wij hem opdragen, dus wees aardig voor hem.’” Dan, snuivend van ironie: „Wij moeten een einde maken aan dit politieke circus.” Of de Armeniërs de bisschop in zijn kruistocht willen volgen, is nog de vraag.

Klimaattop staat op springen, ontwikkelingslanden weggelopen

admin
November 23, 2024
0

De klimaattop in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe dreigt te mislukken. Het voorstel van de rijke landen om vanaf 2035 jaarlijks 300 miljard dollar financiële steun te geven aan ontwikkelingslanden is onvoldoende voor de groep van minst ontwikkelde landen en de kleine eilandstaten. Zij zijn weggelopen uit de onderhandelingen en willen alleen terugkeren als er een betere deal ligt.

De onderhandelingen gaan inmiddels al een dag langer door dan de bedoeling was. Pas vrijdagmiddag, vlak voor het officiële einde, werd een onderhandelingstekst werd gepresenteerd met daarin een bedrag dat rijke landen bereid zijn te betalen voor de financiering van klimaatbeleid in ontwikkelingslanden. In die tekst ging het om 250 miljard dollar per jaar. Meteen werd duidelijk dat dit bedrag voor alle ontwikkelingslanden verre van voldoende was.

In de loop van deze zaterdag verhoogden de rijke landen hun bod naar 300 miljard dollar, maar ook daarmee nemen veel arme landen geen genoegen. Zij stellen dat er in het komende decennium meer dan 1.000 miljard dollar per jaar nodig is om hun economie te vergroenen en om zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering – onafhankelijke experts bevestigen dit bedrag.

Redden wat te redden valt

Veel landen vrezen echter dat het dan nog veel moeilijker wordt om het eens te worden. Want tegen die tijd is Donald Trump de president van de VS, en die heeft nooit willen bijdragen aan klimaathulp in andere landen. Bovendien zijn er dan verkiezingen geweest in Duitsland, waar een mogelijk rechtsere regering, wellicht zonder de Groenen, waarschijnlijk minder belangstelling heeft voor klimaat.

Hoe het verder gaat is nog onduidelijk. John Podesta, klimaatgezant van de VS, hoopt dat de storm snel overwaait en dat daarna de rust terugkeert en er alsnog een akkoord kan worden gesloten. Het is de vraag of dat nog op tijd lukt. De Azerbeidzjaanse voorzitter lijkt de greep op de gesprekken al uren kwijt te zijn, waardoor landen steeds vaker in kleine groepjes proberen te redden wat er nog te redden valt. Sommige delegaties nemen nog vandaag een vlucht naar huis, waardoor er mogelijk in de slotvergadering geen quorum is om een akkoord goed te keuren.

GL-PvdA-leider Frans Timmermans: ‘Kabinet jaagt desintegratie Nederland aan’

admin
November 23, 2024
0

Nederland heeft geen integratieprobleem, maar een „desintegratieprobleem”, dat wordt vergroot door het rechtse kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB. Dat zei GroenLinks-Pvda-partijleider Frans Timmermans zaterdagmiddag op de Politieke Ledenraad van de PvdA in Zwolle. Begrip tussen verschillende bevolkingsgroepen, tussen steden en platteland en contact tussen theoretisch en praktisch opgeleiden zijn we „kwijtgeraakt”, volgens Timmermans.

De oppositieleider sprak van de grootste politieke „opdracht” sinds de Tweede Wereldoorlog. „Dit land kan ten onder gaan als we geen halt toeroepen aan de desintegratie die gestimuleerd wordt vanuit de coalitiepartijen en vanuit het kabinet.”

‘Discriminatoir’

Timmermans verweet het kabinet openlijk uitlatingen te doen die „op zijn zachtst gezegd discriminatoir zijn”. Hij doelde onder meer op PVV-leider Geert Wilders, en op VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel (participatie en integratie) die onlangs na de ministerraad zei dat „een groot deel van de islamitische jongeren” Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft.

De VVD schuift op richting de „hardcore-agenda van de PVV”, zei Timmermans na het antisemitisme-debat in de Tweede Kamer over de gewelddadigheden in Amsterdam. „Ik vind dat schokkend”, zei hij. „En ik begrijp het ook niet dat de VVD met de geschiedenis van de partij zich zo laat betoveren door een agenda die de verdeeldheid in dit land alleen maar zal aanjagen.”

Timmermans noemde het verder „volkomen terecht” dat Internationaal Strafhof een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op verdenking van oorlogsmisdaden. „Het is onzinnig om dan te zeggen, ja maar hij is democratisch gekozen”, zei Timmermans. „Een oorlogsmisdaad is een oorlogsmisdaad.”

Op de Ledenraad namen de PvdA-leden ook een motie aan die het lopende fusieproces met GroenLinks moet versnellen

De Nederlandse regering is grondwettelijk verplicht om de internationale rechtsorde te bevorderen, zei hij ook. Het „zwijgen” hierover door meerdere coalitiepartijen noemde Timmermans „onacceptabel”.

Arrestatiebevel

NSC-leider Pieter Omtzigt heeft zaterdagmiddag op het congres van zijn partij in Nieuwegein gezegd dat de Israëlische premier Netanyahu gearresteerd zou moeten worden, indien hij in Nederland zou komen. Ook NSC-minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken bevestigde dit eerder deze week al in de Tweede Kamer. Het geplande bezoek aan Israël van minister Veldkamp is geannuleerd, maar PVV-leider Geert Wilders wil desondanks een bezoek brengen aan Netanyahu. „Dan moet je je toch afvragen: waarom laat NSC dit kabinet nog in leven?”, zei Timmermans naar aanleiding van het arrestatiebevel. „Wat blijft er dan nog over van al hun principes?”

Op de Ledenraad namen de PvdA-leden ook een motie aan die het lopende fusieproces met GroenLinks moet versnellen. De partijen mikken er nu op daarover na een serie gesprekken met partijleden in 2026 een definitief besluit te nemen, maar dat moet volgens de indieners van de groep ‘RoodGroen’ al eerder, namelijk volgend jaar.

RoodGroen, de organisatie die de fusie wil aanjagen, schrijft dat GroenLinks-PvdA zo sneller en beter „een hoopvol politiek alternatief tegenover de rechtse wind” kan neerzetten. Het partijbestuur van de PvdA ziet „geen praktische of reglementaire bezwaren om de besluitvorming te versnellen”.

Met de sympathieke verbinder Rafal Trzaskowski hopen de Poolse liberalen het presidentschap binnen te slepen

admin
November 23, 2024
0

Met een overweldigende meerderheid is Rafal Trzaskowski zaterdag gekozen als kandidaat van Donald Tusks partij, Burgercoalitie (KO), voor de Poolse presidentsverkiezingen volgend jaar. Trzaskowski, burgemeester van Warschau, won de voorverkiezingen met bijna 75 procent van de stemmen van Radoslaw Sikorski, de huidige minister van Buitenlandse Zaken.

Trzaskowski, die eerder de presidentsverkiezingen nipt verloor van de huidige president Andrzej Duda, was voorafgaand aan deze voorverkiezingen al de torenhoge favoriet. Hij staat bekend als een sympathieke verbinder, van de liberaal-sociale vleugel van KO. Zijn uitdager, Sikorski, is conservatiever en controversiëler: hij roept meer negatieve emoties op bij het Poolse electoraat dan Trzaskowski.

De 52-jarige Trzaskowski is geen nieuw gezicht in Polen. Hij was jarenlang Europarlementariër, staatssecretaris en minister en is als burgemeester van Warschau landelijk bekend. Ook buiten Polen wordt Trzaskowski, die vijf talen vloeiend spreekt, gewaardeerd. Onlangs mocht hij de Amerikaanse president Joe Biden in zijn stad ontvangen, wat ongebruikelijk is voor een burgemeester.

Zoon van een jazzcomponist

Maar al voor hij politiek naam maakte was Trzaskowski een bekendheid. Als achtjarige maakte hij, zoon van een bekende jazzcomponist, zijn entree in de televisiewereld. Daarin is hij niet de enige Poolse politicus: ook de tweelingbroers Lech en Jaroslaw Kaczynski, leiders van de conservatief-nationalistische PiS-partij, waren bekende kindacteurs. Voormalig president Lech Kaczynski kwam in 2010 om bij een vliegtuigongeval in het Russische Smolensk, zijn broer Jaroslaw leidt de partij nu.

De vorige presidentsverkiezingen verloor Trzaskowski nipt. Op het laatste moment werd hij naar voren geschoven, nadat de verkiezingen werden uitgesteld door corona. De burgemeester van Warschau had maar twee maanden om de kiezers voor zich te winnen. Dat lukte net niet: hij kreeg 49 procent van de stemmen tegenover 51 procent voor Duda – de zittende president afkomstig van PiS.

Een van zijn eerste daden als burgemeester van Warschau was het verlenen van steun aan lhbti-rechten. Daar maakte PiS dankbaar gebruik van tijdens de vorige presidentsverkiezingen, door keihard campagne te voeren op dat thema in het oerconservatieve land.

Seculier Polen

Onlangs kwam Trzaskowski weer in opspraak bij de conservatieve Polen door in nieuwe overheidsgebouwen christelijke kruizen te bannen, vanwege de seculiere status van Polen. Dat leidde tot grote woede in het overwegend katholieke land en op die gekrenkte gevoelens speelt PiS gretig in. Al met al zegt Trzaskowski in interviews katholiek te zijn, maar erkent hij zelden naar te kerk te gaan en antwoordt hij steevast op vragen over zijn geloofsuitoefening dat het „een privékwestie” is.

KO hoopt dat Trzaskowski met een langere campagne, meer bekendheid én een onafhankelijke publieke omroep – die de afgelopen acht jaar fungeerde als spreekbuis PiS – nu wel de verkiezingen weet te winnen. De verwachting is dat hij vooral vrouwen en jongeren naar de stembus weet te krijgen en dat zijn precies de kiezersgroepen die de prodemocratische coalitie van Donald Tusk vorig jaar een meerderheid bezorgden in het parlement.

Winst bij de presidentsverkiezingen is van levensbelang voor het voortregeren van de huidige coalitie van Tusk. Zijn beleid wordt continu gefrustreerd door de veto’s van president Duda. Als Trzaskowski volgend jaar mei gekozen wordt tot president, kan de coalitie van Tusk eindelijk stappen zetten in de hervormingen van de onafhankelijke rechtsstaat.

PiS-kandidaat

Ook PiS maakt dit weekend haar kandidaat bekend. Naar alle waarschijnlijk is dat de onbekende Karol Nawrocki (41) – de huidige directeur van het gepolitiseerde Nationale Herdenkingsinstituut. PiS schuift hem naar voren als onafhankelijke kandidaat, waardoor de partij de mogelijkheid openhoudt om bij tegenvallende peilingen later een andere kandidaat naar voren te schuiven. In tegenstelling tot KO hield PiS geen voorverkiezingen en valt de keuze voor de presidentskandidaat volledig op het conto van partijleider Kaczynski.

De presidentsverkiezingen bestaan uit twee ronden. Als een kandidaat in de eerste ronde niet de absolute meerderheid haalt volgt een tweede. In Polen gaat iedereen er vanuit dat het een strijd wordt tussen Trzaskowski (KO) en de kandidaat van PiS.