De podcast De Blankenberge Tapes, over de moord op de 27-jarige Hannah Rentmeester, heeft een Britse versie gekregen. TheMargate Murders staat sinds vorige week online en werd meteen uitgeroepen tot podcast van de week door The Guardian én The Times. „Zelfs als je denkt dat je niet van fictiepodcasts houdt, zal deze productie je overtuigen”, schrijf die laatste. Het komt zeer zelden voor dat een Nederlandse podcast vertaald wordt.
Podcastmakers Tom Hofland, Pascal van Hulst en producer Martin de Wind, die samen het Babylon Audio Collective vormen, werkte dit jaar in het Verenigd Koninkrijk aan een vertaling van hun succespodcast, met vooral in het VK bekende acteurs als Sheridan Smith (BBC-serie Two Pints of Lager and a Packet of Crisps) en Joanne Froggatt (Downton Abbey).
De Blankeberge Tapes haalde in 2019 binnen een jaar meer dan een miljoen downloads. De podcast is spannend, onvoorspelbaar en onthullend; alles wat je van een true-crime podcast verwacht. Alleen: het is geen true crime, maar een fictiepodcast. En dat hadden toentertijd maar weinig mensen door. „Het was helemaal niet onze bedoeling om mensen voor de gek te houden. We zagen ook helemaal niet aankomen dat dat zou gebeuren”, vertelt schrijver en podcastmaker Tom Hofland.
Hofland en Van Hulst namen De Blankenberge Tapes op in een Airbnb in de Vlaamse badplaats Blankenberge, binnen drie dagen en zonder script. „Improvisatie was oorspronkelijk een uit nood geboren methode voor onze eerste podcast, Babylon”, vertelt Hofland. Wegens gebrek aan geld besloten de makers voor deze fictiepodcast de rollen zelf in te spreken. „Maar we wisten: als wij gaan acteren, klinkt het vreselijk. Niemand die dat gelooft.” De oplossing voor dat probleem vonden ze in het genre van de non-fictie. Hofland: „We zijn bij binnen de VPRO opgeleid als radiodocumentairemakers en besloten de verhaal- en interviewtechnieken die we daar geleerd hebben, toe te passen op een fictiepodcast.”
Verhaspelen
Hofland en Van Hulst ondervroegen elkaar en bouwden het verhaal op uit hun geïmproviseerde reacties. „We krijgen geregeld kromme tenen van hoe hoorspelen in Nederland gemaakt worden. Het klinkt vaak gekunsteld of voorgelezen. Dat ligt denk ik niet aan de acteurs, maar aan de regie. Wij wilden een geloofwaardige fictiepodcast maken, waarbij je als luisteraar vergeet dat je naar fictie luistert.” Bij De Blankenberge Tapes pasten ze hun technieken voor het eerst toe op acteurs. Zij waren bekend met het verhaal en hun rol daarin, maar kregen geen script; alle teksten zouden ze volledig improviseren. “We lieten ze alle dingen doen die acteurs doorgaans ongemakkelijk vinden: twijfelen, woorden kwijt zijn, verhaspelen. Daarmee creëer je die echtheid.”
Het internationale mediabedrijf Audible toonde in 2019 al interesse. Maar omdat De Blankenberge Tapes voor de VPRO gemaakt werd, moesten de rechten worden afgekocht bij de omroep en een externe producent. Die juridische complexiteit vertraagde het proces enorm; Hofland zegt dat hij af en toe wanhopig op de keukenvloer heeft gelegen. Daarnaast was de improvisatiemethode die Van Hulst en Hofland hanteren een spannende gok voor producent Audible: „Alle geldschieters vinden het eng als je gaat improviseren, ze weten dan natuurlijk niet wat het precies gaat worden.”
Omdat er grote acteurs ingehuurd zouden moeten worden, waren er toch gedetailleerde scripts nodig die hun agenten zouden kunnen overtuigen. Er kwam een scenarioschrijver bij, James Dobbyn. „Als wij het voor het zeggen hadden was het script twee A4’tjes gebleven, maar uiteindelijk heeft Dobbyn het verhaal nog veel beter gemaakt.” Na vijf jaar konden de opnames eindelijk beginnen. „Als we van tevoren wisten dat het zo’n gigantisch project zou worden, weet ik niet of we er aan begonnen zouden zijn,” lacht Hofland.
Podcasts worden nog zelden vertaald. Hofland: „Voor zover ik weet zijn wij de eerste Nederlandse productie die in het buitenland vertaald is.” Toch lijkt er steeds meer een internationale podcastmarkt te ontstaan: er komen vaker coproducties uit waarbij meerdere uitgevers samenwerken aan één productie. Grote podcastbedrijven zoals Audible en Podimo werken vanuit meerdere taalregio’s. Succesvolle producties worden steeds vaker vertaald, vooral van Zuid-Amerikaanse podcasts worden geregeld Engelstalige versies gemaakt voor de Noord Amerikaanse markt. Soms worden producties zelfs direct in twee talen uitgebracht. En er zijn al een aantal podcasts succesvol geadapteerd tot tv-series, bijvoorbeeld The Dropout, The Shrink Next Door en Homecoming.
Meeuwen, kerkklokken
De Margate Murders werden net als De Blankenberge Tapes op locatie opgenomen. „Dat was echt een vereiste voor ons. Het is belangrijk dat de acteurs de sfeer van Margate geproefd hebben. Daarnaast is het makkelijker improviseren wanneer iedereen weet hoe het politiebureau waarover ze praten, eruit ziet.” In een huis aan het strand werd een studio gebouwd, op de opnames hoor je meeuwen, sirenes en de kerkklokken van Margate.
De acteurs kregen een uitgeklede versie van het scenario en werden door Van Hulst en Hofland hun zes uur lang ondervraagd. Zelfs deze ervaren acteurs vonden het improviseren spannend, vertelt Hofland, maar ze genoten van de vrijheid die ze kregen om de personages zelf in te vullen. Een van de acteurs, Aaron Neil, wist meteen dat hij van zijn personage een opschepperig figuur wilde maken. „Soms ratelde hij vijf minuten door over de gebreken van andere personages,” vertelt Hofland. „Dat was te gek. Daarmee vergeet je vijf jaar lang juridisch gesteggel.”
Naast de Britse vertaling beginnen in januari ook de opnames van een Duitstalige versie. Hofland en Van Hulst voeren verder verkennende gesprekken over een Finse en Noorse versie bij – wellicht zelfs een televisieserie. De Britse versie stond nog geen twaalf uur online, toen ze al mailtjes ontvingen van scouts die de rechten wilden kopen voor een Netflixbewerking. Hofland: „Het zou goed kunnen dat we hier de komende vijftien jaar hier nog wel mee bezig zijn”.
