Het is al de tweede keer deze maand dat de Oekraïense openbare aanklager, Andry Kostin, een onderzoek opende naar de mogelijke executie van Oekraïense krijgsgevangenen door Rusland.
Eind vorige week zouden negen Oekraïense militairen zijn geëxecuteerd nadat zij zich hadden overgegeven aan Russische militairen, zo stelde de Oekraïense oorlogsanalist die opereert onder de naam DeepState, op basis van berichten van de Eerste Oekraïense Tankbrigade. Beelden die DeepState publiceerde, toonden een groep levenloze Oekraïense militairen in onderbroek, met hun gezicht naar de grond. Het beeldmateriaal kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.
„Rusland is een terroristenstaat die alle regels van oorlogvoering overtreedt. De internationale gemeenschap mag niet blind blijven voor zulke misdaden”, schreef Dmytro Loebinets, Ombudsman voor de mensenrechten namens het Oekraïense parlement.
De gevangen genomen Oekraïense militairen zouden drones hebben bestuurd in de buurt van Zeleny Sjljach. Dat dorp ligt dichtbij de frontlijn in de zuidelijke Russische regio Koersk, die sinds begin augustus voor een deel wordt bezet door Oekraïense militairen.
Meeste executies in 2024
Sinds de grootscheepse Russische invasie in Oekraïne, begonnen in februari 2022, hebben de Oekraïense autoriteiten herhaaldelijk beschuldigingen over standrechtelijke executies van Oekraïense krijgsgevangenen geuit aan het adres van Moskou. Tien dagen geleden zei het hoofd van het Oekraïense departement dat onderzoek doet naar Russische oorlogsmisdaden, Joeri Beloesov, dat Rusland sinds 2022 al 93 Oekraïense krijgsgevangenen zou hebben geëxecuteerd. Van die executies heeft volgens hem 80 procent plaatsgevonden in 2024. „Sinds november vorig jaar is het gedrag van de Russische strijdkrachten tegenover onze gevangenen aanzienlijk verslechterd”, zei Beloesov.
Lees ook
In Cherson jagen Russische soldaten vanuit de lucht met drones op burgers
De grootste Russische massa-executie die tot nu toe werd gemeld, vond vermoedelijk twee weken geleden plaats, in de regio Donetsk. Openbaar aanklager Kostin startte toen een onderzoek naar de mogelijke executie van zestien militairen die zich hadden overgegeven ten oosten van de stad Pokrovsk, die door Rusland wordt belegerd.
Kostin sprak toen van een „afschuwelijke misdaad” en een „flagrante schending” van het oorlogsrecht. Op korrelige videobeelden was te zien hoe militairen zich in een rij hadden opgesteld nabij een loopgraaf, waarna het vuur op hen werd geopend. Militaire uniformen waren op de beelden niet te onderscheiden. De datum en locatie van de video zijn niet onafhankelijk te verifiëren.
De toenemende berichten over executies van Oekraïense krijgsgevangenen wijzen er volgens de openbare aanklager in Kyiv op dat „het doden en martelen van krijgsgevangenen geen geïsoleerde incidenten zijn”, maar een „opzettelijk beleid van de Russische militaire en politieke leiders”.
‘Executies worden aangemoedigd’
Ook het Institute for the Study of War (ISW), een Amerikaanse defensiedenktank die dagelijks bericht over de oorlog in Oekraïne, stelde zondag „een toename” te hebben waargenomen van „Russische eenheden die Oekraïense krijgsgevangenen executeren in het hele oorlogsgebied”. Volgens de ISW-analisten is het „waarschijnlijk dat Russische commandanten luid en duidelijk de executie van Oekraïense krijgsgevangenen goedkeuren, aanmoedigen of direct bevelen”.
Lees ook
Russen vielen bijna drieduizend Oekraïense burgerdoelen aan
Het executeren van ongewapende krijgsgevangenen die zich hebben overgegeven is een oorlogsmisdaad volgens de Geneefse Conventie. Kyiv probeert al sinds de invasie zoveel mogelijk van de Russische oorlogsmisdaden in kaart te brengen. Aanklager Kostin stelde twee weken geleden dat alle Russische verdachten „geïdentificeerd zullen worden, en verantwoordelijk worden gehouden voor deze misdaden, van de soldaten die deze feiten hebben gepleegd tot degenen die de misdadige bevelen hebben gegeven, en de Russische doctrine van geweld en intimidatie vormgeven”. Het Kremlin ontkent steevast dat Russische strijdkrachten oorlogsmisdaden plegen tegen Oekraïense militairen.
Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie vinden de oorlogsmisdaden plaats op een veel breder front. Sinds de Russische invasie van 2022 zijn volgens Kyiv tenminste 177 Oekraïners omgekomen in Russisch gevangenschap. Victoria Tsymbaljoek, vertegenwoordiger van het Oekraïense Coördinatiecentrum voor de Behandeling van Krijgsgevangenen, denkt dat het werkelijke aantal Oekraïense doden in gevangenschap nog veel hoger ligt.
Geen contact met gevangenen
Veel van de lotgevallen van Oekraïense krijgsgevangenen in Rusland blijven onbekend. De meeste Oekraïense soldaten die door Rusland werden vrijgelaten na een uitruil van krijgsgevangenen, werden tijdens hun gevangenschap nooit bezocht door vertegenwoordigers van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC). Contact met de krijgsgevangenen was er ook niet, schreef de Oekraïense Ombudsman Loebinets afgelopen zomer.
Het VN-Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) constateerde onlangs na een onderzoek dat de Russische autoriteiten zich schuldig maken aan grootschalige mensenrechtenschendingen tegen Oekraïense gevangenen. Volgens het bureau gaat het om „honderden Oekraïense krijgsgevangenen” die zijn blootgesteld aan „wijdverspreide en systematische marteling”, terwijl de Russische autoriteiten op de hoogte waren van de misstanden, „maar niets deden om het tegen te houden”.
Vertegenwoordigers van het VN-bureau spraken sinds maart van dit jaar met bijna tweehonderd Oekraïense krijgsgevangenen. „Bijna allemaal gaven ze geloofwaardige, betrouwbare en gedetailleerde verklaringen over martelingen en ernstige mishandeling”, zei Danielle Bell, hoofd van de VN-missie die de mensenrechtensituatie in de Russische oorlog tegen Oekraïne onderzoekt, begin deze maand tijdens een persbijeenkomst in Kyiv.
Afranselingen en schijnexecuties
Volgens de VN-onderzoekers sprak 68 procent van de Oekraïense krijgsgevangenen over „seksueel geweld, marteling, een slechte behandeling in elk stadium van het gevangenschap en afschuwelijke omstandigheden”. Misstanden die regelmatig terugkeerden in de verhalen van de gevangenen betroffen onder meer „ernstige afranselingen, elektrische schokken, langdurig wakker houden, hondenbeten en schijnexecuties”.
Ook volgens Bell is de vaak mensonterende behandeling van gevangenen door Rusland het gevolg van bewust beleid. „Publieke figuren in Rusland roepen openlijk op tot een onmenselijke behandeling en executies van Oekraïense krijgsgevangenen.” Ook het feit dat Moskou wetgeving heeft aangenomen die op brede schaal voorziet in gratie voor Russische militairen, draagt volgens haar bij aan een „klimaat van straffeloosheid”.
Het is al de tweede keer deze maand dat de Oekraïense openbare aanklager, Andry Kostin, een onderzoek opende naar de mogelijke executie van Oekraïense krijgsgevangenen door Rusland.
Eind vorige week zouden negen Oekraïense militairen zijn geëxecuteerd nadat zij zich hadden overgegeven aan Russische militairen, zo stelde de Oekraïense oorlogsanalist die opereert onder de naam DeepState, op basis van berichten van de Eerste Oekraïense Tankbrigade. Beelden die DeepState publiceerde, toonden een groep levenloze Oekraïense militairen in onderbroek, met hun gezicht naar de grond. Het beeldmateriaal kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.
„Rusland is een terroristenstaat die alle regels van oorlogvoering overtreedt. De internationale gemeenschap mag niet blind blijven voor zulke misdaden”, schreef Dmytro Loebinets, Ombudsman voor de mensenrechten namens het Oekraïense parlement.
De gevangen genomen Oekraïense militairen zouden drones hebben bestuurd in de buurt van Zeleny Sjljach. Dat dorp ligt dichtbij de frontlijn in de zuidelijke Russische regio Koersk, die sinds begin augustus voor een deel wordt bezet door Oekraïense militairen.
Meeste executies in 2024
Sinds de grootscheepse Russische invasie in Oekraïne, begonnen in februari 2022, hebben de Oekraïense autoriteiten herhaaldelijk beschuldigingen over standrechtelijke executies van Oekraïense krijgsgevangenen geuit aan het adres van Moskou. Tien dagen geleden zei het hoofd van het Oekraïense departement dat onderzoek doet naar Russische oorlogsmisdaden, Joeri Beloesov, dat Rusland sinds 2022 al 93 Oekraïense krijgsgevangenen zou hebben geëxecuteerd. Van die executies heeft volgens hem 80 procent plaatsgevonden in 2024. „Sinds november vorig jaar is het gedrag van de Russische strijdkrachten tegenover onze gevangenen aanzienlijk verslechterd”, zei Beloesov.
Lees ook
In Cherson jagen Russische soldaten vanuit de lucht met drones op burgers
De grootste Russische massa-executie die tot nu toe werd gemeld, vond vermoedelijk twee weken geleden plaats, in de regio Donetsk. Openbaar aanklager Kostin startte toen een onderzoek naar de mogelijke executie van zestien militairen die zich hadden overgegeven ten oosten van de stad Pokrovsk, die door Rusland wordt belegerd.
Kostin sprak toen van een „afschuwelijke misdaad” en een „flagrante schending” van het oorlogsrecht. Op korrelige videobeelden was te zien hoe militairen zich in een rij hadden opgesteld nabij een loopgraaf, waarna het vuur op hen werd geopend. Militaire uniformen waren op de beelden niet te onderscheiden. De datum en locatie van de video zijn niet onafhankelijk te verifiëren.
De toenemende berichten over executies van Oekraïense krijgsgevangenen wijzen er volgens de openbare aanklager in Kyiv op dat „het doden en martelen van krijgsgevangenen geen geïsoleerde incidenten zijn”, maar een „opzettelijk beleid van de Russische militaire en politieke leiders”.
‘Executies worden aangemoedigd’
Ook het Institute for the Study of War (ISW), een Amerikaanse defensiedenktank die dagelijks bericht over de oorlog in Oekraïne, stelde zondag „een toename” te hebben waargenomen van „Russische eenheden die Oekraïense krijgsgevangenen executeren in het hele oorlogsgebied”. Volgens de ISW-analisten is het „waarschijnlijk dat Russische commandanten luid en duidelijk de executie van Oekraïense krijgsgevangenen goedkeuren, aanmoedigen of direct bevelen”.
Lees ook
Russen vielen bijna drieduizend Oekraïense burgerdoelen aan
Het executeren van ongewapende krijgsgevangenen die zich hebben overgegeven is een oorlogsmisdaad volgens de Geneefse Conventie. Kyiv probeert al sinds de invasie zoveel mogelijk van de Russische oorlogsmisdaden in kaart te brengen. Aanklager Kostin stelde twee weken geleden dat alle Russische verdachten „geïdentificeerd zullen worden, en verantwoordelijk worden gehouden voor deze misdaden, van de soldaten die deze feiten hebben gepleegd tot degenen die de misdadige bevelen hebben gegeven, en de Russische doctrine van geweld en intimidatie vormgeven”. Het Kremlin ontkent steevast dat Russische strijdkrachten oorlogsmisdaden plegen tegen Oekraïense militairen.
Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie vinden de oorlogsmisdaden plaats op een veel breder front. Sinds de Russische invasie van 2022 zijn volgens Kyiv tenminste 177 Oekraïners omgekomen in Russisch gevangenschap. Victoria Tsymbaljoek, vertegenwoordiger van het Oekraïense Coördinatiecentrum voor de Behandeling van Krijgsgevangenen, denkt dat het werkelijke aantal Oekraïense doden in gevangenschap nog veel hoger ligt.
Geen contact met gevangenen
Veel van de lotgevallen van Oekraïense krijgsgevangenen in Rusland blijven onbekend. De meeste Oekraïense soldaten die door Rusland werden vrijgelaten na een uitruil van krijgsgevangenen, werden tijdens hun gevangenschap nooit bezocht door vertegenwoordigers van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC). Contact met de krijgsgevangenen was er ook niet, schreef de Oekraïense Ombudsman Loebinets afgelopen zomer.
Het VN-Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) constateerde onlangs na een onderzoek dat de Russische autoriteiten zich schuldig maken aan grootschalige mensenrechtenschendingen tegen Oekraïense gevangenen. Volgens het bureau gaat het om „honderden Oekraïense krijgsgevangenen” die zijn blootgesteld aan „wijdverspreide en systematische marteling”, terwijl de Russische autoriteiten op de hoogte waren van de misstanden, „maar niets deden om het tegen te houden”.
Vertegenwoordigers van het VN-bureau spraken sinds maart van dit jaar met bijna tweehonderd Oekraïense krijgsgevangenen. „Bijna allemaal gaven ze geloofwaardige, betrouwbare en gedetailleerde verklaringen over martelingen en ernstige mishandeling”, zei Danielle Bell, hoofd van de VN-missie die de mensenrechtensituatie in de Russische oorlog tegen Oekraïne onderzoekt, begin deze maand tijdens een persbijeenkomst in Kyiv.
Afranselingen en schijnexecuties
Volgens de VN-onderzoekers sprak 68 procent van de Oekraïense krijgsgevangenen over „seksueel geweld, marteling, een slechte behandeling in elk stadium van het gevangenschap en afschuwelijke omstandigheden”. Misstanden die regelmatig terugkeerden in de verhalen van de gevangenen betroffen onder meer „ernstige afranselingen, elektrische schokken, langdurig wakker houden, hondenbeten en schijnexecuties”.
Ook volgens Bell is de vaak mensonterende behandeling van gevangenen door Rusland het gevolg van bewust beleid. „Publieke figuren in Rusland roepen openlijk op tot een onmenselijke behandeling en executies van Oekraïense krijgsgevangenen.” Ook het feit dat Moskou wetgeving heeft aangenomen die op brede schaal voorziet in gratie voor Russische militairen, draagt volgens haar bij aan een „klimaat van straffeloosheid”.
‘Out… and proud”, schalt zondagochtend over een kruising in het centrum van Philadelphia, in wat hier de Gayborhood heet, de homowijk. Een team van queer cheerleaders, onder wie enkele transvrouwen, oefent voor een optreden later op de dag op OURFest, een lhbt-evenement in de Amerikaanse stad.
11 oktober, de wereldwijde coming out-dag, is hier uitgegroeid tot een meerdaags festival: optredens, food trucks, standjes van tientallen lhbt-organisaties. De duizenden queer mensen en hun vrienden die in de groene, nauwe straten van deze wijk neerstrijken, zijn van alle leeftijden en qua etnische achtergrond even divers als Philadelphia zelf.
Hoewel gezelligheid domineert, is de politiek niet ver weg, ruim drie weken voor de verkiezingen. Democratische vrijwilligers lopen rond met borden ‘Harris Walz’ erop, burgerrechtenorganisatie ACLU wijst transgenders op hun rechten bij hun registratie als kiezer. Het gevoel dat hier in de Gayborhood domineert: veel rechten die de Amerikaanse lhbt-mensen de laatste decennia hebben verworven, kunnen Donald Trump en de Republikeinen hen weer ontnemen.
Allemaal stemmen op Kamala Harris, dus? De mensen die NRC sprak, gaan dat doen. Maar zij uitten eveneens zorgen dat sommige lhbt’ers misschien niet gaan stemmen, of op een andere kandidaat, zoals Jill Stein, van de Green Party. Dat kan nét het verschil maken hier in Pennsylvania, een cruciale swing state, waar de voorsprong van Harris in de peilinggemiddelden minimaal is.
Palestijnse kwestie
Jamie Quinter (26) zit achter een standje van de Philadelphia Fins, een lhbt-zwemvereniging. Quinter, barman en operazanger, wil „ooit de optie hebben om te trouwen”. Maar als Trump wint, zal het huwelijk voor homostellen „waarschijnlijk het eerste zijn dat sneuvelt”, zo vreest hij. Quinter is ook bang dat de Republikeinen de zorg voor aids-patiënten aantasten. En hij denkt dat een zege van Trump ook de maatschappelijke „cultuur” jegens de lhbt-gemeenschap zal verslechteren. „Het zou gewoon verwoestend uitpakken”.
Jamie Quinter
Foto Mark Beunderman
Wat hoort hij verder binnen de lhbt-gemeenschap? „Oudere mensen zijn zeker gemobiliseerd en vastbesloten om op Harris te stemmen. Maar jongere kiezers, van mijn leeftijd en jonger, voelen zich soms niet comfortabel bij al haar opvattingen”. Hij doelt op „hoe ze de Palestijnse situatie heeft aangepakt”. Vanuit linkse hoek krijgt Harris kritiek omdat ze te zeer aan de kant van Israël zou staan. „Zelf vind ik wat ze op dit punt doet ook niet fantastisch, maar beter dan zij krijgen we niet.”
Even verderop staat Michele Kessler (63) met een grote rol stickers in regenboogkleuren, met ‘Kamala’ erop, die ze uitdeelt. Haar vakbond UFCW, die onder meer werknemers in de detailhandel vertegenwoordigt, probeert mensen naar de stembus te krijgen. „Want het wordt nek-aan nek hier in Pennsylvania.” Ze hoort soms „dat er binnen de gemeenschap enige twijfel is” bij het stemmen voor Harris, vanwege haar positie over ‘Gaza’. Die mensen houdt ze voor: „Uiteindelijk stem je voor je eigen toekomst. Alles staat op het spel voor ons, álles.” Onder de „haatspuwende” Trump vreest ze onder meer aantasting van transgenderrechten – die Biden en Harris juist hebben versterkt.
Michele Kessler
Foto Mark Beunderman
Transgenderrechten aangevallen
Bij een machine waar mensen 360-gradenfoto’s van zichzelf kunnen laten maken, staat Toni Mc Fadden (31), die zich als non-binair identificeert en die hij, zij of hen als voornaamwoorden accepteert. McFadden, oorspronkelijk uit Tennessee, is „geboren en getogen in het Zuiden”. Nu werkt McFadden bij de gemeente Philadelphia, in de zorg voor hiv-patiënten. In zuidelijke staten, zegt hij, treffen conservatieve politici de lhbt-gemeenschap hard. Dragoptredens worden bijvoorbeeld verboden. „Ik zat in Nashville in het bestuur van de Pride. We moesten mensen adviseren niet in drag naar de Pride te komen, omdat we bang waren dat ze zouden worden gearresteerd.”
Toni McFadden
Foto Mark Beunderman
McFadden is een groot aanhanger van Harris, die hij ziet als „geweldige” pleitbezorger van de lhbt-gemeenschap. „De mensen die mij, een zwarte queer persoon uit het Zuiden, beschermden in die verschrikkelijke dieprode [Republikeinse, red.] staat, waren zwarte vrouwen als Kamala Harris.”
Eveneens fan van Harris is naar eigen zeggen Jaymie Campbell, een transman die werkt voor Advocates for Youth, een ngo voor jeugdgezondheid. Daarbinnen werkt hij aan projecten voor transjongeren. Trump en de Republikeinen vormen een groot gevaar voor de transgemeenschap, zegt Campbell (44). De laatste jaren is er van rechtse zijde een „ongekende” hoeveelheid van honderden wetsvoorstellen ingediend in de VS, op lokaal, statelijk en zelfs federaal niveau, om de zorg voor en de rechten van transgenders af te breken. Enkele tientallen voorstellen zijn (op statelijk niveau) aangenomen.
Jaymie Campbell
Foto Mark Beunderman
Als Trump wint, zegt Campbell, komen medische en mentale zorg voor transpersonen verder op de tocht te staan. „Helaas denken veel Philadelphians dat dit gewoon een verkiezing is tussen een Republikein en een Democraat, terwijl het gaat om niets minder dan menselijkheid versus destructie.”
Gaat iedereen binnen de gemeenschap op Harris stemmen? Hij hoort soms lhbt’ers die „heel gepassioneerd” zijn over Palestina, vooral zwarten, latino’s of Aziaten. Dit omdat zij de strijd om „bevrijding” van de Palestijnen herkennen. „Sommigen van hen zullen op een derde partij stemmen en die stemmen gaan verloren voor Kamala. Ik ben zelf zwart en ik begrijp dit wel, maar ik zeg: stem op Kamala. Over de Palestijnse zaak kunnen we het hebben, maar ná 5 november.”
Nu het regenseizoen voorbij is in Soedan, worden de oorlog én de hulp hervat. De opgedroogde zandwegen maken grootschalige oorlogshandelingen weer mogelijk en in de modder vastgelopen vrachtwagens kunnen weer rijden om de slachtoffers bij te staan.
Met name het regeringsleger van president Abdel Fattah al-Burhan heeft de afgelopen weken zijn offensief tegen de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) van Mohamed Hamdan Dagalo – bekender onder de naam Hemedti – opgevoerd met luchtaanvallen in onder meer de regio’s Noord-Darfur en Noord-Kordofan. Ook Hasaheisa, een stad gelegen in de staat Gezira ten zuiden van Khartoem, waar veel RSF-militanten zijn gestationeerd, werd maandag onder vuur genomen. Volgens de Soedanese mensenrechtenorganisatie Emergency Lawyers kwamen daarbij ruim honderd mensen om. Het regeringsleger, gesteund door onder meer Egypte en Iran, heeft nog geen enkele grote overwinning behaald. Bij het begin van het droge seizoen en de opgelaaide gevechten slaagden ze er in één brug van de Nijl over te steken, maar verder wonnen de regeringstroepen nauwelijks terrein op de RSF. Nog steeds controleert het RSF, gesteund door de Verenigde Arabische Emiraten, het grootste deel van het grondgebied. In totaal zouden inmiddels meer dan 150.000 burgers door honger en geweld om het leven zijn gekomen.
In wat mogelijk de grootste humanitaire crisis ter wereld is, spelen echter niet de grote internationale hulporganisaties een hoofdrol. Zij verlieten de hoofdstad Khartoem toen daar anderhalf jaar geleden de gevechten begonnen. De twee strijdende partijen dwarsboomden vervolgens daarna internationale pogingen om noodhulp binnen te brengen, of ze stalen goederen.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="Militairen van het Soedanese regeringsleger in een deel van de hoofdstad Khartoum dat is terugveroverd. ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Militairen van het Soedanese regeringsleger in een deel van de hoofdstad Khartoum dat is terugveroverd. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133031/data122920980-c6de45.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-10.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-8.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-9.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-10.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-11.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/F8oNosTIBo4T28q6eGMe4xpsH5k=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133031/data122920980-c6de45.jpg 1920w”>Militairen van het Soedanese regeringsleger in een deel van de hoofdstad Khartoum dat is terugveroverd.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="Een begraafplaats in de wijk Wad Nubawi, Karthoum. Bewoners mogen de gecontroleerde zone niet uit en kunnen daarom overledenen niet elders in een familiegraf begraven. ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Een begraafplaats in de wijk Wad Nubawi, Karthoum. Bewoners mogen de gecontroleerde zone niet uit en kunnen daarom overledenen niet elders in een familiegraf begraven. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-1.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133024/data122920974-eb4403.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-14.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-12.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-13.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-14.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-15.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/Hdndts5lpb4HJOB-86dFE-u6v8U=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133024/data122920974-eb4403.jpg 1920w”>Een begraafplaats in de wijk Wad Nubawi, Karthoum. Bewoners mogen de gecontroleerde zone niet uit en kunnen daarom overledenen niet elders in een familiegraf begraven.
Foto’s: Arthur Larie
Noodkeukens
Het zijn Soedanese jongeren in noodhulpruimtes die hongerende burgers in leven houden. Van deze zogeheten Emergency Response Rooms — opgezet in verlaten loodsen, op schoolterreinen en binnenplaatsen van woningen — telt Khartoem zelf er zo’n 450, die een half miljoen families assisteren. Ook buiten de hoofdstad zouden verspreid over het hele land honderden andere keukens zijn opgezet. Sinds kort krijgen de noodcomités in de westelijke regio Darfur ook hulp van buitenlandse organisaties. Om al deze plekken te kunnen bereiken, manoeuvreren handelaren door een reeks wegversperringen van milities om commerciële activiteiten gaande te houden.
„Het is verbazingwekkend hoe Soedanezen nog steeds manieren vinden om elkaar te helpen”, prijst een buitenlandse hulpverlener de zogenoemde noodkeukens. „Voedsel wordt door beide partijen gebruikt als een wapen”, zegt de hulpverlener die anoniem wil blijven.
Vacuüm vullen
De Soedanese noodcomités proberen het vacuüm op te vullen dat door de hulpblokkades is ontstaan. Op plekken waar de vernietiging groot is en de bombardementen en gevechten hevig zijn, brengen soepkeukens soelaas. De destructie in Khartoem en de satellietsteden Omdurman en Bahri maakt een normaal leven onmogelijk. Woningen en hoge gebouwen zijn ingenomen door scherpschutters. Daarnaast houdt de langdurige hongercrisis in Soedan aan.
„Zonder de Soedanese noodcomités waren we niet in staat geweest om iets te doen aan de uiterst kritieke voedselsituatie”, vertelt de hulpverlener. De soepkeukens worden financieel ondersteund door internationale hulporganisaties. Alleen kwam die samenwerking moeizaam op gang. Want ter verantwoording van de besteding van hun gelden moeten de hulporganisaties strikte regels naleven. In een vernietigingsoorlog zoals in Soedan, waar actoren van buitenaf nauwelijks meer bij de brandhaarden kunnen komen, vallen die regels niet na te komen. „We sluiten een overeenkomst met ieder voedselcomité en maken dan geld over. Ook maken Soedanezen in de diaspora geld over. Daarmee proberen ze plaatselijk voedsel te kopen”, vertelt de hulpverlener. Als het lukt, serveren de soepkeukens een warme maaltijd – meestal een magere pap van sorghum, linzen of bonen – één of twee keer per dag.
De soepkeukens komen voort uit de Verzetscomités, die aan de basis lagen van de volksopstand die in 2019 de dertig jaar oude moslimfundamentalistische dictatuur van president Omar el Bashir ten val bracht. Volgens de Verenigde Naties ervaart meer dan de helft van de bevolking van Soedan – 25,6 miljoen mensen – acute honger en hebben zij dringend hulp nodig.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="Kinderen in Omdurman. ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Kinderen in Omdurman. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-2.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133023/data122920932-4e2155.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-18.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-16.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-17.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-18.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-19.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/nWrwFPerU85nXB2m1j2j96eP0Bo=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133023/data122920932-4e2155.jpg 1920w”>Kinderen in Omdurman.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="Een verwoeste moskee in Omdurman. ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Een verwoeste moskee in Omdurman. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-3.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133020/data122920800-eb2475.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-22.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-20.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-21.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-22.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-23.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/7Pvc2aWoTcPESyQ79mfCYLvhI3A=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133020/data122920800-eb2475.jpg 1920w”>Een verwoeste moskee in Omdurman.
<figure aria-labelledby="figcaption-2" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="De verwoeste markt van Omdurman. ” data-figure-id=”2″ data-variant=”grid”><img alt data-description="De verwoeste markt van Omdurman. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-4.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133025/data122921001-8fb0e7.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-26.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-24.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-25.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-26.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-27.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/__cciRFSWXcR0Qc3TJPPxYm7VjY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133025/data122921001-8fb0e7.jpg 1920w”>De verwoeste markt van Omdurman.
Foto’s: Arthur Larie
Handelaren en beschilderde vrachtwagens
De noodcomités zouden niet kunnen werken zonder de inzet van handelaren. Soedan is beroemd om zijn transportsector. Aftandse maar mooi beschilderde vrachtwagens dringen op soms wekenlange reizen door tot vrijwel alle uithoeken van het moeilijk begaanbare land, overal valt wel iets te verhandelen. De oorlog bemoeilijkt het reizen maar op beperkte schaal gaat de handel door.
„Vrachtwagenchauffeurs riskeren hun leven om ons handelswaren te leveren”, vertelt handelaar Al-Sadiq Fador (30) per telefoon vanuit het stadje Adilla in de regio Oost-Darfur. Van beroep is Fador leraar, maar alle scholen in Soedan hebben inmiddels hun deuren gesloten, of zijn toevluchtsoord geworden voor ontheemden. „Onze regio staat onder controle van de RSF, maar bij veel wegversperringen zwaaien geallieerde milities [van beide partijen] de scepter”, vertelt hij. De controleposten bestaan uit stukken hout die op autobanden zijn gelegd en worden bemand door losbandige militieleden met AK-47-geweren, die honderden dollars eisen om je te laten passeren. „Vrachtwagens gaan landbouwproducten uit onze regio verhandelen in Noord-Soedan. Dan moeten ze eerst bij de RSF belastingen betalen en vervolgens bij het regeringsleger. Ze moeten zelfs een religieuze belasting betalen.”
Zowel de RSF als het regeringsleger richten hun pijlen op de vrijwilligers van soepkeukens. Vóór de oorlog trokken het RSF en het regeringsleger op om de Verzetscomités te ontmantelen. Nu tonen ze zich uiterst wantrouwig jegens de mensen van de soepkeukens. Beide partijen executeerden vrijwilligers op verdenking te heulen met de vijand. Tegelijk zijn de voedselblokkades onderdeel van de militaire strategie in deze oorlog. De strijdende partijen willen voorkomen dat voedsel alle gebieden bereikt, ook die van de vijand.
Internationale organisaties hebben altijd een grote rol gespeeld bij het afleveren van hulp tijdens de lange reeks oorlogen die Soedan sinds haar onafhankelijkheid in 1956 heeft gekend. De aanwezigheid van hulporganisaties gaf rebellen legitimiteit. Door met ze samen te werken en voedsel in hun gecontroleerd gebied te leveren groeiden ze in status, onder de bevolking en bij de buitenlandse donoren. Dit wil de regering nu voorkomen bij het RSF.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="Een vrouw en haar zoon in het Al Nau-ziekenhuis in Khartoum, nadat ze gewond zijn geraakt bij beschietingen in Omdurman. ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Een vrouw en haar zoon in het Al Nau-ziekenhuis in Khartoum, nadat ze gewond zijn geraakt bij beschietingen in Omdurman. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-5.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133030/data122921115-c50030.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-30.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-28.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-29.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-30.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-31.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/H3TX6rr_xk3z10k9kZcglg53VBM=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133030/data122921115-c50030.jpg 1920w”>Een vrouw en haar zoon in het Al Nau-ziekenhuis in Khartoum, nadat ze gewond zijn geraakt bij beschietingen in Omdurman.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="Een achtjarig meisje dat gewond is geraakt door een mortiergranaat. ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Een achtjarig meisje dat gewond is geraakt door een mortiergranaat. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-6.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133028/data122921079-e19f69.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-34.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-32.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-33.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-34.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/in-de-uitzichtloze-oorlog-in-soedan-houden-jongeren-met-soepkeukens-de-mensen-in-leven-35.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/i8Jn3XkP_CxU4MxMw_oaMECZRw8=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/13133028/data122921079-e19f69.jpg 1920w”>Een achtjarig meisje dat gewond is geraakt door een mortiergranaat.
Foto’s: Arthur Larie
Vrede steeds verder weg
Een oplossing voor het conflict lijkt steeds verder buiten bereik, mede door de groeiende versplintering van het strijdtoneel. Zowel de RSF als het regeringsleger zetten milities in, terwijl ook buurlanden als Eritrea en Tsjaad zich steeds nadrukkelijker mengen in de gevechten. De RSF, oorspronkelijk afkomstig uit Darfur in het westen van Soedan, verraste begin dit jaar door zijn operaties uit te breiden naar gebieden ten oosten van de Nijl. Daar leek het regeringsleger aanvankelijk een stabiele positie te hebben. De RSF wist zijn terreinwinst mede te behalen door lokale strijders te ronselen, die als beloning mochten plunderen. Beide partijen zeggen nog lang te willen doorvechten en tonen nauwelijks interesse in vredesbesprekingen. Die realiteit zorgt ervoor dat de noodzaak voor de noodhulpruimtes voorlopig blijft bestaan.
Twee jonge meisjes die uit de stad Sennar in Zuid-Soedan zijn gevlucht in een school in Port Soedan. Foto Arthur Larie
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023150-1416c0.jpg|https://images.nrc.nl/i5en_sVEu8COMorgYD5wf_y7XTE=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023150-1416c0.jpg|https://images.nrc.nl/dKQjxeLO2R7ctWat9Hi0FLhROtc=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023150-1416c0.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023159-316176.jpg|https://images.nrc.nl/VegdpUb7w3kCwrIFezjNsH6u1gA=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023159-316176.jpg|https://images.nrc.nl/7HMvum4RVj7Q37FDvFqU6q9AXfc=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023159-316176.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023177-d67e5d.jpg|https://images.nrc.nl/pBRsNhQowpmuIPHX6ldf5CyTvn4=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023177-d67e5d.jpg|https://images.nrc.nl/D6vNoSmExHEK53bDT8oxTac94mA=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023177-d67e5d.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023183-d1508e.jpg|https://images.nrc.nl/ZbI08HYiHRJxjQRXeCR7AXchIhg=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023183-d1508e.jpg|https://images.nrc.nl/OAfyYeVn433MZhtrCG21YYUFw2s=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123023183-d1508e.jpg)
