Nihon Hidankyo, de Japanse organisatie voor slachtoffers van atoombommen, wint dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede. Dat maakte het Noorse Nobelcomité vrijdagochtend bekend.
Voorzitter Jørgen Watne Frydnes prees de organisatie voor haar inspanningen tegen het gebruik van nucleaire wapens wereldwijd. Sinds 1956 lobbyt de organisatie tegen atoomwapens en voor meer steun aan nabestaanden. „De organisatie demonstreert aan de hand van verhalen van nabestaanden dat nucleaire wapens nooit gebruikt moeten worden”, aldus de voorzitter. Sinds de Russische inval in Oekraïne heeft president Poetin regelmatig gedreigd met nucleaire aanvallen op westerse landen.
De winst van Nihon Hidankyo komt onverwachts. Verschillende media noemden het Internationaal Gerechtshof, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA en VN-chef António Guterres (sinds begin oktober persona non grata in Israël) als potentiële winnaars.
Vooraf zei het comité dat de uitreiking dit jaar misschien wel „belangrijker dan ooit” was, gezien het hoge aantal oorlogen wereldwijd.
Lees ook
Hiroshima-overlevende en anti-kernwapenactivist Sunao Tsuboi (96) overleden
VVD-Kamerlid Roelien Kamminga maakt haar termijn als Tweede Kamerlid niet af en wordt in plaats daarvan de nieuwe burgemeester van Groningen. Dat heeft de voorzitter van de vertrouwenscommissie maandagavond bekendgemaakt, schrijft RTV Noord.
”Ik zou er normaal gesproken ook niet een gewoonte van maken om te vertrekken voordat de termijn erop zit”, zegt Kamminga tegen persbureau ANP over het vroegtijdig verlaten van haar zetel. „Dit was de functie waarvan ik altijd dacht: als die vrijkomt, dan ga ik daarvoor.”
De 46-jarige Kamminga is geboren in het Groningse Zuidbroek. Ze studeerde Engelse letterkunde en internationale betrekkingen. Daarna ging ze aan de slag bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, onder meer als hoofd openbare orde, inlichtingen en veiligheid. Bij hetzelfde ministerie werkte ze ook als programmadirecteur aan het versnellen van de versterkingsoperatie van huizen in Groningen.
Kamminga volgt waarnemend burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) op. Zij nam het stokje over van Koen Schuiling (VVD), nadat hij vroegtijdig uit het ambt trad, omdat hij naar eigen zeggen ”niet langer genoeg energie voor de baan zou hebben”.
Later bleek dat Schuiling door minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark (NSC) was gedwongen om ontslag te nemen, nadat hij een boete van 250 euro had gekregen voor „aanstootgevend gedrag”.
Aanvankelijk was het onduidelijk wat Schuiling precies had gedaan. Vorige maand bleek dat hij de boete had gekregen voor masturberen in zijn auto. Daartegen gaat Schuiling in hoger beroep. Hij zegt dat hij buikpijn had tijdens het rijden en dat er daardoor een misverstand is ontstaan.
Ben ik een dromer, als ik hoop putte uit het vijfentwintig uur durende betoog van de Democratische senator Cory Booker? Deze Afro-Amerikaanse politicus, die ooit een gooi deed naar het presidentschap, betrad vorige week de vloer van de Senaat om 7 uur ’s avonds, en hield pas de volgende dag op met praten. Het was toen 20:05. In de tussenliggende uren mocht hij niet zitten, niet naar de wc, niet de kamer verlaten. Het was het langste betoog dat ooit in de Senaat werd gehouden, een record dat respect afdwingt.
Maar het zijn niet deze buitengewone feiten die indruk maken. Andere politici deden het eerder ook behoorlijk lang. Zo claimde Ted Cruz in 2013 meer dan eenentwintig uur de vloer van de Senaat met een betoog dat gericht was tegen het aannemen van Obama’s Affordable Care Act. Maar terwijl Cruz afdwaalde en tijdrekte, bijvoorbeeld door hardop een kinderboek van Dr. Seuss voor te lezen, stond Booker zichzelf geen moment van ontspanning toe.
Toegegeven, ik heb niet de volledige vijfentwintig uur gekeken, maar in verschillende clips, opgenomen op verschillende momenten, verloor Booker nergens de rode draad. Hij was goed voorbereid: zijn team had multomappen voor hem gemaakt, met daarin de punten die hij wilde uiteenzetten, zodat hij altijd kon teruggrijpen op de kern van zijn aanklacht. Want een aanklacht was het, en wel een van de vurigste, meest oprecht voelende die ik ooit hoorde. Hij klaagde de plannen aan om sociale zekerheid in het land terug te snijden, en om betaalbare gezondheidszorg tegen te gaan. Hij klaagde de stappen aan die Trump zet om het ministerie van Onderwijs op te heffen, en hij klaagde de regering aan die het land gevaarlijker maakt voor iedereen die niet rijk, wit, man en hetero is. Hij deed het met vuur in zijn ogen, en een lichaam vol woede dat soms op omvallen leek te staan, maar dat zichzelf overeind hield omdat, zoals hij stelde, er écht iets op het spel stond; „Wat we moeten berouwen zijn niet de woorden en gewelddadige acties van slechte mensen, maar de ontstellende stilte en het gebrek aan actie van goede mensen. Dit is ons morele moment.”
Het record dat Booker met zijn betoog verbrak, was dat van Strom Thurmond, die in 1957 een betoog hield van 24 uur en 18 minuten. Thurmond was een overtuigd voorstander van segregatie en keerde zich in zijn rede tegen een wetsvoorstel dat de rechten van zwarte Amerikanen moest beschermen. Het geeft te denken dat de racistische Thurmond net zo gepassioneerd moet zijn geweest als Booker. Zonder een vurige overtuiging is het immers onmogelijk om zo lang te spreken. Misschien voorvoelde Thurmond, net als Booker, dat de wereld op het punt van een ingrijpende verandering stond. Thurmonds speech heeft geen invloed gehad; het wetsvoorstel zou snel daarna door President Eisenhower worden aangenomen. Thurmond verloor het van de vooruitgang, zou je kunnen denken. Maar wat betekent het dat die vooruitgang, waarvoor jarenlang is gestreden, nu lijkt te worden teruggedraaid? Wat haalt het nieuwe spreekrecord van Cory Booker nog uit tegen de grote geweldenaars in de politiek?
Ik weet het niet. En ik wil ook niet tegen de klippen op een optimist zijn, maar ik voel wel wat, als ik Booker hoor spreken. Het herinnert me aan de lessen retorica op de middelbare school, toen ons werd geleerd dat elk debat goed is, mits je je aan de regels van de redevoering houdt. Belangrijker nog, het herinnert eraan dat onrecht altijd de moeite is om je tegen uit te spreken. Ook als het lijkt alsof de strijd is verloren: houd vast aan de rede, en wees dan maar die waanzinnige persoon die dingen roept, zelfs als iedereen al vermoeid zijn ogen heeft gesloten, en naar bed is gegaan.
Karin Amatmoekrim is schrijver en letterkundige. Ze schrijft om de week op deze plek een column.
Zo verlekkerd als Donald Trump zijn heffingen aan de wereld presenteert, zo groot is de weerzin bij de Europese politici die een tegenreactie moeten formuleren. Maar het is niet anders, zei de Eurocommissaris voor Handel, Maros Sefcovic, maandag: de EU zal terugslaan met eigen heffingen. Eerst een paar, dan steeds meer. „Ons antwoord zal geleidelijk zijn”, aldus Sefcovic.
De eerste tegenheffingen uit het pakket worden woensdag bekend en moeten volgende week dinsdag ingaan. Dan zal de EU met gerichte speldenprikken komen als vergelding voor de hogere tarieven op staal en aluminium, die Trump al in februari aankondigde. Op het voorlopige EU-lijstje staan onder meer bourbon, speedboten en spijkerbroeken – al wordt tot het laatste moment gelobbyd om producten te ontzien door landen en producenten die een volgende Amerikaanse golf van heffingen op specifieke sectoren vrezen.
Lees ook
Record op record op de beurs, in negatieve zin. De gevolgen van Trumps heffingenpolitiek zijn extreem onzeker
Maar die speldenprikken volstaan niet meer, zo was het gevoel bij de meeste handelsministers die maandag vanuit de hele EU aanschoven in Luxemburg om zich met Sefcovic te buigen over de handelsoorlog-in-wording. Sinds februari zijn er vanuit Washington immers heffingen op de auto-industrie (25 procent) en vrijwel alle andere EU-goederen (20 procent) bij gekomen.
Deze „zogenaamd wederkerige heffingen”, zoals de Eurocommissaris ze na de bijeenkomst sarcastisch noemde, „dwingen tot extra stappen”. De eerste tegenheffingen treffen goederen met een waarde van rond de 20 miljard euro, vergelijkbaar met de omvang van de eerste Amerikaanse heffingen. Als de EU de nieuwe heffingen wil vergelden, zal het blok rond de 380 miljard euro aan goederen moeten raken.
De VS zien deze heffingen niet als een onderhandelingstactiek, maar als een koerscorrectie
Sefcovic en zijn collega’s uit de Commissie-Von der Leyen weten: dit wordt een klus van de lange adem. De Europeanen zetten hun heffingen in als een drukmiddel, bedoeld om Trumps regering tot inkeer te brengen. Maar Trump lijkt vastbesloten om de heffingen door te zetten en de wereldhandel op te schudden. Dat maakt praten lastig, erkende de Eurocommissaris: „De VS zien deze heffingen niet als een onderhandelingstactiek, maar als een koerscorrectie.”
Harde aanpak
Deels kan de EU Trump tegemoetkomen door een aantal heffingen te schrappen die door het blok al decennia geheven worden. Sefcovic ziet dat wel zitten en heeft zelfs al voorgesteld om gezamenlijk alle heffingen op auto’s en andere industriële goederen af te bouwen naar nul, zo onthulde hij in de Luxemburgse perszaal.
Op dit moment heft de EU invoerrechten van 10 procent op Amerikaanse personenauto’s, tegenover een Amerikaanse heffing op Europese auto’s van 2,5 procent. Voor ingevoerde pick-uptrucks hanteren de VS sinds jaar en dag dan weer een tarief van 25 procent. Dit soort heffingen zouden wat de Commissie betreft allemaal moeten vervallen.
Het aanbod staat, de VS waren er niet op ingegaan. Het nieuwtje leek dan ook vooral bedoeld om de Europeanen te presenteren als de verzoenende onderhandelaars. „De EU is altijd bereid tot een goede deal”, zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen maandagmiddag over het gedane aanbod. Ze vermeldde er niet bij dat de Commissie al eens dicht bij een vergelijkbare deal was met de VS in de onderhandelingen over een trans-Atlantisch vrijhandelsakkoord (TTIP) – totdat Trump in zijn eerste termijn als president een streep door de gesprekken zette.
Lees ook
Duizelt het nieuws over de handelsoorlog je? Alles wat je moet weten kort uitgelegd
Keihard onderhandelen
Het EU-bestuur voelt zich evenwel sterk. Deze week zullen de EU-landen nog stemmen over de tegenheffingen die volgende week zouden moeten ingaan. Maar alleen als een overgrote meerderheid tegen stemt, gaat het pakket niet door – anders kan de Commissie haar gang gaan.
Handel is, heel anders dan bijvoorbeeld defensie, een van de terreinen waar de Commissie een vanzelfsprekend mandaat heeft. Het is ook een van de gebieden waarin de ambtenaren in de Brusselse kantoorkolossen bij uitstek gespecialiseerd zijn. En sinds de Commissie liet zien keihard te kunnen onderhandelen met het Verenigd Koninkrijk over de voorwaarden van de Brexit, weten de lidstaten dat de EU uiterst effectief kan zijn als de landen zich achter de Commissie scharen.
Een aantal landen verbijt zich over de gekozen route. Duitsland en Frankrijk vinden dat de EU harder mag optreden, de Italiaanse regering pleit juist voor meer begrip voor Trump. Von der Leyen zal geen van de grote landen voor het hoofd willen stoten, maar ze hoeft niet bij hen te bedelen voor steun. En dat weet ze.
