Het was afgelopen maandag exact een jaar geleden dat Hamas Israël binnenviel. Mocht het bij u enigszins weggezakt zijn: een groep terroristen pleegde een bloedige aanslag op een dansfestival, vermoordde 364 mensen en infiltreerde kibboetsen om onder andere kinderen te vermoorden voor de ogen van hun ouders, een zwangere vrouw te doden en voltallige families te verbranden in hun huis. Het klinkt niet bepaald als een typische werkwijze van een nobele, heroïsche groep die probeert op te komen voor een gemarginaliseerde groep.
Toch werd er op de dag van 7 oktober gedemonstreerd op, onder meer, 14(!) NS-stations. Op een dag waarop kranten foto’s van gijzelaars op de voorpagina afdrukten en Joodse families rouwen om hun geliefden, menen sommige voorstanders van vrede, vrijheid en liefde dat het gepast is om meer aandacht te vragen voor de benarde situatie van de Palestijnen. En om, langs de neus weg, degenen die de gijzelaars op brute wijze hebben meegenomen als vrijheidsstrijders te bestempelen, en tegengeluiden weg te zetten als afkomstig van kindermoordenaars en genocideliefhebbers.
Lees ook
Op veertien NS-stations een sit-in houden voor Gaza: betogers hebben dat recht, zeggen de burgemeesters. ‘Zolang het maar veilig blijft’
Goed fatsoen
Nu hebben de NS-directie en burgemeesters uiteraard volkomen gelijk dat ze die protesten niet hebben verboden vanwege de datum waarop ze plaatsvonden. De wet schrijft immers voor dat dit louter geoorloofd is als de openbare orde wordt verstoord, de verkeerssituatie wordt belemmerd of als de gezondheid wordt bedreigd. Geen van deze situaties was het geval, en dus was er inderdaad geen reden tot verbieden. Gelukkig maar dat ze niet verboden zijn, want ook de meest schurende demonstraties worden beschermd door de wet, zoals dat onze democratische rechtsstaat betaamt.
Wat wel te denken geeft is het gevoel voor goed fatsoen. Goed fatsoen is wellicht niet het eerste dat een demonstrant tot demonstreren drijft, niettemin een onmisbaar onderdeel van een demonstratie wil deze deugdzaam van aard én effectief zijn in het beoogde doel. In dit geval zijn twee vragen van toepassing, namelijk of (a) deze datum noodzakelijk en/of constructief was en (b) of het demonstreren op deze datum een respectvolle daad was.
Ten eerste: er zijn gedurende dit jaar onnoemelijk veel pro-Palestina-demonstraties geweest. Er is veel aandacht gevraagd en gekomen voor het erbarmelijke lot van de Palestijnen, zowel vanuit de publieke opinie als vanuit de media. Er is veelvuldig kritiek gekomen op de Israëlische manier van handelen en op de duizenden slachtoffers aan de Palestijnse kant. Wellicht is er door 7 oktober zelfs een toename in sympathie voor de Palestijnse kwestie dan voorheen veroorzaakt. Was deze datum dus noodzakelijk voor meer sympathie met de Palestijnen? Nee.
Ondertussen heeft ook het antisemitisme zich behoorlijk gul verspreid. Zo worden Joden door sommigen aansprakelijk gehouden voor beleid van de Israëlische regering. Bijvoorbeeld de jongeman die in het NOS-journaal nog vertelde naar aanleiding van zijn keppeltje ‘Free Palestine’ op straat te worden nageroepen – of erger. Of een Utrechtse studente met een Davidsterkettinkje om de hals, die werd uitgescholden terwijl beveiliging erbij stond en ernaar keek.
362 andere dagen
Zou dit probleem door de protesten minder erg worden, of de onderlinge vrede in Nederland erdoor gestimuleerd worden? Zouden ze ook maar enigszins invloed hebben op vrede in het Midden-Oosten? Ook hierop lijkt het antwoord nee. Op deze datum een demonstratie plannen is, kortom, noodzakelijk noch constructief.
Tot slot is het nog maar zeer de vraag of het van respect getuigt om op de dag waarop ruim 1.200 levens werden weggerukt, een oorlog werd gestart die tot duizenden doden aan beide kanten heeft geleid en 251 gijzelaars (waarvan er nog 101 vastzitten) werden meegenomen, nogmaals aandacht te vragen voor het Palestijnse leed.
Een groot deel van de demonstranten zal er ongetwijfeld staan met goede bedoelingen. Het is het soort goede bedoelingen dat leidt tot echt vreedzame initiatieven, zoals de ontroerende ‘Deel de duif’-actie vanuit een viertal jongeren.
Op 4 en 5 mei zijn er niet of nauwelijks pro-Palestina-protesten geweest. Dit getuigde destijds jegens alle geïnteresseerden van een basale hoeveelheid goede respect.
Waarom zou 7 oktober wel een goede protestdatum zijn? Er zijn voor fatsoenlijke en moreel gemotiveerde activisten nog 362 andere dagen beschikbaar.
Lees ook
Eva Jinek had een Palestijnse en een Joodse vrouw aan tafel, en dat was bijzonder op de dag van uitersten
