Aankomende zaterdag wordt ‘de meest verstorende blokkade tot nu toe’, belooft Extinction Rebellion (XR). De actiegroep zal die dag vanaf 12.00 uur opnieuw de A12 bezetten uit protest tegen fossiele subsidies. Ditmaal niet alleen op de gebruikelijke plek tussen het tijdelijke Tweede Kamergebouw en het ministerie van Economische Zaken, maar in héél Den Haag. Dat kondigt XR aan in een bericht op de website.
In tegenstelling tot eerdere keren zal de politie zaterdag niet ingrijpen. Politievakbond ACP kondigde twee weken geleden al aan tijdens de XR-demonstratie te zullen staken voor een vroegpensioenregeling. Agenten zullen niet naar de A12 gaan, maar zich op een andere locatie verzamelen voor een vakbondsbijeenkomst.
Het deel van de A12 dat binnen de grenzen van Den Haag ligt, beslaat zo’n 2 kilometer. De politiestaking is volgens de XR-organisatoren geen directe aanleiding om de klimaatdemonstratie uit te breiden: „Het is wat we altijd doen bij XR, disruptiever worden zolang de overheid z’n verantwoordelijkheid niet neemt.”
Lees ook
Afschaffen fossiele subsidies kan, maar vereist zorgvuldigheid
Vorig jaar becijferde het ministerie van Economische Zaken (toen nog Economische Zaken en Klimaat) dat Nederland op jaarbasis 39,7 tot 46,4 miljard euro uitgeeft aan fossiele subsidies.
XR-woordvoerder Rozemarijn Van ’t Einde wijst erop dat dat gelijk staat aan zo’n 10 procent van de Rijksbegroting in 2024 (433,6 miljard euro). „Dat is een monsterbedrag, en het huidige kabinet wil al afgeschafte subsidies weer terugbrengen. Er komt een punt waarop je als burger echt meer moet doen dan af en toe een brief schrijven of op het Malieveld staan. Wij zullen steeds disruptiever worden, omdat de gevolgen van de klimaatcrisis dat ook zijn.”
Slaapspullen
Volgens XR zullen ’tientallen rebellen tenten en slaapspullen meenemen’ om op de weg te overnachten. Dat deel van het plan is niet nieuw, zegt Van ’t Einde: „Ons plan is elke keer om de A12 te blokkeren tot de overheid de subsidies afschaft.” Tot nu toe beëindigde de politie de demonstraties echter telkens binnen enkele uren.
Dat de politie nu wegblijft, is volgens Van ’t Einde niet uitsluitend positief. „De politie moet aanwezig zijn om ons demonstratierecht te beschermen, bijvoorbeeld tegen vijandig publiek. Maar in het verleden zorgde de politie met haar massale aanwezigheid en harde optreden vaker voor onveiligheid dan voor veiligheid.” Vorige week oordeelde de klachtencommissie van de politie dat er vorig jaar twee keer disproportioneel is opgetreden tegen XR-demonstranten.
Wel wijst de politiestaking erop dat de politie „zelf ook inziet dat de grootscheepse inzet bij eerdere blokkades onnodig was”, zegt Van ’t Einde.
Hoe de gemeente Den Haag van plan is om de veiligheid bij de demonstratie dit keer te bewaken, is nog niet duidelijk. VVD-fractievoorzitter in de gemeenteraad Lotte van Basten Batenburg riep op X op om desnoods het leger in te zetten. Een woordvoerder van burgermeester Jan van Zanen zegt daarop dat de burgermeester ‘alle opties openhoudt’ om de openbare orde en de veiligheid van demonstranten te bewaken.
