Hun strijd voor het milieu werd vorig jaar 196 activisten fataal

Al twaalf jaar houdt de Britse organisatie Global Witness een lijst bij met milieuactivisten die worden bedreigd, vervolgd, ontvoerd en vermoord. Jaarlijks publiceren zij alle namen en hun verhalen. Maandag verscheen de lijst van slachtoffers in 2023. Voor zover bekend zijn vorig jaar wereldwijd 196 mensen vermoord omdat ze hun leefgebied probeerden te beschermen tegen oliemaatschappijen, illegale houtkapbedrijven, mijnbouwers of de eigen overheid. Het werkelijke aantal ligt volgens Global Witness waarschijnlijk veel hoger, omdat veel landen niet openlijk berichten over slachtoffers.

De meeste doden vielen in Latijns-Amerika, vorig jaar zo’n 85 procent. En daarbinnen is Colombia voor milieubeschermers veruit het gevaarlijkste land – al zijn Honduras en Nicaragua per hoofd van de bevolking gevaarlijker. In 2023 werden in Colombia 79 mensen vermoord vanwege hun strijd tegen de aantasting van natuur en milieu. Het totale dodental sinds 2012 in Colombia staat op 461.

De Colombiaanse regering heeft volgens Global Witness na haar aantreden in 2022 beloofd deze misdaden harder aan te pakken, maar tot dusver zonder succes. Volgens de organisatie biedt de biodiversiteitstop, die volgende maand in de Colombiaanse stad Cali wordt gehouden, een kans om daar verandering in te brengen.

Oneervol

De Colombiaanse regering noemt het „oneervol” om de lijst aan te voeren en erkent de ernst van de situatie. Volgens de regering vloeit het geweld voort uit „sociaal-ecologische conflicten” die verband houden met drugshandel, illegale economieën en de naweeën van een langdurig gewapend conflict.

Tijdens die conferentie, over de implementatie van het biodiversiteitsakkoord dat eind 2022 werd gesloten in Montreal, zal ook worden gesproken over de doelstelling die landen oproept om zich in te zetten voor „volledige, eerlijke, inclusieve en effectieve vertegenwoordiging en participatie” van verdedigers van het milieu.


Lees ook

Baanbrekend akkoord in Montreal: ‘de mens kan vrede sluiten met de natuur’

Het koraalrif bij de Filippijnen. Het akkoord bepaalt dat de oceanen beter beschermd moeten worden - maar ook zouden de bewoordingen volgens critici minder algemeen moeten zijn

Veel van de slachtoffers behoren tot de inheemse bevolking. Die wordt bij besluitvorming over hun leefgebied en over het land van hun voorouders stelselmatig genegeerd. Uit onderzoek blijkt juist dat in gebieden die zij beheren de biodiversiteit groter is dan elders, dankzij hun traditionele kennis van de natuur en hun methodes om die te beschermen.

De Colombiaanse regering wil van de bescherming van milieuactivisten een thema maken op de conferentie in Cali. ‘Vrede sluiten met de natuur’ luidt volgens de Colombiaanse minister van Milieu Susana Muhamed het motto van de top. Volgens Astrid Torres van de Colombiaanse mensenrechtenorganisatie Somos Defensores is het te gemakkelijk om alleen de landelijke regering de schuld te geven. Lokale overheden, openbaar aanklagers en bedrijven hebben weinig gedaan tegen het geweld.

Op de Filippijnen – naast India het enige niet Latijns-Amerikaanse land in de top tien – daalt het geweld tegen milieubeschermers, net als in Brazilië. Dat gebeurde in beide gevallen na een regeringswisseling. De Filippijnse president Rodrigo Duterte (2016-2022) riep openlijk op tot geweld tegen milieuactivisten. De vorige Braziliaanse president, Jair Bolsonaro, stelde het Amazonegebied open voor economische activiteiten, ten koste van de inheemse bevolking.