Opinie | Straf kinderen niet voor het gedrag van hun ouders

Kinderrechten en vreemdelingenrecht zijn een slechte match. Daar waar andere rechtsgebieden, zoals bijvoorbeeld het jeugd(straf)recht, kinderen bescherming bieden gebeurt dat in het vreemdelingenrecht niet. Het kinderrechtenperspectief mist volledig. De eigen rechten van kinderen uit gezinnen die met procedures in het vreemdelingenrecht te maken hebben, tellen niet mee. Zij worden gezien als een aanhangsel van hun ouders.

Maken ouders in de ogen van de staat de juiste keuzes, dan hebben deze kinderen geluk en vallen ze bijvoorbeeld onder de afsluitingsregeling van het kinderpardon. Als ouders in de ogen van de overheid verkeerde keuzes maken, zijn de gevolgen voor kinderen desastreus. Deze kinderen worden slachtoffer van het gedrag van hun ouders, omdat de overheid de rechten van kinderen in het vreemdelingenrecht niet naleeft.

Ook in de zaak van Mikael speelt dit. Als straf voor het handelen van zijn moeder, wordt de toekomst van Mikael in Nederland afgebroken. Daarmee gaat de Nederlandse staat compleet voorbij aan haar verantwoordelijkheden vanuit het Kinderrechtenverdrag.

Volwaardige plek

Ondertussen is de positie van kinderen in het vreemdelingenrecht nog altijd even slecht als decennia geleden. Dat proberen we op te lossen met eenmalige regelingen. Als je kinderrechten een volwaardige plek zou geven in het vreemdelingenrecht, heb je zulke regelingen niet meer nodig. Dan worden de rechten van kinderen in iedere procedure voldoende geborgd.


Lees ook

Waarom krijgt de Armeense Mikael (11) géén verblijfsvergunning?

Mikael tijdens de solidariteitsmars in Amsterdam-Zuidoost, woensdagavond. Hij zei: „Mensen moeten niet naar afkomst kijken, maar naar de toekomst om iets te bereiken.”

In de praktijk betekent dit dat de impact op het leven van het kind in de volle breedte onderzocht moet worden, voordat beslissingen worden genomen die het leven van kinderen raken. Wat vindt het kind zelf? Wat betekent een besluit om het kind uit te zetten voor de ontwikkeling? Wat is de impact op het leven van het kind? Denk aan zaken als identiteit, veiligheid, medische situatie, sociale contacten en familiebanden en onderwijssituatie. Ook moet je het perspectief van het kind in het land waar je het naar toe wil sturen meenemen.

Na dit kinderrechtenonderzoek, breng je de andere belangen in kaart. Zoals in dit geval de wens van het kabinet om een streng asielbeleid te voeren, de gevolgen voor het draagvlak in de samenleving en de vrees voor een aanzuigende werking. Vervolgens weeg je alle belangen tegen elkaar af, waarbij het belang van het kind het zwaarst moet wegen.

Terug op besluit

Als je het belang van het kind tóch ondergeschikt maakt aan een ander belang, dan leg je goed uit waarom je dit doet. En je vertelt het kind of het iets kan doen tegen het ongunstige besluit en zo ja, wat dat dan is. Ook bij een ongunstige uitkomst voor het kind, gelden nog steeds de rechten die het heeft op basis van het Kinderrechtenverdrag. Zoals het recht op fatsoenlijke en beschikbare huisvesting, middelen van bestaan, onderwijs, sociale contacten, veiligheid en een goede medische situatie. Je zet een kind pas uit, als de rechten uit het Kinderrechtenverdrag in het land van aankomst gerealiseerd zijn. Als je dat niet kan garanderen, kom je terug op je besluit.


Lees ook

Besluit tot uitzetting van Mikael is een structurele misslag

Besluit tot  uitzetting van Mikael is een structurele misslag

Ik doe een dringende oproep aan het nieuwe kabinet om binnen het vreemdelingenrecht kinderrechten te borgen en het Kinderrechtenverdrag na te leven. Dat verdrag is geen vrijblijvendheid, maar een verplichting voor de Nederlandse staat.