Deze week kwam de Britse website OnlyFans in opspraak: op het platform staan volgens de NOS ruim honderd video’s waarop te zien is dat mannen zich aftrekken in Nederlandse treinen. Vaak zijn op de filmpjes ook andere reizigers te zien. Maar wat is OnlyFans eigenlijk voor platform?
OnlyFans werd in 2016 opgericht door de Britse ondernemer Tim Stokely en zijn vader Guy, een voormalige zakenbankier bij Barclays. Tim zag dat influencers op platforms als Instagram alleen geld konden verdienen aan sponsordeals, waarbij ze een bepaald product promoten op sociale media. OnlyFans moest daar een alternatief voor bieden: daar kunnen makers rechtstreeks geld vragen aan hun volgers.
Het platform laat zich het beste omschrijven als een variant op Instagram met een betaalmuur. Er zijn twee soorten accounts: ‘fans’ en ‘creators’. Naar eigen zeggen heeft het bedrijf meer dan 350 miljoen gebruikers, waarvan ruim 3 miljoen ‘creators’ zijn. Fans zijn de kijkers, die een betaald abonnement nemen op het account van een specifieke maker of per foto of video betalen. Ook is het mogelijk om via een chatfunctie specifieke beelden aan te vragen, uiteraard ook weer tegen betaling.
Creators die foto’s en video’s op het platform plaatsen, hebben op OnlyFans meer vrijheid dan op Instagram en veel andere sociale media. OnlyFans heeft geen strenge regels die naaktbeelden verbieden. Hoewel het platform doorlopend benadrukt meer te bieden dan alleen porno, is dat in de praktijk wel waar het om bekend staat.
Porno is op internet volop gratis te bekijken. Om kijkers toch te laten betalen, moeten platforms zoals OnlyFans dus iets bijzonders bieden. Een maker die een (semi-)beroemdheid is bijvoorbeeld, of beelden van een bepaalde (seksuele) niche of fetish. De video’s waarin mannen masturberen in de trein zijn daar een voorbeeld van.
Olympische sporters
Er zitten allerlei soorten mensen als ‘creators’ op OnlyFans. Naast influencers gaat het dan bijvoorbeeld om semi-beroemdheden die bij willen verdienen. Zo begon acteur Ferry Doedens een OnlyFans-account nadat hij werd ontslagen bij de RTL-soap Goede tijden, slechte tijden en geen inkomsten meer had. Ook Olympische sporters zijn op het platform actief. Zij zijn fysiek in topvorm (goed voor de clicks) en verdienen vaak maar weinig aan hun sportcarrière zelf. Net als influencers moeten ze het verder hebben van sponsoring, en dat is alleen weggelegd voor topspelers in populaire sporten.
Zo zit de Nieuw-Zeelandse roeier Robbie Manson (34) op OnlyFans om zijn roeicarrière te financieren. „Ik verdien meer met OnlyFans dan met roeien”, zegt hij daarover tegen persbureau Reuters.
De homoseksuele sporter had op sociale media al veel volgers in de lhbtqi-gemeenschap. „Ik ga er gewoon een beetje in mee.” Op zijn OnlyFans-pagina biedt hij voor 15 dollar per maand „exclusieve content die smaakvol de grenzen opzoekt, waaronder artistiek naakt maar geen expliciete seks”.
Via accounts op reguliere sociale media zoals Instagram bouwen OnlyFans-makers een publiek op. Daar delen ze prikkelende beelden, maar geen naakt – dat is op Instagram niet toegestaan. Wie meer wil zien, wordt eerst veelal naar X (voorheen Twitter) verwezen. Daar mag naakt wel, en dus kunnen er korte voorproefjes getoond worden. En wie dan nog meer wil, moet naar OnlyFans en de portemonnee trekken.
Miljardenomzet
De Stokelys verkochten hun bedrijf in 2018 aan Leonid Radvinsky voor een onbekend bedrag, een Oekraïens-Amerikaanse ondernemer die meerdere pornosites bezit. Dat heeft hem geen windeieren gelegd: Radvinsky kreeg in 2022 338 miljoen dollar (307 miljoen euro) aan dividend uitgekeerd, zo blijkt uit de meest recente jaarrekening van het bedrijf. In 2022 werd er voor 5,6 miljard dollar aan betalingen gedaan ophet platform, wat tot een brutoresultaat van 525 miljoen dollar leidde.
OnlyFans verdient aan de marge van 20 procent die het platform inhoudt op betalingen. De drie miljoen creators op het platform hebben sinds de oprichting meer dan 15 miljard dollar uitbetaald gekregen, wat zou betekenen dat OnlyFans zelf circa 3,75 miljard dollar heeft verdiend. Meer dan drieduizend makers zouden meer dan een miljoen dollar hebben verdiend aan hun pagina.
De grote doorbraak kwam voor OnlyFans en andere vergelijkbare platforms tijdens de coronapandemie: de omzet steeg in 2021 met ruim 600 procent. Destijds moesten bordelen hun deuren sluiten, waardoor sekswerkers uitweken naar digitale platforms om toch nog aan inkomsten te komen. De vraag groeide evenzeer: aan huis gekluisterd konden mensen zo alsnog aan hun trekken komen.
Daarbij ontstonden ook weer nieuwe problemen. Beelden worden soms zonder pardon verwijderd, zonder dat duidelijk is waarom of dat de maker daartegen in beroep kan gaan. „De platforms zijn in essentie online werkplekken. Ze hebben een verantwoordelijkheid om hun gebruikers, maar ook de makers van de inhoud te beschermen”, zei Yigit Aydin van de European Sexworkers Alliance eerder tegen NRC.
Verbod op porno
Dat makers ook op OnlyFans overgeleverd zijn aan de grillen van het platform, bleek in augustus 2021. Het platform kondigde toen aan dat seksuele inhoud voortaan niet meer toegestaan zou zijn, terwijl dat juist is waarmee OnlyFans groot is geworden. Het bedrijf wilde van zijn seksimago af en een breder publiek aanspreken om beter te kunnen concurreren met mainstream sociale media. Oprichter Stokely, die destijds nog topman van het bedrijf was, legde in de Financial Times de schuld bij de banken. Zij zouden moeilijk doen over porno en betalingen tegenhouden. Het besluit werd nog geen week later teruggedraaid, volgens Stokely omdat banken na zijn interview met FT wel in gesprek wilden. Het zorgde desalniettemin voor veel onrust onder makers op OnlyFans. Diverse concurrerende platforms doken daarna op, zoals JustForFans en het Nederlandse Friends2Follow.
Het tijdelijke pornoverbod illustreert dat het voor bedrijven in de seksindustrie lastig kan zijn om zaken te doen. Uiteindelijk verlopen vrijwel alle online transacties via de betalingsnetwerken van MasterCard en Visa, die de laatste jaren huiverig zijn geworden om met bedrijven in de branche te werken. Dat volgde op onderzoeken waaruit bleek dat op een aantal pornoplatforms ook beelden van seksueel misbruik en zelfs minderjarigen te zien waren.
Lees ook
Pornosite Xhamster moet video’s zonder toestemming weghalen
In de pornosector wordt sindsdien veel strenger gecontroleerd of de mensen die op beelden te zien zijn wel meerderjarig zijn en toestemming hebben gegeven voor de verspreiding. Dat doet ook OnlyFans: makers moeten zich identificeren bij OnlyFans en allerlei belastinginformatie opgeven voordat ze inkomsten kunnen verwerven.
Financiële sector
Toch hebben mensen die hun geld verdienen met seksuele content op internet nog altijd moeite om bankrekeningen te openen of om geld van fans uit te laten betalen. Ook bestuurders van OnlyFans zelf zeggen dat ze met hun privébankzaken regelmatig gedoe hebben, puur door de herkomst van hun salaris.
Betalingsverwerkers die wel bereid zijn om met ‘adult platforms’ in zee te gaan, rekenen transactiekosten die veel hoger dan normaal zijn, rond de tien procent. „Als je als platform 20 procent commissie inhoudt, blijft er niet heel veel van over”, zegt Maria Allgaier, die enkele jaren terug een fanplatform begon. Haar platform, Freyja, onderscheidde zich door transparanter te zijn richting makers over moderatieregels. „Meerdere van onze bankrekeningen werden gesloten. De eerste keer dat dat gebeurde, hadden we net geld opgehaald bij investeerders. Dat werd toen teruggestort.” Door de gebrekkige toegang tot financiële instellingen is Freyja inmiddels gestopt.
Allgaier werkte eerder zelf bij een durfkapitalist. „In die sector is iedereen onder de indruk van het succes van platforms zoals OnlyFans. Ze willen er dolgraag in investeren, maar mogen dat niet door het stigma. Zelfs niet op persoonlijke titel.”
Lees ook
Het ‘hoofdpijndossier’ van de porno-industrie: controleren hoe oud je bezoekers zijn