Het is ruim een half uur voor Ajax-sc Heerenveen als fysiektrainer Callum Walsh fanatiek in zijn handen staat te klappen bij de warming-up. Nog even een paar sprintjes, maakt hij duidelijk. Hij staat tussen de spelers, zit er bovenop, vol in de zon aan de zijlijn van de Johan Cruijff Arena.
De Engelsman is een van de gezichten in de vernieuwde staf van coach Francesco Farioli, die in juni begon. Vorig seizoen was fitheid – zoals sprints op hoge intensiteit – een van de problemen bij Ajax. De oude performance-trainer van het eerste elftal, Alessandro Schoenmaker, is inmiddels weg bij de club, zegt een woordvoerder desgevraagd.
De verandering is een van de vele in de wederopbouw van Ajax, dat vorig seizoen als vijfde eindigde in de Eredivisie na een sportief en bestuurlijk chaotisch jaar. Het is een project dat tijd zal vergen – financieel en sportief moet er veel gerepareerd worden voor Ajax weer op niveau is.
Een goed begin helpt. Voorzichtig optimisme is merkbaar, zondagavond, kort na de zege in het openingsduel van de Eredivisie tegen sc Heerenveen (1-0). Met de wedstrijden in de voorrondes van de Europa League tegen FK Vojvodina en Panathinaikos is het de vierde overwinning op rij in officiële wedstrijden dit seizoen.
Energie en beleving
„Met nummer 36, voor zijn officiële debuut in Ajax 1, Dies Janse”, roept de stadionspeaker de opvallendste naam om in de opstelling van Ajax. De lange Zeeuwse verdediger (18) vormt op de linkerflank een duo met de talentvolle Belgische aanvaller Mika Godts (19). Dat doen ze verdienstelijk.
De goal tegen het eind van de eerste helft zetten de twee jongelingen op. Eerst speelt Janse met een handige lichaamsbeweging Heerenveen-back Denzel Hall uit. Hij passt vervolgens op spelverdeler Branco van den Boomen, die met een slim balletje Godts vindt. Die kapt met zijn fijne techniek eerst Pawel Bochniewicz uit en speelt vervolgens Sam Kersten uit. Zo vindt hij de vrije man, Kristian Hlynsson, die eigenlijk niet kan missen (1-0). Het is dit vloeiende combinatiespel dat eruit springt, in een verder schrale wedstrijd.
Farioli viert het doelpunt met een intense omhelzing met zijn stafleden. Als de 35-jarige Italiaan iets brengt, is het wel energie en beleving. Constant staat hij voor zijn dug-out, buiten de lijnen van zijn coachvak. Met hier en daar felle aanwijzingen, zoals richting Godts, die duidelijk wordt gemaakt dat hij fanatieker druk moet zetten op zijn directe tegenstander. Daar waar zijn collega bij sc Heerenveen, oud-topspits Robin van Persie, rustiger oogt.
Farioli moet noodgedwongen bouwen op enkele jonge spelers met nauwelijks ervaring in het eerste elftal: naast Godts en Janse kreeg ook middenvelder Kian Fitz-Jim (21) afgelopen duels speelminuten. Geld voor versterkingen is er niet. Ajax moet miljoenen bezuinigen en is dus behoedzaam op de transfermarkt. Vooralsnog kwam alleen de transfervrije aanvaller Bertrand Traoré.
Daar komt bij dat Ajax al vroeg in het seizoen een dubbel programma draait, door de kwalificatie voor het hoofdtoernooi van de Europa League. „Ik ben geobsedeerd door de fysieke conditie, je moet volledig fit zijn om te presteren”, zegt Farioli. Daarom voert hij tegen Heerenveen liefst zes wijzigingen door ten opzichte van het duel van afgelopen donderdag tegen Panathinaikos – 1-0 zege, de return is komende donderdag in Amsterdam.
Tegen het povere sc Heerenveen volstaat een degelijk optreden. Ajax sprankelt niet, maar is wel solide. Het grootste verschil met vorig seizoen is dat er nauwelijks kansen worden weggegeven. Bij balbezit van Heerenveen zakt een van de middenvelders in en speelt Ajax in feite met vijf verdedigers. Vorig seizoen was de defensie, met 61 tegendoelpunten in de Eredivisie, de achilleshiel. Farioli staat er om bekend dat hij veel zekerheden inbouwt, bij Nice kreeg hij vorig seizoen in de Franse competitie slechts 29 goals tegen.
Er is veel beweging, veel korte passjes, afgewisseld met enkele lange diagonale ballen. Het is nog wel aanvallen met de handrem erop. Al werkt de openingsgoal bevrijdend, daarna weet Ajax te domineren. Er gaat ook nog veel fout. Er zijn wegwerpgebaren op de tribune te zien als centrale verdediger Josip Sutalo na acht minuten zomaar een bal over de zijlijn speelt.
Krassen op de huid
„Soms vergeten we waar we vandaan komen”, zegt Farioli, gevraagd naar de moeizame opbouw in de eerste helft tegen Heerenveen. „Vorig seizoen was pijnlijk voor iedereen. Er zijn angsten, emoties. Die negatieve gedachten moeten we elimineren, maar niet helemaal vergeten. Ik denk dat het belangrijk is om de krassen op de huid te laten, om te zien waar we vandaan komen.”
Hij benadrukt dat de selectie vrijwel hetzelfde is als vorig seizoen. Toen ze elkaar ontmoetten op de eerste dag van de voorbereiding, kwamen er veel „slechte gevoelens” boven, zegt Farioli. „We namen drie, vier dagen om die op te ruimen. Sindsdien kijken we alleen maar vooruit.”
Wat opvalt is dat er meer onderlinge communicatie is, wat vorig seizoen eveneens een van de problemen was. En er is weer iets van bluf te zien. Een no-look pass van doelman Remko Pasveer, een kwartier voor tijd. Verdediger Anton Gaaei, vorig seizoen nog verguisd na enkele grote fouten, krijgt kort voor tijd applaus als hij een dieptebal goed verwerkt. En in de blessuretijd verdedigt hij subtiel uit, wat nog leidt tot een mogelijkheid voor Traoré, die een half uur voor tijd is ingevallen. En aanvoerder Steven Berghuis, in de tweede helft van afgelopen seizoen langdurig geblesseerd, oogt bij vlagen weer herboren.
Als middenvelder Van den Boomen kort na de openingsgoal hard op de paal schiet, na een mooie aanval, lijkt technisch directeur Alex Kroes even te genieten op de tribune. Dit seizoen moet Ajax minimaal derde worden, zei hij onlangs op het clubkanaal. „Anders hebben we gefaald.”
De eerste stappen in het herstel worden gezet. Al is Ajax nog ver verwijderd van perfectie, zegt Farioli zondagavond. „Maar de spirit is er.”
