Bij de moderne vijfkamp wordt het paardenspringen vervangen voor Ninja Warriors-obstakels

„U bent vandaag niet alleen getuige van de finale van de moderne vijfkamp vrouwen, maar bent er ook bij om voor de laatste keer het onderdeel paardenspringen te zien. Dit is een historisch moment: na 112 jaar is het de laatste keer dat de paarden meededen aan deze sport. Geeft u een applaus voor de rijke geschiedenis van dit onderdeel.” Terwijl het laatste paard het parcours heeft verlaten en alles in gereedheid wordt gebracht voor het onderdeel schermen, komt er applaus bij wijze van eerbetoon aan de paarden en aan een verdwenen stukje sport.

De vrouwenfinale moderne vijfkamp begint op zondagochtend in de tuinen van Versailles met het springen, waarbij de deelnemers een half uur daarvoor een paard toegewezen hebben gekregen. Paarden blijken net mensen: ze moeten je mogen om iets voor je te doen of er zin in hebben. Het paard van de Spaanse vijfkamper Laura Heridia heeft er duidelijk geen zin in en weigert drie keer om een hindernis te nemen. Fataal voor Herida, die de dag afsluit als één na laatste maar het paard wel aait als ze het parcours afrijdt.

Treuriger is het lot van de Française Marie Oteiza. Ze is een van de favorieten voor een medaille, maar bij de eerste horde stopt haar paard om Oteiza in haar eentje over de hindernis te kieperen. Het dier loopt naar de tribune, kijkt het publiek aan en vertrekt, Oteiza blijft achter met een pijnlijke rug. Ze komt bij de andere onderdelen nog wel in actie, maar ze wordt laatste.

Weigerende paarden zijn de aanleiding voor een aanpassing van de moderne vijfkamp. Bij de vorige Spelen in Tokio weigerde het paard van de Duitse Annika Schleur, die haar gouden medaille in rook zag opgaan. Huilend probeerde ze het paard tot andere gedachten te brengen met een zweep en haar coach gaf het dier voor het oog van de camera een stomp. Besloten werd het onderdeel paardenspringen te vervangen, alleen was er nog geen goed alternatief voor deze Spelen.

Franse soldaten

In Parijs worden dus voor de laatste keer de vijf disciplines beoefend zoals bedacht door de grondlegger van de moderne Olympische Spelen, Pierre de Coubertin. Wat hem betreft waren paardrijden, schermen, zwemmen, schieten en hardlopen de vaardigheden die elke Franse soldaat moest beheersen. Bovendien was de vijfkamp het afsluitende deel bij de Spelen in de Oudheid, en toen bestond de sport uit verspringen, speer- en discuswerpen, hardlopen en worstelen. De Coubertin vond dat een goede soldaat niet per se moest kunnen worstelen en paste de disciplines dus iets aan.

Bij de Spelen van Stockholm in 1912 werden de vijf onderdelen ingevoerd als één sport. Toen duurde de moderne vijfkamp vijf dagen, nu wordt de finale in één dag afgerond. In Nederland werd de moderne vijfkamp in 1913 ingevoerd, maar al snel wilde men een aanpassing: het paardrijden en schermen werd vervangen voor de hindernisbaan en granaatwerpen. Dat laatste is ongeschikt als olympische sport, dus voor de Spelen bleef het bij de moderne vijfkamp. De handgranaat was voor de niet-olympische militaire vijfkamp.

Hof van Lodewijk XIV

De bezoeker van de moderne vijfkamp in Parijs waant zich in andere tijden. Met uitzicht op de door tuinarchitect André Le Nôtre en graaf Caraman aangelegde vijvers in de tuinen van Versailles, is een deel afgezet voor de wedstrijd. Het enige anachronisme is het pas aangelegde zwembad waarin de deelnemers 200 meter moeten zwemmen.

Nu zal er aan het hof van Lodewijk XIV niet zijn hardgelopen en er werd ook niet met pistolen op iets geschoten, maar je de tijd van De Coubertin voor de geest halen is evenmin ingewikkeld. Zeker wanneer het laatste onderdeel begint: 3.000 meter rennen op het paardenparcours. De hindernissen zijn weggehaald, de paardendrollen zijn opgeruimd. Tussen bordjes rennen de vijfkampers door het zand, steeds kleine bochtjes nemend. Na elk rondje moeten ze stoppen om met een laserpistool vijf keer raak proberen te schieten. Alsof je in een Monthy Python-sketch bent beland.

De deelnemers lopen achter elkaar aan: wie bovenaan staat, mag als eerste starten. De puntenvoorsprong die is opgebouwd wordt omgezet in een tijdvoordeel. Sommigen beginnen ruim een minuut later aan dit laatste onderdeel en zijn zo goed als kansloos. Wie hard kan rennen, maar niet kan schieten is ook de klos; bij de moderne vijfkamp is schieten belangrijker dan hardlopen.

Kussengevechten

Het paardrijden is voor de volgende Spelen dus afgeschaft, onder protest van de hardliners die in 2022 een brief stuurden aan Thomas Bach, de voorzitter van het IOC. Ze vroegen hem de traditie in ere te houden. Zonder succes en ondertussen kwamen er veel voorstellen binnen bij het IOC over onderdelen die het springen met paarden zouden kunnen vervangen.

Zo stelde Hongarije voor om te gaan karten, de Zuid-Koreanen bedachten kasteelmuren klimmen. een van de Nieuw-Zeelandse ideeën, ‘hond laten gehoorzamen’, aalde het ook niet. De Canadezen bedacht dat ook paintball een optie was. Ook rolschaatsen en zelfs kussengevechten kwamen voorbij.

Voor al deze voorstellen werd vriendelijk bedankt, en voor Los Angeles 2028 is gekozen voor een hindernisloop. Volgens de The New York Times wordt dat er een in ‘Ninja Warrior-style’.

„We zeggen ‘bye bye’ tegen de paarden en verwelkomen de nieuwe uitdaging”, zegt Klaus Schormann, voorzitter van de Unie Internationale Moderne Vijfkamp tijdens een persconferentie. „We gaan de sport moderniseren, meer toegepast maken op het urban gevoel.”

De meeste vijfkampers vinden het jammer dat het paardenspringen eruit gaat, maar beseffen ook dat het niet anders kan. Coach Kim Raiser van de Duitse Annika Zillekens verwoordt het gevoel van velen: „Natuurlijk willen we dit liever niet, maar als dit de enige mogelijkheid is om de moderne vijfkamp binnen de Olympische Spelen te houden en niet te laten verdwijnen, dan heb je het er voor over. Hoe dit uitpakt en wat dit betekent voor de sporters, gaan we zien.”

Haar pupil houdt het na Parijs voor gezien, dit waren haar vierde Spelen waarbij ze meedeed met de vijfkamp. „Het is mooi geweest”, vertelt ze de Duitse journalisten. „En ik hield wel heel erg veel van het onderdeel paardenspringen.”

Delen





Mail de redactie