N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Matthijs van Waveren
„Weet je hoe lang ik met één fles Rooibos-shampoo doe?” We zitten te eten met mijn vader. Mijn vrouw gokt op een jaar. Niet gek, want het meeste haar heeft zijn 86-jarige hoofd inmiddels allang verlaten. „Vijf jaar”, zegt hij vol trots. En hij vertelt dat hij vandaag nieuwe shampoo gekocht heeft omdat de oude op was. „Hoeveel flessen denk je dat ik heb gekocht?” Een vraag met een diepere betekenis. Tactisch haal ik mijn schouders op. „Twee”, zegt hij met een twinkeling in zijn ogen. „Daarmee moet ik het redden.”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
De eerste negentig Palestijnse gevangenen zijn in de nacht van zondag op maandag vrijgelaten. Dat meldt persbureau Reuters op basis van de Israëlische gevangenisdienst. Sinds zondagmiddag stonden er bussen bij de militaire Ofer-gevangenis klaar voor de gevangenen, maar pas uren later werden zij daadwerkelijk vrijgelaten en met de bussen naar Beitunia op de Westelijke Jordaanoever gebracht. Daar werden ze onder luid gejuich van honderden Palestijnen ontvangen.
De negentig vrijgelaten Palestijnen zijn allemaal vrouwen of kinderen. Onder hen bevindt zich Khalida Jarrar, een politicus en leider van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) op de bezette Westelijke Jordaanoever. Jarrar werd meerdere malen door de Israëlische autoriteiten gevangengezet, onder meer voor opruiing omdat ze zich openlijk uitspreekt tegen de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever. Sinds haar arrestatie in december 2023 is haar detentie steeds met zes maanden verlengd.
Een andere vrouw die is vrijgelaten is de 53-jarige Dalal Khaseeb. Zij is de zus van de overleden Hamas-functionaris Saleh Arouri. Hij kwam in januari vorig jaar om bij een Israëlische luchtaanval in het zuiden van Beiroet.
‘Administratieve detentie’
Volgens Al Jazeera zijn onder de gevangenen veel kinderen die vastzaten omdat ze stenen zouden hebben gegooid naar Israëlische soldaten. Het is onbekend hoe lang zij vast hebben gezeten. Veel van de gevangenen die zullen worden vrijgelaten zitten in zogenoemde ‘administratieve detentie’. Zij werden zonder aanklacht vastgezet. Volgens de Israëlische wet mogen mensen zonder aanklacht zes tot acht maanden worden vastgezet, als volgens Israëlische autoriteiten aannemelijk is dat ze een gevaar zijn voor de staatsveiligheid. Zo’n administratieve detentie kan steeds worden verlengd.
Volgens de Palestijnse Commissie voor Gedetineerden en Ex-Gedetineerdenzaken en de Palestijnse Prisoner’s Society zitten momenteel meer dan 10.000 Palestijnen uit de bezette Westelijke Jordaanoever in Israëlische gevangenissen. Het aantal Palestijnen uit de Gazastrook dat door Israël gevangen werd gezet tijdens de oorlog is onbekend.
De komende zes weken worden geleidelijk 33 Israëlische gijzelaars vrijgelaten die nog vastzitten in de Gazastrook in ruil voor bijna 2.000 Palestijnse gevangenen in Israël.
Een menigte verzamelt zich rond bussen met vrijgelaten Palestijnse gevangenen in de stad Beitunia op de Westelijke Jordaanoever. Foto AP/Leo Correa
Wij verblijven een maandje in Spanje in een huis van Spaanse vrienden. Mijn jongste, nog studerende, dochter en haar vriend zijn een kleine week bij ons op bezoek.
Na vier dagen vraagt ze ‘s ochtends tijdens het eerste gezamenlijk ontbijt aan mijn vriendin: „Oh ja zeg, wat zijn die shotjes toch die jullie elke ochtend drinken?”, wijzend op de twee glaasjes in het keukenkastje. Het antwoord van mijn vriendin: „Onze zachtgekookte eitjes!”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Het gebeurt niet vaak dat een start-up zoveel steun krijgt en daarna zo hard onderuit gaat als de Zweedse accubouwer Northvolt. Europa’s ‘eigen’ gigafactory, bedoeld als toonbeeld van de zo naarstig gezochte strategische autonomie, is op een haar na failliet. Dat is een teleurstelling, maar geen reden om het streven naar een sterke Europese industrie voor groene technologie op te geven.
Achteraf is het vaak makkelijk om aan te wijzen waar het mis ging. Northvolt is te hard gegroeid. De financiers bleven toeschietelijk terwijl al duidelijk was dat de productie juist moest worden teruggeschroefd om het fabricageproces te verbeteren. En wellicht hebben investeerders te rooskleurig over Northvolt gedacht, omdat er ook veel steun van overheden was.
Onder meer Zweden, Duitsland en de Europese Unie zochten in Northvolt een antwoord op de Chinese dominantie in batterijtechniek. Chinese ondernemers investeren al tientallen jaren in de keten van grondstoffendelving, raffinage, batterijen en elektrische auto’s. Vaak, maar niet altijd, met financiële steun van de overheid. Het resultaat is een wereldwijd Chinees overwicht, terwijl de relatie met westerse landen moeizamer wordt.
De achterstand van Europa is zo groot, dat die nauwelijks nog in te halen lijkt. De Chinese accubouwer CATL alleen al heeft een wereldwijd marktaandeel van 38 procent. Vorige maand kondigde CATL zijn derde Europese fabriek aan, in het Spaanse Zaragoza. Ook veelzeggend: de verwachting is dat die fabriek binnen twee jaar al operationeel is.
Northvolt was de Europese start-up die het tegen dit Aziatische geweld ging opnemen. Met eigen technologie, een fabriek in Noord-Zweden die volledig op schone energie uit waterkracht en wind zou draaien en grote contracten met Europese autobouwers, zodat ook zij hun afhankelijkheid van China konden afbouwen.
De gedachte was dat dit avontuur alleen kon slagen als Northvolt zo snel mogelijk naar ‘gigacapaciteit’ zou groeien. BMW plaatste voor 2 miljard euro aan bestellingen, Volkswagen werd grootaandeelhouder en de Europese Investeringsbank steunde het plan met een miljard euro.
Maar het lukte Northvolt niet om op zulke grote schaal de vereiste kwaliteit te leveren. BMW trok in de zomer zijn conclusies en verplaatste zijn order naar het Zuid-Koreaanse Samsung. Daarna zette de neergang in. Inmiddels heeft Volkswagen, dat het zelf ook moeilijk heeft, het grootste deel van zijn investering afgeschreven. Ook Goldman Sachs schrapte 900 miljoen dollar uit zijn boeken.
Het kan realistisch klinken om te concluderen dat er geen plaats meer is voor een succesvolle Europese concurrent. Dat deze vorm van industriepolitiek kansloos is en Europa er beter op kan inzetten dat meer Chinese batterijbouwers hier neerstrijken. En dat Europese bedrijven zich moeten beperken tot het leveren van onderdelen.
Dat zou voorbarig zijn. Het is een ongemakkelijke waarheid dat het Westen op dit terrein géén kennisvoorsprong heeft op Azië en de rollen ditmaal omgedraaid zijn. Als de inhaalrace dan ook nog moeizaam verloopt is dat bovendien frustrerend. Maar fatalisme kan Europa zich niet permitteren. Uit de lotgevallen van Northvolt zijn lessen te leren, om daarna gewoon opnieuw te beginnen.
Lees ook
Dit Zweedse stadje leek uit te groeien tot de batterijhoofdstad van Europa. Totdat het misging
