Iedereen weet dat roken dodelijk is. Heel dodelijk zelfs: het is wereldwijd de voornaamste te voorkomen oorzaak van ziekte en vroegtijdig overlijden. Dus waarom is roken dan nog zo populair onder jonge mensen – en met name studenten? Een derde van de Nederlandse studenten rookt, al dan niet regelmatig. Dat terwijl jongere generaties zijn grootgebracht met de boodschap dat roken ronduit slecht is. Geneeskundestudenten worden zelfs dagelijks geconfronteerd met de schade die roken aanricht in het menselijk lichaam.
Over het algemeen zijn studenten serieus bezig met hun toekomst, en die van de wereld. Ze studeren hard voor tentamens, zetten zich in voor activiteiten naast hun studie en denken kritisch na over hun manier van leven. Misschien zijn wij Gen-Z’ers verwend, maar we zijn óók de eerste generatie waarin zoveel mensen zich van jongs af aan inzetten voor een gezondere leefomgeving, een betere leefstijl en een schoner milieu. We zoeken alternatieven voor (studie)reizen met het vliegtuig en kopen onze kleding veelal tweedehands. In Utrecht, waar ik studeer, at volgens een steekproef tien jaar geleden al 60 procent van de studenten vegetarisch.
Des te opvallender is het dat er een enkele, hardnekkige gewoonte is waar studenten maar geen afstand van kunnen doen: het roken van tabak. Eén pakje sigaretten kan 20.000 liter water vervuilen. Je vraag je af: waarom zijn studenten op bepaalde vlakken zo kritisch, maar op een ander, extreem ongezond vlak juist niet?
De overheid doet haar best om Nederlanders van het roken af te helpen. In de supermarkt kan je geen pakje sigaretten meer kopen, overal zijn rookvrije ruimtes en de afbeeldingen op sigarettenpakjes worden steeds walgelijker. Tevergeefs: studenten plakken gele post-its op de verpakkingen, om de afbeeldingen niet te hoeven zien. Als het om roken gaat, zijn studenten kennelijk niet zo intelligent, weloverwogen en kritisch als je zou verwachten.
140 euro per maand
Opmerkelijk is ook dat de hoge kosten van het roken studenten óók niet afschrikken. Sigaretten zijn peperduur. Het goedkoopste pakje in de tabakswinkel (daar moet je dus naartoe sinds ze niet meer in de supermarkt liggen) kost sinds dit jaar 11,10 euro. Wie drie pakjes per week rookt, en dat doet een verslaafde al snel, is per maand ruim 140 euro kwijt. De doorsnee student is arm, en studeren is duur. Na aanhoudende kritiek op het leenstelsel werd nota bene in het afgelopen collegejaar de basisbeurs weer ingevoerd. Een bedrag van 466,69 euro per maand, waarvan menig rokende student dus ongeveer een derde besteedt aan sigaretten. Vanwaar deze opoffering?
Studenten horen er in deze periode in hun leven nu eenmaal graag bij
Als je het een student vraagt, volgt vaak hetzelfde antwoord: ‘Tijdens mijn studententijd rook ik, hierna stop ik.’ Je studententijd is de enige tijd in je leven waarin alleen jijzelf bepaalt wat je wel en niet doet. Je bent weg bij je ouders, werkt nog niet voor een baas en hebt nog geen kinderen. Roken is voor studenten een handeling die onafhankelijkheid uitstraalt, en dat weegt vaak zwaarder dan de wetenschap dat je gezond leeft.
Op andere momenten doet roken juist het tegenovergestelde. Het geeft je het gevoel dat je bij een groep hoort, als je bijvoorbeeld met leeftijdsgenoten op zoek bent naar een plek waar je mag roken. Ook dat is voor veel studenten belangrijker dan de kosten. Jongvolwassenen horen er in deze periode van hun leven nu eenmaal graag bij. Wat overigens ook positieve gevolgen kan hebben: vegetarisch eten en tweedehands kleding kopen is – bewust of onbewust – voor een deel net zo goed ingegeven door de wens bij de hippe studenten te horen.
Wat kunnen we doen om deze negatieve gewoonte te stoppen? De beste manier om mensen te laten stoppen met roken, is het verder verhogen van de prijzen. Een voorbeeld is Australië: door een verhoging van de accijns, rookt daar slecht ongeveer 10 procent van de volwassenen. In Nederland is dat 19 procent.
Als de Nederlandse overheid de prijzen niet verhoogt, blijft de Nederlandse student rookverslaafd.
Lees ook
Verbod op geboortejaar en 24,62 euro voor een pak shag: wat is de beste maatregel om roken uit te bannen?
