Franse regering wil links én rechts tevreden stellen met nieuwe immigratiewet

Analyse

Immigratie De kern van het wetsvoorstel voor een nieuwe immigratiewet is de scheiding tussen ‘aardige’ en ‘gemene’ migranten. De loi immigration wordt op een gevoelig moment aangekondigd.

In Frankrijk wonen naar schatting vierhonderdduizend tot een miljoen ongedocumenteerde migranten, van wie vele werken. Zo is deze bouwvakker uit Mali in Parijs tewerkgesteld bij bouwwerkzaamheden voor de Olympische Spelen in 2024.
In Frankrijk wonen naar schatting vierhonderdduizend tot een miljoen ongedocumenteerde migranten, van wie vele werken. Zo is deze bouwvakker uit Mali in Parijs tewerkgesteld bij bouwwerkzaamheden voor de Olympische Spelen in 2024.

Foto Christophe Archambault/AFP

De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin wil „gemeen zijn tegen gemene migranten en aardig zijn tegen aardige”, zo zei hij eind vorig jaar al tegen Le Parisien. Migranten die naar Frankrijk komen om „te werken, onze regels te volgen, onze taal te spreken en van onze vlag te houden” kunnen in de armen gesloten worden. Maar degenen die „niet willen integreren, die onze regels niet respecteren en misdrijven plegen” zouden geen plek verdienen op het Franse grondgebied.

Deze tweedeling tussen goede en slechte migranten vormt de kern van een nieuwe immigratiewet die Darmanin en minister van Werkgelegenheid Olivier Dussopt woensdagochtend hebben gepresenteerd. Het uit 27 artikelen bestaande voorstel heeft als doel het „onder controle brengen van immigratie en het verbeteren van integratie”.

Opvallend zijn de voorstellen om migranten in te zetten om arbeidstekorten tegen te gaan – eind vorig jaar stonden in Frankrijk 370.000 vacatures open. De regering wil migranten die al in Frankrijk zijn, maar zonder papieren werken „regulariseren” met een speciaal visum voor sectoren met arbeidstekorten. Zogenoemde sans papiers die minstens drie jaar in Frankrijk wonen en minstens acht maanden hebben gewerkt, krijgen recht op zo’n eenjarig visum. Dat papiertje geeft hun géén recht op familiehereniging.

Dat idee moet niet alleen de krapte op de arbeidsmarkt verlichten; ook moet het de groep ongedocumenteerde migranten in Frankrijk (naar schatting vierhonderdduizend tot een miljoen) zichtbaarder maken en werkers zonder papieren beschermen tegen uitbuiting. Eerder zeiden de ministers dat het om „een paar duizend tot enkele tienduizenden” mensen zou gaan. De regering wil ook artsen, apothekers, tandartsen en verloskundigen – waaraan grote tekorten zijn – aantrekken uit het buitenland. Mensen die in een asielprocedure zitten, moeten bovendien meteen aan het werk kunnen.


Lees ook dit artikel: Duitsland en Frankrijk zetten in op migranten om arbeidstekorten te bestrijden

Meer uitzettingen

Terwijl deze, in de woorden van Darmanin, ‘aardige’ migranten worden verwelkomd, wil de regering het makkelijker maken om ‘de gemene’ Frankrijk uit te zetten. De minister heeft een verhoging van het aantal uitzettingen beloofd, vooral van migranten die een misdrijf hebben gepleegd. Om dat te bewerkstelligen moet er een einde komen aan de uitzettingsbescherming voor bepaalde groepen migranten, zoals mensen die voor hun 13de naar Frankrijk kwamen. Ook mensen die meer dan twintig jaar in Frankrijk hebben gewoond of er tien jaar hebben gewoond en hier kinderen met een Frans paspoort hebben, zullen volgens het wetsvoorstel niet meer automatisch worden beschermd tegen uitzetting. Volgens de regering zal dit alles leiden tot vierduizend extra uitzettingen per jaar, maar critici wijzen erop dat heel veel uitzettingsbevelen in Frankrijk niet worden uitgevoerd, en vragen zich af of dit voorstel in praktijk veel zal veranderen.

In het 27 artikelen tellende wetsvoorstel staat verder een aantal praktische voorstellen om de asielprocedure te versnellen en de bureaucratische last voor betrokken instanties te verminderen. Ook moet een Franse taaltoets verplicht worden voor meerjarige verblijfsvergunningen.

‘Slecht compromis’

De presentatie van het wetsvoorstel in het immer explosieve dossier immigratie komt op een gevoelig moment. De steun voor de regering en voor president Emmanuel Macron ligt op een dieptepunt; vooral als gevolg van de gehate pensioenhervorming die al weken leidt tot stakingen en protesten. Met de nieuwe loi immigration lijkt Macron, die zichzelf als links noch rechts beschouwt, aan beide kanten van het politieke spectrum steun te zoeken door enerzijds streng beleid te voeren en anderzijds de leefomstandigheden van ongedocumenteerden te verbeteren.


Lees ook dit artikel: Debat over gebrekkig uitzetbeleid laait op na mesaanval in Parijs

Tot dusver wordt het wetsvoorstel echter door geen enkele partij met open armen ontvangen. Linkse partijen vinden het voorstel te repressief – zo zei parlementariër van de radicaal-linkse partij LFI Mathilde Panot eerder dat Darmanin „jaagt op extreem-rechts terrein”. Rechtse partijen zijn juist kritisch op het voorstel om migranten aan te trekken voor sectoren met arbeidstekorten. De nieuwe en strenge leider van de conservatief-rechtse Les Républicains (LR) Éric Ciotti noemde de hervorming eerder „het resultaat van een slecht compromis”. „Ik zal tegen de tekst stemmen”, zei hij tegen Le Figaro. En Marine Le Pen van het radicaal-rechtse Rassemblement National fulmineerde woensdagochtend op FranceInfo over een „campagne voor de regularisatie van illegalen” die zou leiden tot „meer illegale immigratie”.

De regering heeft om steun te krijgen de hoop gevestigd op Les Républicains

De regering is zich er zeer bewust van dat zij parlementaire steun nodig heeft om het plan zonder al te veel heisa ingevoerd te krijgen. Ze beseft dat steun van links of het Rassemblement National uitgesloten is, en heeft daarom ondanks Ciotti’s verzet de hoop gevestigd op Les Républicains. In Le Parisien zei Darmanin afgelopen weekend dat gediscussieerd kan worden over het voorstel van LR-politici om quota te verbinden aan het aantal migranten dat geregulariseerd zal worden.

Woensdag na de presentatie bleef deze hand uitgestrekt. Darmanin zei er volgens Le Figaro zeker van te zijn dat de regering „tot een compromis zal komen zonder de tekst te verdraaien”. Dat resultaat wil hij bereiken door „te luisteren naar de oppositie, en met name de rechtse oppositie”.