Het EU-voorzitterschap van Hongarije duurt nog geen maand en opnieuw leidt een actie van Hongarije tot woede in Brussel. Na het onaangekondigde bezoek begin juli van de Hongaarse premier Viktor Orbán aan de Russische premier Vladimir Poetin in het kader van een zelfbedachte ‘vredesmissie’ voor Oekraïne, is nu de toelating van Russen in de Europese Unie via een werkvisum het volgende hoofdpijndossier in de toch al zeer slechte relatie tussen Boedapest en Brussel.
Drie dagen na Orbáns bezoek aan Poetin besloot Hongarije op 8 juli dat Russen en Wit-Russen in aanmerking komen voor een Hongaars werkvisum. Met een Hongaarse ‘nationale kaart’ kunnen werknemers van buiten de EU versneld in Hongarije aan de slag en mogen hun families ook meekomen. Dat betekent ook dat ze vrij kunnen reizen door het Schengengebied, dat naast Hongarije nog 28 landen telt.
Brussel vreest dat deze Hongaarse visumregel de deur openzet voor spionnen. De ongecontroleerde toegang van Russen tot de EU leidt tot „ernstige zorgen over de nationale veiligheid”, aldus Manfred Weber, voorzitter van de Europese Volkspartij (EVP) in een brief aan de Europese Raad, die door de Financial Times is ingezien. Zijn partij, de grootste in het Europarlement, wil dat de visumversoepelingen zo snel mogelijk worden beperkt.
Spionage-activiteiten
Volgens Hongarije zijn de Russen nodig voor de bouw van een kerncentrales in het land. Het Russische energiebedrijf Rosatom leidt die operatie. Weber noemt de daarvoor benodigde komst van Russische werknemers volgens FT „twijfelachtig” en waarschuwde dat de versoepeling leidt tot „ernstige mazen in de wet waardoor spionage-activiteiten zouden kunnen ontstaan en potentieel grote aantallen Russen in staat zou kunnen stellen Hongarije binnen te komen met minimale supervisie”.
De vraag is wat de EU kan doen tegen de Hongaarse visumversoepelingen. Nationale overheden gaan namelijk zelf over migratie en werkvergunningen. Bovendien is het Russen niet verboden om naar de EU te reizen. Wel is het hen sinds de Russische invasie in Oekraïne moeilijker gemaakt: honderden Russen hebben reisverboden gekregen, Russische luchtvaartmaatschappijen mogen niet meer naar de EU vliegen en van vele oligarchen die nauwe banden hebben met het Kremlin zijn de Europese tegoeden bevroren.
Binnen de EU is Hongarije het meest vriendschappelijk tegenover Rusland. Hongarije ligt regelmatig dwars bij EU-sancties tegen Rusland en bij steunmaatregelen voor Oekraïne. Instemming vindt vaak pas plaats na lange onderhandelingen en financiële gestes aan Hongarije. Vorig jaar besloot Hongarije pas na zware druk vanuit de Verenigde Staten om uit een Russische investeringsbank te stappen, met het hoofdkantoor in Boedapest. Volgens de VS zou de bank kunnen dienen als dekmantel voor Russische spionnen.
Oliestop uit Rusland
Hongarije ligt deze maand niet alleen overhoop met Brussel, maar ook met twee buurlanden. Na Orbáns bezoek aan Poetin besloot Oekraïne een oliepijpleiding, waardoor Russische olie via het land naar Hongarije en Slowakije stroomt, te sluiten. Hongarije is voor een groot gedeelte van de energievoorziening afhankelijk van olie en gas uit Rusland. Tot september kan Hongarije nog putten uit oliereserves, daarna zal het naar verwachting zonder de Russische olie te maken krijgen met een brandstoftekort. EU-topdiplomaten weigeren te onderhandelen tussen Oekraïne en Hongarije, tot woede van Boedapest. Oekraïne zegt dat de gesloten pijpleiding niks te maken heeft met „chantage” tegen Hongarije, maar met sancties tegen het Russische oliebedrijf Lukoil.
Ook kreeg Hongarije felle kritiek vanuit Polen, nadat Orbán dit weekend Polen van hypocrisie betichtte door te stellen dat Warschau Hongarije „morele lessen” gaf over de betrekkingen met het Kremlin, maar zelf via tussenpersonen Russische olie bleef kopen. Daarop zei de Poolse onderminister van Buitenlandse Zaken Wladyslaw Teofil Bartoszewski dat Hongarije de EU en de NAVO beter zou kunnen verlaten om „een unie met Poetin en andere autoritaire staten” te creëren.
Het EU-voorzitterschap van Hongarije duurt nog tot het einde van dit jaar.
Lees ook
Hongarije is vanaf vandaag EU-voorzitter maar ‘heeft zichzelf uitverkocht aan Rusland’
