Storing CrowdStrike: In een vervlochten wereld kan ook een kleine softwarefout chaos veroorzaken

Het begon met een bericht op X, van techreus Microsoft. Het bedrijf liet in de nacht van donderdag op vrijdag (Nederlandse tijd) weten dat het onderzoek deed naar een „probleem dat van invloed is op de toegang van gebruikers tot verschillende Microsoft 365-apps en -services”.

Rond die tijd was net de werkdag begonnen in Australië en Nieuw-Zeeland. En werd duidelijk waar dit probleem over ging. In plaats van het gebruikelijke opstartscherm kregen gebruikers van Microsoft Windows ineens een blauw storingsscherm te zien, een blue screen of death, zoals het gedurende dag genoemd zou gaan worden. Ze konden Windows niet gebruiken. Australische en banken konden geen overboekingen doen, luchthavens meldden problemen met ticketsystemen, tv-zenders gingen op zwart.

Zo begon een dag vol wereldwijde chaos, verstoringen en hinder. Vluchten werden geschrapt, ziekenhuisoperaties werden uitgesteld, betalingen werden geweigerd, noodnummers vielen uit. Tegelijk bleef grootschalige maatschappelijke ontwrichting uit: veel computers en systemen van particulieren, bedrijven en overheden bleven gewoon werken, of konden gedurende de dag weer aan de praat worden gebracht. Daarom ontstond geen grote paniek.

Relatief kleine fout

Alles draaide om een relatief kleine, maar fout ontworpen softwareupdate van het Amerikaanse cyberveiligheidsbedrijf CrowdStrike. Daardoor konden veel computers die draaien op Microsoft-besturingssysteem Windows niet meer opstarten. Het was géén hack of beveiligingslek, zo benadrukte CrowdStrike.

Toen vrijdag de dag aanbrak in Azië, en daarna in Europa, werd geleidelijk de omvang van de fout van CrowdStrike duidelijk. Op luchthavens begonnen grote rijen te ontstaan voor incheckbalies die niet meer werkten, eerst in India en daarna ook in Europa. Soms bood handmatig inchecken een alternatief. Sommige Indiase maatschappijen gaven passagiers een papiertje mee met daarop hun persoonsgegevens en stoelnummer geschreven. Luchtvaartmaatschappijen, ook in de VS, begonnen vluchten te schrappen.

In de loop van de ochtend meldden Europese ziekenhuizen en huisartsen de eerste problemen. Britse, Duitse, Nederlandse en Spaanse ziekenhuizen moesten operaties afzeggen, spoedeisende hulp kon soms enkele uren niet plaatsvinden. Overigens was van grootschalige ontwrichting van zorgsystemen geen sprake. Grote ziekenhuizen bleven veelal gespaard.

Sommige overheidsinstanties waren vrijdag enkele uren voor burgers niet bereikbaar. Het informatienummer van de Nederlandse Rijksoverheid was bijvoorbeeld uit de lucht, net als de website van uitkeringsinstantie UWV.

Het bedrijfsleven bleef niet gespaard. Bij autobouwer BMW kwamen systemen stil te liggen, net als bij overslagbedrijf ECT in de Rotterdamse haven. Geen container kwam daar vrijdagochtend van boord of aan boord. In Parijs konden medewerkers van de Olympische Spelen geen accreditaties van sporters doen.

De meeste treinen in Europa reden volgens dienstregeling. Soms, bijvoorbeeld in de Nederlandse provincies Utrecht en Flevoland, werden wel busdiensten geschrapt. Dit omdat chauffeurs geen contact konden krijgen met de verkeersleiding – een veiligheidsrisico voor de chauffeurs.

Betaalsystemen

Belangrijk voor het economisch verkeer was dat betaalsystemen en transactiesystemen goeddeels waren blijven werken, al werden bij banken in onder meer Duitsland, Brazilië en Zuid-Afrika wel enkele storingen gemeld.

Tegen het einde van de ochtend kwam bericht van CrowdStrike: het liet klanten weten een oplossing te hebben gevonden. Het bedrijf zei de technische fout in de update te zullen terugdraaien. Gebruikers van Windows konden hun computer heropstarten en eventueel konden gebruikers de update handmatig verwijderen. Een paar uur later volgden excuses van de topman van CrowdStrike, George Kurtz, „Het spijt ons diep”, aldus Kurtz op de Amerikaanse zender NBC News. „We hebben dit snel ontdekt en de kwestie verholpen.”

Misschien was de fout inderdaad snel ontdekt en verholpen, maar de hele dag bleven zich nog problemen voordoen, vooral op luchthavens wereldwijd. Door het tijdsverschil bleven de VS voor het grootste deel gespaard van de chaos, hoewel ook Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen veel vluchten schrapten.

Wat de langduriger gevolgen zullen zijn van de techstoring van vrijdag, is nog onduidelijk. Wie zich toch al ongemakkelijk voelde bij de groeiende afhankelijkheid van de wereld van digitale systemen en van techbedrijven, zal zich daarin allicht gesterkt voelen.

Delen





Mail de redactie