Het Republikeinse feestje in Milwaukee leidt even af van de crisis bij de Democraten. Maar de interne druk op Joe Biden om zich terug te trekken als presidentskandidaat loopt verder op. Terwijl Donald Trump zich in swing state Wisconsin wentelt in een warm bad van 50.000 opgetogen aanhangers die vieren dat hij een moordaanslag heeft overleefd, zit Biden thuis in Delaware in isolatie. De president heeft donderdag zijn campagne moeten stilleggen om uit te zieken van corona.
Kort na het nieuws van zijn besmetting lekte uit dat Nancy Pelosi, oud-Huisvoorzitter en een van de meest invloedrijke Democraten in het land, Biden heeft verteld dat hij kansloos lijkt om de verkiezingen te winnen en de hele partij meetrekt in zijn val. Publiekelijk heeft Pelosi gezegd dat de keuze aan Biden is en dat zij hem „aanmoedigt die snel te maken”. Ze negeert dat Biden zelf heeft gezegd dat geen van zijn uitdunnende haren op zijn hoofd eraan denkt zich terug te trekken – al kwamen donderdag berichten naar buiten dat hij zich flexibeler zou opstellen. Bij die keuze legt zij zich dus niet neer.
Het is het zoveelste lek dat partijgenoten op Biden proberen in te praten en hij defensief en boos wordt. Ook Chuck Schumer, de fractieleider in de Senaat, en Hakeem Jeffries, de hoogste Democraat in het Huis, hebben dit afgelopen week ervaren. Zij vrezen dat hun partij niet alleen het Witte Huis verliest aan Trump, maar ook het Congres aan de Republikeinen.
Juist Biden waarschuwt in zijn campagne altijd voor het ‘gevaar’ van een terugkeer van Trump. Dat is alleen maar groter als die al zijn plannen kan doorvoeren omdat de Democratische oppositie gedecimeerd is. Op dit moment hebben de Republikeinen een krappe meerderheid in het Huis en de Democraten een even smalle marge in de Senaat.
Mythologie
Het is niet alleen opmerkelijk dat een veelheid aan prominente Democraten Biden richting zijn pensioen probeert te duwen. Dat zij of hun medewerkers de inhoud van die gesprekken naar Amerikaanse media lekken, tekent het wantrouwen en de crisis in de Democratische Partij.
Het gevolg lijkt dat Biden zich verder afsluit voor kritiek. The New York Times schrijft dat hij zich alleen omringt door zijn familie, met name vrouw Jill en zoon Hunter, en enkele vertrouwelingen. „Ware gelovigen in de mythologie van Joe Biden als comeback kid”. De rode draad in Bidens lange (politieke) leven is dat anderen niet in hem geloofden, maar hij volhield en hun ongelijk bewees door in 2020 alsnog president te worden, na verschillende mislukte pogingen om de Democratische kandidaat te worden. Zijn kleine cirkel houdt vol dat hij weer de tegenslag zal trotseren.
De rode draad in Bidens lange politieke leven is dat anderen niet in hem geloofden, maar hij volhield en hun ongelijk bewees
Bidens kliek ontkent daarmee een werkelijkheid die iedere kiezer kan zien. De president is op 81-jarige leeftijd niet meer in staat een interview te geven zonder de draad van zijn verhaal kwijt te raken en wereldleiders met elkaar te verwarren en hij is fysiek broos. Tegenstanders en kiezers ruiken zijn zwakte. Zij geloven niet dat hij nog vier jaar president kan blijven.
Trump, die met 78 nauwelijks jonger is, weet ook niet altijd een coherent verhaal te vertellen – laat staan de waarheid te spreken. Maar hij heeft zorgen over zijn ouderdom weerlegd met de snelheid waarmee hij zaterdag opkrabbelde na te zijn beschoten. Het beeld waarop hij met bloed op zijn gezicht en zijn gebalde vuist in de lucht „vecht, vecht, vecht” roept, zal zijn campagne domineren. Tegen Trumps mythologie kan die van Biden nooit op.
Rem op campagne
Peilingen wijzen er al maanden op dat Biden van de zes cruciale staten kansloos oogt in Georgia, Arizona en Nevada. De noordelijke industriestaten – waar Donald Trump J.D. Vance als jonge running mate op afstuurt – raken nu ook uit zicht. En die moet de Democraat alle drie winnen om in het Witte Huis te blijven. Sinds Biden eind juni opzichtig faalde in het presidentsdebat tegen Trump, lijkt het zogeheten path to victory onbegaanbaar.
Donderdag verscheen een opmerkelijke peiling door het gereputeerde Emerson College, betaald door de onbekende organisatie Democrats for Next Generation. Het onderzoek, onder 7.000 kiezers in de zes swing states plus North Carolina werd gedaan na de aanslag op Trump. Daaruit blijkt dat Biden alle zeven staten van Trump zou verliezen, maar dat een ongedefinieerde „jongere Democraat” ze alle zeven zou kunnen winnen.
Uit een peiling blijkt dat Biden alle zeven cruciale swing states van Trump zou verliezen, maar dat een ongedefinieerde „jongere Democraat” ze alle zeven zou kunnen winnen
Wie die jonge Democraat zou moeten zijn, wordt niet verhelderd. Mocht Biden, reflecterend tijdens zijn isolatie of met zijn medische tegenslag als reden, alsnog de eer aan zichzelf houden, dan staat er geen onomstreden vervanger klaar. Op de Republikeinse Conventie blijkt uit vele toespraken dat zij hun pijlen al richten op vicepresident Kamala Harris. Zij heeft duidelijk de meeste ervaring en beste positie om een bliksemcampagne te voeren voor de verkiezingen van 5 november. Maar zij is niet populairder dan Biden en het sterkst verbonden met ‘Washington’ en de situatie met migranten aan de zuidgrens.
Lees ook
Op hun Conventie pleiten Republikeinen na de aanslag op Trump voor saamhorigheid, maar ‘de haat komt van links’
Een Democraat van buiten, bijvoorbeeld een gouverneur, zou minder besmet zijn met de wederzijdse hatelijkheid tussen de twee partijen. Sinds de aanslag op Trump zeggen de Republikeinen die achter zich te willen laten en zich te richten op verbinding. Dat dwingt Biden om zijn woorden te wegen. Campagne te voeren met nog meer meel in zijn mond. Hij heeft al zijn excuses aangeboden dat hij kort voor de aanslag tegen donateurs had gezegd dat ze hun vizier niet op hem moeten richten, maar Trump als de roos in het dartbord moeten zien.
Gretchen Whitmer, die in 2020 zelf bijna slachtoffer werd van politiek geweld toen milities haar wilden ontvoeren, lijkt nu de campagne daar om draait een aantrekkelijkere optie. De gouverneur van Michigan is niet te verwijten dat de federale Secret Service faalde in het beschermen van Trump. Bovendien kleeft de onvoorwaardelijke Amerikaanse steun voor de oorlog in Gaza minder aan haar.
Harris, Whitmer en andere Democraten die Biden zouden kunnen vervangen, blijven de president voorlopig publiekelijk nog steunen. De teller van Democratische Congresleden die hem openlijk oproepen de fakkel door te geven staat op twintig. Donateurs houden hun schenkingen op tot nadat de Democraten met een nieuwe kandidaat komen. Barack Obama zou zich achter de schermen „serieuze zorgen” maken. De Clintons zijn stil.
Linkse plannen
Biden beroept zich telkens op de miljoenen kiezers die in de voorverkiezingen op hem gestemd hebben. Hem opzij duwen zou ook een schande voor de democratie zijn. Maar de opkomst in de primaries was laag en de alternatieven nihil. Bovendien zou twee derde van de Democratische kiezers nu willen dat hij plaatsmaakt.
Als reactie op het verlies van steun onder zijn eigen achterban, heeft Biden de afgelopen dagen een paar linkse plannen naar buiten gebracht: een maximale termijn voor rechters in het Hooggerechtshof, een verbod op het halfautomatische wapen waarmee Trump werd beschoten en straf voor huisbazen die hun huren exorbitant verhogen. Het zijn onderwerpen waarmee een Democraat zich in een voorverkiezing zou profileren, maar niet een waar hij de echte verkiezingen mee wint.
Lees ook
Met elke verspreking van Joe Biden groeit het ongemak
Bidens interne tegenstanders hebben deze week in ieder geval een kleine procedurele overwinning geboekt. Omdat al voor de Democratische Conventie die op 19 augustus begint de stembiljetten in Ohio vast moeten staan, wilde de partij al vooraf Biden tot officiële presidentskandidaat kronen. Maar een virtuele stemming van de gedelegeerden die komende week zou beginnen is in ieder geval tot augustus uitgesteld.
Tussen alle lekken over Bidens koppigheid tegenover smekende partijprominenten en zuinige donateurs, kwamen donderdag ook de eerste berichten dat Biden toch „ontvankelijk” is voor interne kritiek. Er gaan zelfs geruchten dat hij zich dit weekend al zou terugtrekken. Tegen nieuwssite Axios zei een goede vriend van Biden dat de president nog de kans heeft de geschiedenis in te gaan als een held. „Ik bid dat hij het juiste doet. Hij beweegt die kant op.”
