De nieuwe Britse kabinetsploeg oogt heel anders dan de afgelopen jaren

Elf van de vierentwintig nieuwe ministers zijn vrouw. Bijna iedereen heeft op een staatsschool gezeten. Een paar bewindspersonen hebben een ruige jeugd gehad en moesten het als kind hebben van gratis maaltijden op school.

De Britse premier Keir Starmer (Labour) heeft de afgelopen dagen zijn kabinet benoemd, na zijn grote overwinning bij de Lagerhuisverkiezingen vorige week. De meeste ministers en staatssecretarissen hebben dezelfde portefeuille gekregen als ze voor de verkiezingen in de oppositie in het Lagerhuis hadden. Het is een illustratie van de grondige voorbereiding van deze machtswissel.

De bezetting aan de vergadertafel ziet er heel anders uit dan bij de laatste regeringen van de Conservatieve Partij. Daarin zaten meestal overwegend ministers die privéonderwijs hadden gevolgd, en maar een handvol van de posten werd bezet door vrouwen.

De afgelopen jaren onder de Conservatieve Partij waren ministersbenoemingen vooral partijpolitiek. Wie moest beloond worden, wie kreeg een kans om zijn of haar ambities waar te maken of moest juist op afstand worden gehouden? En herschikking van portefeuilles – dus promotie of juist een degradatie – hing steeds als dreiging boven hun hoofden. Starmer kiest een andere weg en kondigde in de campagne al aan zijn ministers de kans en de tijd te willen geven om zich in te werken.

Zakenman als minister

Toch zaten er ook een paar verrassingen tussen de benoemingen en stelde de premier enkele deskundigen aan als vakministers. „Zoals jullie snappen zijn die gesprekken niet pas gisteren begonnen”, zei Starmer zaterdag tegen journalisten nadat hij zijn eerste officiële kabinetsvergadering had voorgezeten.

Zo wees Starmer zakenman James Timpson aan als minister voor Gevangenissen, een problematisch terrein omdat in het VK niet genoeg cellen beschikbaar zijn voor het aantal veroordeelden. Timpson geeft leiding aan een grote retailketen, met vooral sleutel- en schoenmakers, fotowinkels en stomerijen. In zijn winkels krijgen ex-gevangenen de kans om te reïntegreren en hij is voorzitter van de Prison Reform Trust, een non-gouvernementele organisatie die opkomt voor het welzijn van gevangenen. Hij vindt preventie heel belangrijk en heeft gezegd dat „een derde van de veroordeelden niet in de cel thuishoort”.

Een andere bekende naam voor veel Britten is Patrick Vallance. Hij was tijdens de coronapandemie voorzitter van het wetenschappelijk team dat de regering adviseerde en hield bijna wekelijks persconferenties. Vallance is nu minister van Wetenschap.

Immigratie belangrijk

Maar pas op, waarschuwt Starmers voorganger Tony Blair in The Sunday Times. Blair behaalde in 1997 nét een hoger aantal zetels voor Labour dan Starmer vorige week. De kiezers hebben volgens Blair nu vooral een groot verlangen om de Conservatieve Partij te straffen voor hun zwakke prestaties de afgelopen jaren. „Labour was een geloofwaardig instrument voor die straf.” Nu moet de partij leveren. Dat Starmer zijn campagne bewust vaag heeft gehouden en geen al te gedetailleerde beloften deed, ziet Blair hierbij als voordeel.

Al noemt hij wel immigratie als valkuil. „We hebben een plan nodig om immigratie te beheersen. Zonder regels ontstaan er vooroordelen”, schrijft hij. In de Britse samenleving leven volgens hem precies dezelfde anti-immigratiesentimenten als in de rest van Europa.

Wat die immigratie betreft heeft Keir Starmer meteen afgelopen weekend bevestigd wat hij ook in de campagne zei: de Rwanda-deal, die de Britse belastingbetaler al 270 miljoen pond (bijna 319 miljoen euro) heeft gekost, is van tafel. Het plan van de Conservatieven om opvang van asielzoekers uit te besteden aan Rwanda „is dood en begraven. Het heeft nooit een afschrikwekkend effect gehad”, zei hij. De migranten bleven de afgelopen maanden met bootjes vanuit Frankrijk naar Engeland komen.

Starmers nieuwe minister van Binnenlandse Zaken Yvette Cooper maakte dit weekend bekend dat de laatste migranten die vastzaten in afwachting van een vlucht naar Rwanda deze dagen worden vrijgelaten. Cooper begint deze zomer met het samenstellen van een nieuwe werkgroep die beter moet samenwerken om een einde te maken aan de mensensmokkel en de gevaarlijke tochten met de bootjes.