Staatssecretaris verwacht 19.000 extra opvangplekken asielzoekers vóór zomer 2023

Vóór 1 juli 2023 worden naar verwachting 19.000 extra opvangplekken voor asielzoekers gerealiseerd. Dat schrijft staatssecretaris voor Asiel en Migratie Eric van der Burg (VVD) maandag in een brief aan de Tweede Kamer. Van der Burg verwacht dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) met de extra plekken kan uitkomen op minimaal 75.500 plaatsen, die volgens een recente prognose van de organisatie nodig zijn vanaf 1 januari 2024.

Er moeten nieuwe opvanglocaties geopend worden en de sluiting van andere, bestaande locaties moet worden voorkomen. Tegelijk wil Van der Burg „geen enkele mogelijkheid voor opvang onbenut laten” en zet hij ook in op kleinschalige opvang door bijvoorbeeld kerken en bedden in „atypische opvanglocaties” als cruiseschepen.

Het COA heeft nu zo’n 52.500 opvangplekken beschikbaar, zo maakte de organisatie bekend in een vooruitblik op het jaar halverwege januari. In oktober schreef NRC dat die opvang al een jaar niet meer aan de eigen standaarden van de organisatie voldoet. Ruim een derde van de asielzoekers in Nederland verblijft in gymzalen en evenementhallen, op veldbedjes met weinig privacy.

Crisis bij Ter Apel

In de afgelopen maanden „is het nodige bereikt om uit de crisis te komen”, vindt staatssecretaris Van der Burg, verwijzend naar de grote drukte bij aanmeldcentrum Ter Apel van afgelopen zomer. Honderden asielzoekers sliepen daar nachten aaneen buiten voor de poort, omdat er binnen in het Groningse azc geen plaats meer was. Anderen hadden een dak boven hun hoofd, maar sliepen op stoelen. De prognose van 75.500 benodigde plaatsen in 2024 „maakt duidelijk dat nog veel werk verzet moet worden”, schrijft Van der Burg aan de Kamer.

De overweldiging van het aanmeldcentrum in Ter Apel had te maken met een groeiend aantal aanmeldingen van mensen met een grote kans op een verblijfsstatus uit landen als Syrië, Afghanistan en Turkije. Er is verder weinig doorstroom – door de krapte op de woningmarkt vinden statushouders niet makkelijk een huis en blijven ze langer in de opvangcentra, waardoor bij aanmeldcentra ook minder plaats is. Een achterstand bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) speelde deze zomer ook mee.

Op maandag bleek uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat ruim 35.535 mensen in 2022 een asielverzoek indienden in Nederland. Dat is ruim 44 procent meer dan in het jaar ervoor, en het hoogste aantal sinds 2015. Meer dan een op de drie aanvragers had de Syrische nationaliteit. Verder vroegen veel Afghaanse en Turkse burgers vorig jaar om asiel. De meeste aanvragen kwamen in het tweede deel van het jaar, al nam het aantal na september weer af.