Gelooft regisseur Yorgos Lanthimos (50) dat de nood om volledig vrij te zijn een illusie is? Dat mensen het stiekem prettig vinden als hun verteld wordt wat ze moeten doen? Zoals het personage van Jesse Plemons in het eerste verhaal van Lanthimos’ nieuwe triptiek Kinds of Kindness. Hij laat zijn baas bepalen met wie hij een relatie heeft, of hij kinderen krijgt en of hij in een auto-ongeluk belandt of niet.
Lanthimos heeft geen antwoord op die vraag, vertelt hij kort na de première van zijn film op het filmfestival van Venetië. „Maar de reden dat we de verhalen in deze film hebben verzonnen, is juist zodat we hierover beginnen na te denken. Als je via film situaties observeert en enige afstand hebt, bedenk je misschien dingen waar je in je eentje niet op was gekomen.”
Lanthimos schreef Kinds of Kindness samen met goede vriend Efthymis Filippou, met wie hij eerder de scenario’s van Dogtooth en The Lobster ontwikkelde. Hoe en wanneer het idee voor de film ontstond weet Lanthimos niet meer. „Want Efthymis en ik zijn altijd samen aan het schrijven en wisselen continu ideeën uit. Maar ik herinner me wel dat ik het toneelstuk Caligula [van Albert Camus over de wrede Romeinse keizer Caligula] las en begon na te denken over hoe het zou zijn als een menselijk wezen zulke macht zou hebben over andere menselijke wezens in een hedendaagse setting. Ik begon me voor te stellen hoe je dat tot in het extreme doorvoert, waarbij één persoon de volledige controle heeft over iemand anders.”
Filippou en Lanthimos wilden het idee in een andere structuur gieten dan de films die ze eerder hadden gemaakt. Zo belandden ze bij een triptiek. Waarin het tweede verhaal (over een vermiste vrouw die anders terugkeert) en het derde verhaal (over een sekte) „op de een of andere manier” passen in de wereld van het eerste verhaal.
Tussendoortje
Lanthimos benadrukt dat de film over véél meer gaat dan alleen over de controle over het lichaam en de geest van anderen. „Zo’n eerste idee leidt altijd naar andere ideeën en wordt steeds complexer. Daardoor wordt het interessant. Iedereen leest er ook iets anders in, ziet andere thema’s.”
De opnames van Kinds of Kindness begonnen als een soort tussendoortje. Lanthimos en het team hadden de opnames van Poor Things afgerond, maar het voltooien van de special effects voor dat scienceficton-opus duurde enorm lang. Het scenario van Kinds of Kindness was al jaren eerder afgerond. „Dus beslisten we dat scenario alvast te verfilmen, daarna Poor Things af te ronden en dan weer verder te gaan met Kinds of Kindness.”
Dat in de drie verhaallijnen steeds dezelfde acteurs terugkomen zoals Jesse Plemons, Emma Stone en Willem Dafoe, was geen pragmatische keuze verzekert Lanthimos in Venetië, maar een creatief idee waar hij al langer mee speelde. „Door te werken met acteurs die de kijker zojuist heeft gezien, dragen de personages bewust of onbewust bepaalde eigenschappen mee, zonder dat er een echt verband is tussen de personages. En er ontstaat ook een niet al te letterlijk of logisch verband tussen de verhalen. Een soort continuïteit.”
Dat Kinds of Kindness visueel veel soberder is dan Lanthimos’ laatste twee films, het met Oscars gelauwerde The Favourite en Poor Things, was ook een bewuste stilistische keuze. „Als ik het had gewild had ik opnieuw een film met gigantische sets en belichting kunnen maken. Maar veel van de mensen met wie ik Poor Things maakte, werkten ook mee aan Kinds of Kindness, van de Director of Photography tot de componist en we hadden behoefte aan iets simpelers, dit verhaal leende zich daarvoor.”
Is Lanthimos door het succes van zijn vorige films op een punt beland dat hij totale vrijheid heeft om te doen wat hij wil? „Ik heb het geluk dat ik dat altijd heb gehad, ik werk met producenten die mij volledige artistieke controle geven. Ik ben ook altijd duidelijk geweest dat ik niets anders wil. Maar waar het zeker bij heeft geholpen is om iets meer middelen te krijgen om te maken wat ik wil en de snelheid waarmee ik mensen aan boord krijg.”
Lees ook
de recensie van ‘Kinds of Kindness’
