Nog nooit werd Keti Koti zo breed en uitgebreid gevierd. Tegelijk was de bezorgdheid over de racistische tegenkrachten nog nooit zo groot. Maandagmiddag, tijdens de live tv-uitzending van de kranslegging bij het slavernijmonument in Amsterdam verwezen diverse sprekers naar het aanstaande beëdiging van het radicaal-rechtse kabinet-Schoof op de ochtend na Keti Koti.
Theaterdirecteur Jörgen Tjon A Fong sprak na afloop over „een herdenking waar de grote statements niet werden geschuwd”. De wintipriester die een plengoffer bracht oogstte het eerste applaus toen ze in haar gebed voor de voorouders zei: „Er zijn nog altijd mensen die weigeren te accepteren dat Nederland van vandaag er anders uitziet. Wij hebben allemaal het recht om hier te zijn.” De meest pregnante uitspraken kwamen van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. Volgens haar werden de wonden van de gebrandmerkte slaafgemaakten en hun nazaten geïnfecteerd door „omvolkingstheorieën, superioriteitsdenken, xenofobie”.
Fantastische herdenking trouwens, plechtig en toch levendig. In plaats van witte mannen in grijze pakken veel zwarte vrouwen in bonte koto’s – traditionele Surinaamse feestjurken. Koto’s stonden voor „overwinning en trots”. In het publiek ook inheemsen met hoofdtooien. Ik had graag een commentator gewild die de betekenis van de diverse klederdrachten verder had uitgelegd.
Het kabinet-Rutte zat met maar liefs tien man op de eerste rij. Op hun laatste dag waren ze plots gepromoveerd tot de good guys. Rutte kreeg zelfs een bedankje in de toespraak van organisator Linda Nooitmeer (NiNsee). Vergeten was de racistische component van de Toeslagenaffaire. Vergeten was „Zwarte Piet is nu eenmaal zwart”. Vergeten was de gerechtelijke uitspraak dat Rutte aanzette tot rassendiscriminatie.
Krachtige ontwikkeling
De extra aandacht voor Keti Koti was mede te danken aan de djoegoe djoegoe rond Martin Bosma, de ambrabasi van de Tweede Kamer die niet mocht komen. Organisator Nooitmeer had hem uitgenodigd maar moest die uitnodiging weer intrekken na een kleine opstand in de zwarte gemeenschap. In het avondverslag van het Keti Koti-feest op het Amsterdamse Museumplein noemde Jörgen Tjon het een krachtige ontwikkeling: de gemeenschap had het heft in eigen handen genomen en bepaalde wie wel en niet welkom was bij Keti Koti.
Bij Nieuwsuur kwam Nooitmeer zich verantwoorden. Nou ja, dat deed ze eigenlijk niet. Sterker nog, toen de interviewer vroeg: ‘hoe moet dat volgend jaar?’, zei ze rustig: „Wij gaan altijd de Kamervoorzitter uitnodigen.” Overigens hoorde je de hele dag dat Bosma niet welkom was wegens „harde uitspraken uit het verleden” zonder verdere toelichting. Nieuwsuur had de gewraakte uitspraken op een rijtje gezet. Bosma, samengevat, vindt Keti Koti en andere aandacht voor de slavernij linkse propaganda en indoctrinatie.
Omroep Zwart had ‘s avonds een rijk, vol programma met diverse reportages, ingebed in een liveverslag vanaf het Museumplein. De reportages vanuit Zeeland, Suriname, Curaçao, Rotterdam, Arnhem en Sappemeer vertelden van rebellen, vluchtelingen en aanpassers. Fascinerende verhalen die de slavernijgeschiedenis tot leven brachten, maar die veel te kort waren. Ik zou over ieder verhaal wel een aparte documentaire willen zien.
Ook opmerkelijk was de grote hoeveelheid zwarte presentatrices die in een krap uur aantraden: Natasja Gibbs, Veronica van Hoogdalem, Eva Cleven, Natacha Harlequin, Lisette Wellens, Giovanca Ostiana en rapper Latifah. Het leek wel een showcase van het zwarte talent dat in Hilversum rondloopt. Zou leuk zijn als die vrouwen ook de rest van het jaar prominenter op tv kwamen.
