Opinie | Met de digitale euro maken we onze munt klaar voor de toekomst

Vrijheid staat centraal in de beginselen van de Europese Unie. Iedere EU-burger kan in elke lidstaat gaan wonen, werken, studeren of zakendoen. De euro speelt daarbij een belangrijke rol. Overal in het eurogebied kunnen we met de euro goederen en diensten kopen of verkopen.

Met de uitgifte van eurobiljetten speelt de Europese Centrale Bank (ECB) een cruciale rol bij de instandhouding van deze vrijheid. De meeste Europeanen willen contant kunnen betalen en veel mensen vinden het een essentieel onderdeel van hun vrijheid: contant geld is gemakkelijk te krijgen, het is inclusief, wordt overal in het eurogebied geaccepteerd en biedt de meeste privacy.

Maar bij digitale betalingen missen we een op contant geld lijkend alternatief. Hierdoor wordt onze vrijheid in een steeds digitaler tijdperk beperkt.

Om in winkels elektronisch te betalen, kunnen we soms nationale betaalmiddelen gebruiken, zoals een bankpas of digitale portemonnee. Maar in veel eurolanden bestaan deze nationale mogelijkheden niet, zoals in Nederland, Spanje of Ierland. Kijk maar eens op een bankpas: die werken allemaal via het Amerikaanse Visa of Mastercard. Dat dwingt ons ertoe te vertrouwen op niet-Europese kaarten en elektronische betaalsystemen – ook al worden deze niet altijd geaccepteerd – of om meerdere betaalmethoden te gebruiken. En zelfs als er wel nationale betaalmiddelen zijn, werken ze vaak niet als mensen online winkelen, rekeningen delen met vrienden of reizen in het eurogebied.

Extra betaalmogelijkheid

Om dit manco te verhelpen, werkt de ECB aan een digitale euro. We blijven ons volledig inzetten voor contant geld, maar we willen de voordelen van cash ook naar de digitale wereld brengen. Een digitale euro zou consumenten een extra betaalmogelijkheid bieden naast contant geld. Het is dan aan de mensen zelf of ze er ook gebruik van willen maken.

Een digitale euro combineert het gemak van digitale betalingen met de eigenschappen van contant geld. Net als bankbiljetten zou een digitale euro Europeanen de vrijheid geven één en hetzelfde publieke betaalmiddel te gebruiken dat overal in het eurogebied wordt geaccepteerd voor digitale betalingen in winkels, online of tussen mensen onderling. De digitale euro kan ook offline worden gebruikt, zelfs als de stroom uitvalt of als er weinig of geen bereik is van het netwerk.

Een digitale euro kan ons leven makkelijker maken en onze keuzevrijheid in stand houden

De digitale euro zou het voor bedrijven in het eurogebied gemakkelijker maken om klanten overal in Europa digitaal te laten betalen. Dit zal dan de concurrentie versterken op een markt die momenteel wordt gedomineerd door enkele niet-Europese spelers, waardoor de kosten voor handelaren en consumenten kunnen dalen. En het zou de strategische autonomie en schokbestendigheid van Europa versterken. In een wereld die steeds meer verdeeld is en wordt blootgesteld aan de dominantie van grote techbedrijven, is het onze verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat Europeanen altijd veilig en betrouwbaar betalingen kunnen verrichten tegen betaalbare tarieven.

De digitale euro zou zelfs meer privacy kunnen bieden dan de bestaande commerciële alternatieven. Voor offline betalingen zouden alleen de betaler en de begunstigde toegang hebben tot de transactiegegevens. Voor online betalingen gaan we gebruikmaken van de meest recente privacybevorderende technologieën. Alle gegevens worden gepseudonimiseerd en binnen de EU bewaard. Dat betekent dat ze aan de hoogste privacynormen ter wereld moeten voldoen. Onafhankelijke gegevensbeschermingsautoriteiten zullen toezien op onze naleving van deze regels.

Keuzevrijheid

Het basisgebruik van een digitale euro zal gratis zijn en bereikbaar voor iedereen, ook mensen met beperkte digitale en financiële vaardigheden en kwetsbare groepen. Niemand wordt uitgesloten. Via een app zal iedereen een inclusief en toegankelijk betaalmiddel krijgen.

Maar de digitale euro moet meer worden dan alleen een betaalmogelijkheid. De digitale euro zal Europeanen dichter bij elkaar brengen in een wereld die steeds digitaler maar ook instabieler wordt. Een digitale euro kan ons leven makkelijker maken en onze keuzevrijheid in stand houden.

De Europese Commissie, die contante betalingen in de hele eurozone wil waarborgen, heeft vorig jaar een kader opgesteld voor een toekomstige digitale euro. Het Europees Parlement moet dit kader eerst goedkeuren. Dan pas nemen wij, de ECB, er een besluit over. We verwelkomen het lopende democratische debat en zullen blijven samenwerken met alle belanghebbenden.

Nu de wereld om ons heen verandert en de geopolitieke risico’s toenemen, moeten we het momentum vasthouden. Samen kunnen we ervoor zorgen dat de euro – onze gemeenschappelijke munt – klaar is voor het digitale tijdperk en ook in de toekomst de door Europeanen zo gekoesterde vrijheden blijft ondersteunen.


Lees ook

De digitale euro raakt aan emoties, maar ‘dit is geen Big Brother-project’

Voorafgaand aan een commissiedebat over de digitale euro in november werd er gedemonstreerd in Den Haag.