Bestraf grensoverschrijdend gedrag Kamerleden strenger: houd salaris in bij schorsing

Posted on October 27, 2022 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Integriteit De Tweede Kamer kan wel degelijk optreden tegen grensoverschrijdend gedrag, meent Paul Bovend’Eert. Het salaris kan worden gekort, en ook het strafrecht biedt mogelijkheden.

27 oktober 2022 om 13:53

Leestijd 3 minuten

Thierry Baudet (FVD) na afloop van de stemming over het voorstel om hem tijdelijk te schorsen vanwege het niet melden van zijn nevenfuncties.

Foto BART MAAT /ANP

Kamerleden van FVD schenden de laatste tijd op verschillende manieren bestaande (fatsoens-)normen in het parlement, krijgen zo veel media-aandacht en veroorzaken morele verontwaardiging in en om het parlement, maar blijven veelal zonder (serieuze) gevolgen. De NRC noemde dit de „methode-FVD” (25/10).

Onlangs werd FVD-fractievoorzitter Thierry Baudet voor een week geschorst omdat hij bij herhaling geweigerd had een nevenfunctie te registreren. Afgelopen week leidde intimiderend optreden in het Kamergebouw van Kamerlid Gideon van Meijeren (FVD) jegens een parlementair journalist tot veel commotie. Fractievoorzitter Laurens Dassen (Volt) reageerde met het initiatief om na te gaan of het Reglement van Orde van de Tweede Kamer kan worden aangepast om ervoor te zorgen dat journalisten gevrijwaard blijven van intimiderende praktijken. Op overtreding van een regel zou volgens Dassen een sanctie moeten volgen. Ook Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66) liet weten te onderzoeken of regels aangescherpt kunnen worden.

Wangedrag aanpakken

De recente incidenten in het Kamergebouw staan niet op zichzelf en betreffen niet slechts FVD. Eerder, in 2021, berichtte NRC over grensoverschrijdend gedrag (seksuele intimidatie en machtsmisbruik) van een Kamerlid jegens fractiemedewerkers. Kamervoorzitter Bergkamp was toen nog tamelijk gelaten over de mogelijkheden om in te grijpen bij wangedrag. Zij benadrukte destijds nog dat zij formeel niets te zeggen heeft over het doen en laten van Kamerleden. Ik ben hun werkgever niet, zo beklemtoonde Bergkamp.

Dit laatste is onmiskenbaar juist, maar dat wil niet zeggen dat er niet opgetreden kan worden tegen Kamerleden die over de schreef gaan. In principe zijn er twee manieren om wangedrag van Kamerleden aan te pakken.

Lees ook: De Tweede Kamer is een ‘extreem onveilige’ werkplek, vinden de Kamerleden zelf

Ten eerste biedt de bestaande gedragscode van de Tweede Kamer een mogelijkheid om afgevaardigden aan te spreken op hun gedrag. Deze bevat op dit moment vooral bepalingen die belangenverstrengeling en corruptie tegengaan. Een van die bepalingen betreft de plicht voor Kamerleden om nevenfuncties en -activiteiten, alsmede financiële belangen te vermelden in een openbaar register.

Baudet kwalificeerde zijn herhaalde weigering om een nevenfunctie te registreren als een pietluttige overtreding. Ten onrechte. Transparantie over nevenfuncties en belangen is een eerste vereiste om belangenverstrengeling en corruptie in de politiek tegen te gaan. Een weigering om nevenfuncties te registreren ondermijnt het noodzakelijke integriteitsbeleid en levert een ernstige vorm van plichtsverzuim op. Kamerleden dienen zich ervan bewust te zijn dat zij een publieke functie uitoefenen waaraan dergelijke plichten verbonden zijn.

Weet de Tweede Kamer dat de weigering om nevenfuncties te registreren, zoals in het geval Baudet, neerkomt op valsheid in geschrifte?

Datzelfde geldt wanneer Kamerleden zich jegens journalisten, gasten of medewerkers in de Kamergebouwen schuldig maken aan intimiderend of grensoverschrijdend gedrag. Ook in dat geval is sprake van ernstig plichtsverzuim. De gedragscode bevat op dit moment geen specifieke gedragsnorm op dit punt. Maar het is goed mogelijk om een bepaling toe te voegen dat Kamerleden gehouden zijn medewerkers en bezoekers met respect te bejegenen.

In het Britse Lagerhuis bijvoorbeeld bepaalt de gedragscode sinds 2018, zoals ik eerder schreef, dat parlementsleden verplicht zijn medewerkers en bezoekers te bejegenen met hoffelijkheid en respect.

De vraag is hoe een gedragscode voor Kamerleden effectief kan worden gehandhaafd en welke sancties mogelijk zijn. In de Tweede Kamer is het onderzoek naar overtredingen van de gedragscode opgedragen aan een onafhankelijke instantie, het College van onderzoek integriteit. Daarmee is een belangrijke waarborg voorhanden om ‘politisering’ van klachtenbehandeling te voorkomen. Op het punt van de sancties zijn de mogelijkheden beperkt. Anders dan in andere westerse parlementen is het in Nederland (grondwettelijk) niet mogelijk om Kamerleden bij zeer ernstig wangedrag te ontslaan uit hun ambt.

Pietluttige straf

De zwaarste sanctie is op dit moment de schorsing van een maand. In het geval van Baudet besloot de Kamer tot een schorsing van een week, waarvan een deel van de ‘straf’ in een reces viel. In die zin was niet de overtreding maar de opgelegde sanctie eigenlijk pietluttig. Bedenk hierbij dat elders bij de overheid, zoals voor een ambtenaar of een rechter, de herhaalde weigering om nevenfuncties op te geven kan leiden tot ontslag van de betrokken functionaris.

Een nadere bezinning op de sancties lijkt raadzaam, nu in het parlement klaarblijkelijk personen zitting hebben die zich helemaal niets van de regels willen aantrekken. Het inhouden van salaris bij een schorsing is in ieder geval een optie en behoort wel tot de mogelijkheden. Daarvoor moet echter eerst de wet worden aangepast.

Tijdens de Kamerdebatten geldt een immuniteit voor parlementariërs, maar daarbuiten zijn zij strafrechtelijk aansprakelijk

Een tweede manier om ernstig wangedrag van Kamerleden aan te pakken levert het strafrecht. Tijdens de Kamerdebatten geldt weliswaar een beperkte immuniteit voor parlementariërs, maar daarbuiten zijn zij als elke andere burger strafrechtelijk aansprakelijk. Belangenverstrengeling kan in bepaalde gevallen tevens een misdrijf zijn (omkoping). Grensoverschrijdend gedrag (seksuele intimidatie) kan neerkomen op aanranding. Intimiderend handelen kan eveneens leiden tot strafbare feiten (belediging, bedreiging). En is de Tweede Kamer zich ervan bewust dat de weigering om nevenfuncties te registreren, zoals in het geval Baudet, eveneens een strafbaar feit (valsheid in geschrifte/valselijk opmaken van een register) kan inhouden?

Ernstig wangedrag

Natuurlijk is het zaak te voorkomen dat het strafrecht al te snel wordt ingeschakeld. Het treffen van interne maatregelen in eigen huis heeft de voorkeur. Maar onder omstandigheden is aangifte doen bij ernstig wangedrag van Kamerleden onontkoombaar.

Overigens is de strafrechtelijke route vanwege een uitzonderlijke, omslachtige strafprocedure ten aanzien van Kamerleden vaak nauwelijks begaanbaar. De commissie-Fokkens heeft in 2021 voorgesteld de procedure vergaand te vereenvoudigen. Het is te hopen dat het parlement hier snel werk van maakt.

De Tweede Kamer beleeft door het wangedrag van enkele Kamerleden op het punt van integriteit barre tijden. Dat wangedrag schaadt het gezag van en vertrouwen in het parlement. Het is zaak dat het parlement wegen vindt om krachtdadig op te treden tegen interne misstanden.

Een versie van
dit artikel
verscheen ook in

de krant
van 28 oktober 2022

Zes gewonden bij grote raketaanval van Hezbollah op Israël

admin
November 25, 2024
0

Bij luchtaanvallen van Hezbollah op meerdere plekken in Israël zijn in de nacht van zondag op maandag zeker zes personen gewond geraakt. Hezbollah vuurde zondagavond ruim 250 rakketten af, het grootste aantal in lange tijd. Dat melden internationale persbureaus. Het Israëlische leger heeft de meeste raketten naar eigen zeggen onderschept. De projectielen bereikten onder meer de buurt van Tel Aviv.

Eerder op zondag vuurde Hezbollah ook al tientallen raketten af op meerdere doelen in Israël. De aanval volgt op het Israëlische bombardement van vrijdag- op zaterdagnacht op een dichtbevolkte woonwijk in het centrum van de Libanese hoofdstad Beiroet. Daarbij zijn volgens Libanese autoriteiten zeker 84 personen gedood, ruim 213 anderen raakten gewond. Ook zondag heeft Israël verschillende aanvallen op Libanon uitgevoerd.

Verschillende Israëlische media, waaronder de publieke omroep Kan en de door de regering geboycotte krant Haaretz, hebben zondagavond gepubliceerd over een akkoord „op hoofdlijnen” over een mogelijk staakt-het-vuren tussen Hezbollah en Israël, met ruggensteun van de Verenigde Staten. Het akkoord zou nog niet definitief zijn. Onderhandelingen over gevechtspauzes zijn het afgelopen jaar zeer kwetsbaar gebleken.

Het Amerikaanse nieuwsmedium Axios meldt op basis van twee Amerikaanse en twee Israëlische bronnen dat de Amerikaanse onderhandelaar Amos Hochstein zaterdag druk zou hebben gezet op Israël. Hochstein, die al een jaar medieert tussen beide partijen, zou de Israëlische premier Benjamin Netanyahu hebben laten weten dat zich terug te trekken als onderhandelaar als Israël niet spoedig stappen zou zetten richting een akkoord met Hezbollah.

Zondagavond is rook te zien boven de Libanese hoofdstad Beiroet.

Kabinet wil aftrek hypotheekrente verhogen voor midden- en hoge inkomens

admin
November 25, 2024
0

Goedemorgen, welkom bij het economieblog van 25 november.

De aftrek van de hypotheekrente is een heikel punt. Toch is het kabinet van plan om de regels te veranderen: middeninkomens en hoge inkomens mogen straks meer aftrekken dan lage inkomens, meldt Het Financieele Dagblad. De Eerste Kamer kan er nog een stokje voor steken.

De verwachting is dat de regering-Biden nog deze week strengere exportmaatregelen voor Chinese chipbedrijven aankondigt. Het zou gaan om honderden chipmakers in China die geen geavanceerde apparatuur uit het Westen meer mogen importeren. Wat dat voor ASML en ASM International betekent is niet zeker. Nog voor Thanksgiving (donderdag) zouden de regels bekend moeten worden.

De Italiaanse bank UniCredit doet een bod van 10 miljard dollar op zijn Italiaanse concurrent, Banco BPM. De Financial Times ziet dit als het teken van een nieuwe consolidatietrend, om met grotere Europese banken beter te concurreren met banken uit de VS en Azië.

Bloomberg meldt dat beurzen positief reageren op de keuze van Scott Bessent als voorgestelde kandidaat-minister van Financiën in de regering-Trump. Geen verrassing: hij is van plan de belastingen te verlagen, vertelde hij de The Wall Street Journal.

Door de populariteit van streamingdiensten zijn burgers minder goed op de hoogte van het nieuws, waarschuwt het Commissariaat voor de Media

admin
November 25, 2024
0

Omdat Nederlanders steeds minder naar traditionele ‘lineaire’ televisie kijken en steeds vaker naar streamingdiensten, dreigen ze minder geïnformeerd te raken over wat er in de wereld gebeurt. Dat stelt het Commissariaat voor de Media in de Mediamonitor 2024, een jaarlijks rapport over trends in mediagebruik dat deze maandag is gepubliceerd.

„Internationale sociale media en streamingdiensten bepalen steeds meer hoe we informatie consumeren, terwijl het huidige Nederlandse aanbod onder druk staat”, stelt de voorzitter van de toezichthouder, Amma Asante, in het rapport. „Hoe zorgen we ervoor dat betrouwbare en relevante informatie zichtbaar en toegankelijk blijft?”

In een begeleidend persbericht noemt het Commissariaat deze ontwikkeling „zorgelijk omdat Nederlandse televisiezenders niet alleen burgers informeren, maar ook een verbindende rol spelen in de samenleving. Streamingdiensten kunnen deze functies niet overnemen, omdat zij geen nieuws en actualiteiten aanbieden, en slechts een beperkt Nederlands aanbod hebben.’’ Streamingdiensten bieden vooral films en series aan.

Sociale media zouden een grotere rol kunnen spelen bij het informeren van burgers, „maar alleen als betrouwbare journalistiek beter zichtbaar en vindbaar wordt. Dit vraagt om gerichte actie van zowel wetgevers als mediabedrijven.’’

Nog geen twee uur

In 2013 keken Nederlanders gemiddeld nog bijna drie uur per dag naar lineaire televisie (programma’s die bekeken worden op het moment waarop ze worden uitgezonden). Tien jaar later is dat nog geen twee uur, stelt het rapport.

Tussen 2013 en 2023 is het aantal mensen dat op een willekeurige dag via televisiezenders met nieuws en actualiteiten in aanraking komt fors gedaald. Bereikten nieuws en actualiteiten in 2013 dagelijks op die manier nog 26 procent van de jongeren van 13 tot 19 jaar, tien jaar later was dat nog maar 9 procent. Het aandeel van de 20- tot 34-jarigen waarvoor dit geldt, daalde in dezelfde periode van 42 naar 19 procent.

Tegelijk is het gebruik van sociale media sterk gegroeid. Maar: „Op sociale media is maar een klein deel van de content die je ziet afkomstig van Nederlandse journalisten en ook op de grote videostreamingsdiensten domineert Amerikaans aanbod – met uitzondering van Videoland.’’

Eerder dit najaar waarschuwde het Commissariaat al dat jongeren door het sterk gegroeide gebruik van sociale media „de waardevolle en kwalitatieve informatie die nieuwsmerken te bieden hebben niet meer tegenkomen of gebruiken, terwijl ongecheckte, ongeredigeerde berichten wel vrijelijk de ronde kunnen doen op sociale media”.

Televisiepakket

Al enkele jaren daalt het aantal mensen dat een abonnement heeft op een zogeheten ‘televisiepakket’ (een samengesteld aanbod van televisie- en radiozenders dat wordt geleverd door distributeurs als Ziggo, KPN en Delta). Daarnaast, of in plaats daarvan, zijn mensen abonnementen op streamingdiensten gaan afsluiten.

Weliswaar zijn er nog altijd meer gebruikers van een televisiepakket dan van streamingdiensten, maar er vindt een duidelijke verschuiving plaats. In de „leeftijdsgroep rond de dertig jaar die verhuist of het ouderlijk huis verlaat” nemen mensen vaker dan in andere leeftijdsgroepen géén abonnement meer op een televisiepakket, maar wél op een betaalde streamingdienst.

Inmiddels gebruikt ruim 70 procent van de ruim tweeduizend mensen die zijn ondervraagd voor de peiling van de Mediamonitor een betaalde streamingdienst – via een eigen abonnement dan wel met de inloggegevens van iemand anders. In de groep 20 tot 34 jaar gebruikt bijna tweederde zelfs meer dan twee streamingdiensten.

De populairste streamingdienst in Nederland is Netflix, waarvan bijna twee derde van de ondervraagden gebruik maakt. Op de tweede plaats staat Videoland, waar meer dan een kwart van de Nederlanders gebruik van maakt.

Videoland is onderdeel van RTL Nederland, waarop mediabedrijf DPG (in Nederland eigenaar van onder meer het AD, de Volkskrant en Qmusic) in december vorig jaar een bod uitbracht van 1,1 miljard euro. Die overname wacht nog op goedkeuring van de Autoriteit Consument en Markt, die zich over de mogelijke gevolgen voor de pluriformiteit van het nieuwsaanbod laat adviseren voor het Commissariaat voor de Media.