In Kenia is net als in Amerika het publiek bekend met videoclips waarop een agent buitensporig geweld gebruikt tegen burgers, soms met dodelijk gevolg. Maar het omgekeerde is een primeur. Begin deze maand stopte in de hoofdstad Nairobi de agent Jacob Ogendo (55) de auto van de student Ian Njoroge (19) wegens een verkeersovertreding. De bedoeling was echter het verkrijgen van smeergeld. De student later: „We kregen ruzie omdat hij veel geld wilde.” Hij haalde volgens de agent een mes tevoorschijn waarna deze in paniek uit de auto sprong, maar Njoroge ging hem achterna en sloeg hem in elkaar.
Hyena’s
Menig Keniaan vervloekt een verkeersagent als deze hem onterecht bejegent en geld afperst. De politie heeft voor dit soort incidenten een klachtenbureau opgezet, waar slechts een fractie van de meldingen gevolg krijgt. Opiniepeilingen wijzen ieder jaar steevast uit dat de politie de meest gehate overheidsinstantie is. Kenianen noemen agenten daarom fisi, hyena’s. Maar ze te lijf gaan, dat was nog niet voorgekomen, daarvoor lijken de Kenianen te onderdanig. De demografie van de bijna zestig miljoen tellende Keniaanse bevolking verandert die houding.
Door demonstraties van jongeren, waarbij slachtoffers vielen, staan de Keniaanse media deze week in het teken van Generatie Z. Njoroge behoort tot deze generatie en het incident symboliseert de houding dat jongeren „het niet meer pikken”. „Het incident is een teken aan de wand: zo denken Kenianen dus over de politie en de overheid in het algemeen”, schreef een Keniaan ineen reactie op X. „De woede van de Njoroge symboliseert de algemene gevoelens van Kenianen jegens de politie. Agenten vallen chauffeurs lastig en mishandelen ze op de wegen om steekpenningen te krijgen. Ik haat het als de politie mijn auto binnendringt.” En een ander: „Het is niet de bedoeling dat je ze in elkaar slaat, maar als je agenten eeuwig toestaat burgers te onderdrukken, dan moedig je ze aan om je te blijven uitzuigen. Wees niet je hele leven een lafaard.”
Generatie Z
Die steun voor Njoroge luidt een cultuuromslag in. De generatie Z, opgegroeid in vrijheid na vele jaren autocratie onder president Moi (1978-2002), cultiveert een gevoel dat je terug moet vechten, de onderdanige houding opgedaan onder vorige dictatoriaal bestuur behoort aan ouderen. Dat valt te zien op de straten van talrijke steden waar vooral jongeren al dagen betogen wegens een debat in het parlement over forste verhoging van belastingen. „A youth revolt”, kopte vrijdag de Daily Nation. „De jeugd neemt de leiding over de natie”, schreef columnist Peter Kimani in The Standard.
De generatie Z, geboren tussen 1997 en 2012, maakt ongeveer 33 procent van de snelgroeiende bevolking uit. „We hebben onze kinderen niet goed begrepen. Het lijkt erop dat de Keniaanse cultuur van strijd en rebellie herboren wordt in onze kinderen. Ze hebben een enorm sociaal geweten”, schreef columnist Mutuma Mathiu in de Daily Nation naar aanleiding van de al dagen durende demonstraties.
Lees ook
Keniaanse agent die vrede moet brengen in Haïti, is in eigen land gevreesd en gehaat
De betogers vallen op door hun goede kleding en hun hippe uiterlijk. En het aantal jonge vrouwen springt eruit. Op hun spandoeken staan slogans als „Het op de proef stellen van ons geduld wakkert onze passie aan” en „Wij zijn de revolutie” en „Bezet het parlement”.
Lees ook
Dode en ruim tweehonderd gewonden bij demonstraties in Kenia tegen nieuwe belastingen
Er wordt niet geplunderd en de agenten die honderden jongeren arresteerden klagen erover dat de betogers op het politiebureau luidruchtig r&b-liederen zingen en toegang tot internet eisen. Dat is in scherp contrast met de demonstraties in het verleden waarbij door politici in de sloppenwijken geronselde jongeren werden ingezet om chaos te creëren. De huidige betogers komen uit de middenstand, ze zijn de Keniaanse babyboomers die hun plaats opeisen en Kenia een ander aanzicht geven. De corrupte politieagent zij gewaarschuwd.
