De voorbereiding van het Franse voetbalelftal op de wedstrijd tegen Nederland, vrijdagavond in Leipzig, wordt beheerst door het fysieke malheur van topspeler Kylian Mbappé. Maandag klapte hij tijdens een luchtduel met zijn hoofd tegen de schouder van de Oostenrijkse verdediger Kevin Danso en brak daarbij zijn neus. Kan hij vrijdag meespelen, wordt er een masker voor hem gemaakt, en zo ja, kun je eigenlijk wel spelen met zo’n masker, of gaat die gezichtsbedekking ten koste van het overzicht op het veld? Franse radiopresentatoren vullen er moeiteloos hun shows mee.
De Nationale Neus drong een andere nationale Franse discussie, waar Mbappé ook een hoofdrol in speelde, wat naar de achtergrond. In navolging van zijn collega-aanvaller Marcus Thuram had de aanwinst van Real Madrid zondag op een persconferentie jongeren opgeroepen om binnenkort bij de parlementsverkiezingen „tegen de extremen” te stemmen.
Waar Mbappé geen namen van partijen noemde, keerden 388 andere Franse sporters zich expliciet tegen de radicaal-rechtse partijen Rassemblement National (RN) en Reconquête. „Extreem-rechts manipuleert onze angsten om ons te verdelen”, schreven onder anderen de oud-tennissers Yannick Noah, Jo-Wilfried Tsonga en Marion Bartoli in een petitie. In Frankrijk wordt de term ‘extreem-rechts’, anders dan in Nederland, ook gebruikt voor partijen die niet expliciet tot geweld oproepen.
In Frankrijk is het tamelijk gebruikelijk dat sporters hun politieke opvattingen kenbaar maken
Partijvoorzitter Jordan Bardella van RN, de partij die bij de Europese verkiezingen onlangs ruimschoots de grootste werd, voelde zich geroepen om te reageren, vooral op de voetballers. Volgens de radicaal-rechtse politicus is het lichtelijk beschamend dat „multimiljonairs lessen geven aan mensen die niet rond kunnen komen, die zich niet langer veilig voelen, die niet de kans hebben om te leven in buurten die door bewakers beschermd worden”.
Vrije meningsuiting
In Nederland lieten de spelers van het nationale elftal in 2019 van zich horen met een gezamenlijke verklaring tegen racisme, maar met verkiezingen laten ze zich doorgaans niet in. In Frankrijk is het daarentegen tamelijk gebruikelijk dat sporters hun politieke opvattingen kenbaar maken. Voorzitter Philippe Diallo van de Franse voetbalbond zei dat spelers vrij zijn om hun mening te uiten en drong er bij politieke partijen op aan om deze opmerkingen niet in hun voordeel te gebruiken.
Mbappé, een 25-jarige aanvaller die als een van de beste voetballers ter wereld geldt, staat bekend als iemand die sociaal en politiek betrokken is. In Bondy, de banlieue op twaalf kilometer ten noordoosten van Parijs waar hij opgroeide, kennen jongeren hem als degene die hun sportcomplex opknapte en een concert van een populaire rapper organiseerde. Nadat in 2023 de zeventienjarige Nahel door een agent was doodgeschoten, noemde Mbappé hem een engeltje dat „veel te snel gegaan” is.
Lees ook
Eigengereide Franse ster Kylian Mbappé wil meer zijn dan een dikbetaalde topvoetballer
Tegen nieuwszender BFMTV zeggen sommige supporters van het Franse elftal bezorgd te zijn dat een invloedrijk persoon als Mbappé met zijn stellingname de uitkomst van de verkiezingen beïnvloedt. Maar Jean-Baptiste Guégan, deskundige op het gebied van de geopolitiek van de sport, zegt tegen dezelfde zender dat het veronderstelde apolitieke karakter van sport een „mythe” is. „Sport is altijd politiek geweest. Per definitie heeft de aanvoerder van het Franse elftal een verantwoordelijkheid. Wij kunnen hem niet het recht ontnemen om zich als burger te uiten.”
Tegen racisme
Het Franse elftal sprak zich al vaker uit tegen radicaal-rechts. Toen Jean-Marie Le Pen, vader en voorganger van de tegenwoordige partijleider Marine, zich begin deze eeuw racistisch uitliet, nam toenmalig aanvoerder Marcel Desailly daar krachtig afstand van. Net als Mbappé, kind van een Kameroense vader en een Algerijnse moeder, had Desailly een migratieachtergrond: hij werd geboren in de Ghanese hoofdstad Accra.
In Duitsland ontstond onlangs beroering toen uit een enquête bleek dat een vijfde van het publiek meer witte spelers in het nationale elftal zou willen. Ook zag een op de zes Duitsers het niet zitten dat de aanvoerder van Die Mannschaft een migratieachtergrond heeft: de Turkse Duitser Ilkay Gündogan. Zowel bondscoach Julian Nagelsmann als speler Joshua Kimmich omschreef de peiling als „racistisch”.
