De Roemeense bouwvakker Stefan in Bas Devos’ wandelfilm Here leeft in het hier en nu. Hij lijdt aan slapeloosheid; na twee, drie uur nachtrust wordt hij wakker en gaat hij zwerven door nachtelijk Brussel.
Stefan lijkt in de greep van een vage onrust. Hij ontruimt zijn appartement voor vier weken vakantie in Roemenië. Om een jeugdvriend op te zoeken die in de cel is beland, zegt hij. Maar misschien komt hij niet terug. Van de restjes groenten in zijn koelkast kookt Stefan soep om de vrienden die hij maakte cadeau te doen: een nachtwaker van een hotel met wie hij servetjes vouwt voor het ontbijtbuffet, een garagehouder die zijn oude brik repareert.
In Here gebeurt weinig, maar dat is veel. We zien Stefan kalmpjes nietszeggendheden uitwisselend met collega’s, maar we volgen vooral zijn zwerftochten door de marges van Brussel, vaak in magisch schemerlicht. Het Chinese afhaalrestaurant waar hij zijn geliefde Shuxiu tijdens een stortbui ontmoet, heet ‘De Lange Mars’.
Of geliefde, dat is niet het woord. We weten dat Stefan deze door mos gefascineerde Chinese biologe in het bos treft en zich erplaatst in haar groene microkosmos. Hoe ver de chlorofyle liefde gaat doet er niet toe: we weten slechts dat Stefan Shuxiu overeind helpt en ze dan wat seconden roerloos tegenover elkaar staan. Hun gezichten blijven daar buiten beeld, maar als iemand later een bakje soep voor Shuxiu heeft achtergelaten bij het afhaalrestaurant van haar tante, glimlacht ze vaag. „Is er iets dat ik je moeder moet vertellen?”, vraagt de tante. „Waag het niet”, antwoordt ze.
Lees ook
een interview met Bas Devos: ‘De liefde voor de ander begint met aandacht’
Na 82 minuten in Devos’ stil ruisende en zacht brommende Brussel is dit bijna een emotionele uppercut: Here vermijdt grote emoties, spektakelshots, onthullende dialogen, verrassende wendingen en kabaal in het algemeen. Dit is mindfulness-cinema van het Aziatische soort – magische alledaagsheid, een hint natuurlyriek à la Naomi Kawase – met een stille held van het type dat je ook bij Jim Jarmusch of Wim Wenders treft, al lijkt Stefan zich er niet zo van bewust dat hij een monnik van mindfulness is. Hij is wie hij is, luistert en observeert, vraagt zijn oudere zus: „Kun je even praten? Ik hoor je stem zo graag”, waarna hij in een droom van ruisende bladeren wegzinkt. Stefan heeft een kalmerende invloed op de wereld, zo lijkt het, die in Here zo sereen is dat je een close-up van een vuurvliegje met een kort fragment cellomuziek bijna als kitsch ervaart.
Here is een enorm verkwikkende ervaring voor wie zich in Stefans niemandsland tussen dag en nacht wil laten betoveren door een modderpoel, mos dat groeit in een voeg van een trottoir of de zon die over een half afgemaakt flatgebouw speelt. Maar dat is aan u. Zo’n film kan het niet alleen.
