Veel ambitieuze mensen willen graag leidinggeven. Maar de vraag die we daarbij vaak vergeten is: waarom zou iemand mij eigenlijk als manager willen?
Wat voor leiders willen we?
Managementauteurs Gareth Jones en Robert Goffee stelden dit thema centraal, twee decennia geleden, in een klassiek artikel met als titel ‘Why Should Anyone Be Led By You?’
Een paar jaar geleden zat ik bij een college van Jones. Dit zijn een paar highlights uit mijn aantekeningen en uit zijn – recent herlezen – werk met Goffee.
Jones’ eerste punt: in veel managementboeken gaat het alleen maar over leiders en nauwelijks over de behoeften van de mensen in hun teams. Jones en Goffee deden hier onderzoek naar en dit is wat ze vonden. Medewerkers willen bij een groep horen. Ze willen gezien worden. Ze willen inspiratie en actie. En ze willen authenticiteit; benaderbare, menselijke managers die ‘echt’ zijn.
(Een beetje) zwakte tonen
Authenticiteit is in de benadering van Jones en Goffee een toegedichte kwaliteit. Het draait om de perceptie van je medewerkers. Wanneer zien zij jou als echt?
Volgens Jones en Goffee is het tonen van zwakte een belangrijke eerste vereiste daarvoor. We stellen meer vertrouwen in managers die eerlijk toegeven waar hun kennis tekortschiet, dan in wijsneuzen. Maar, zeggen Jones en Goffee, verstandige managers onthullen geen ‘fatal flaws’, zwaktes die hun leiderschap ondermijnen.
Ook belangrijk: laat merken dat je werkelijk geeft om de mensen om je heen en het werk dat ze doen. Daarnaast: weet wat er uniek is aan jezelf en steek dat niet onder stoelen of banken. Of het nu gaat om waar je vandaan komt, een opmerkelijke hobby, of een gekke karaktertrek, het zorgt ervoor dat je collega’s je als authentieker zien en je meer vertrouwen.
Hard werken
‘Gewoon lekker jezelf zijn’ is dus niet het advies dat Jones en Goffee geven. Dat gaat ook helemaal niet, omdat leiders in verschillende situaties verschillend gedrag moeten tonen. Dit geldt bijvoorbeeld in internationale bedrijven waar je per landscultuur soms moet wisselen in je stijl van leidinggeven. Maar ook als je start met een nieuwe baan of in een nieuwe rol is het goed om je af te vragen welke onderdelen van je gedrag aanpassing vergen.
Authentiek zijn is een bewust streven dat inspanning vraagt. Jones’ mantra hierin was: be yourself – more – with skill. Ja, managers moeten iets van zichzelf laten zien en daarin hoort ook een rode draad zichtbaar te zijn. Maar ze moeten daarnaast de vaardigheden ontwikkelen die horen bij leidinggeven. Zoals het kunnen aansluiten bij verschillende doelgroepen, luisteren wanneer dat moet en duidelijk zijn wanneer het nodig is.
De leider als zwaan
Meer jezelf zijn, gecombineerd met vakmanschap, is hard werken. Een mooie metafoor die ik noteerde uit Jones’ mond: goede leiders lijken op een zwaan die door het water glijdt. Het ziet er ‘smooth’ uit aan de buitenkant. Maar onder water wordt er heel hard getrappeld.
